Co się kryje za komunikatem Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych: „decyzja Lasów Państwowych o niekontynuowaniu certyfikacji gospodarki leśnej w tym systemie jest podejmowana w oparciu o w pełni uzasadnione prawnie i merytorycznie argumenty”? Czy to koniec certyfikacji w systemie FSC w Lasach Państwowych? FSC Polska odpowiada Lasom i podkreśla otwartość na dialog.

Reklama

25 września Lasy Państwowe postanowiły po raz kolejny zaskoczyć przemysł drzewny, branżę meblarską i FSC Polska. DGLP wydała komunikat w sprawie certyfikacji gospodarki leśnej w Lasach Państwowych. W odpowiedzi na to pismo FSC Polska opublikowało 28 września oświadczenie, w którym odnosi się do argumentacji Lasów Państwowych. Wszyscy chcielibyśmy dzisiaj wiedzieć, co tak naprawdę oznacza komunikat DGLP? Czy Lasy Państwowe rezygnują z FSC?

Poniżej publikujemy w całości zarówno treść komunikatu Lasów Państwowych, jak i odpowiedź FSC Polska.

25 września 2023 r.

Komunikat w sprawie certyfikacji gospodarki leśnej w Lasach Państwowych

Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, które trwale zrównoważoną gospodarkę leśną prowadzi zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. 2023 poz. 1356).

Certyfikacja, jako dobrowolny proces oceny zgodności, może być przeprowadzona tylko na warunkach uzgodnionych przez zainteresowane strony umowy certyfikacyjnej. Tylko taka ocena zgodności może mieć miejsce w nieobligatoryjnych systemach certyfikacji.

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych oraz jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, od lat aktywnie przekazywały do FSC propozycje zapisów do nowego standardu gospodarki leśnej FSC oraz bezskutecznie przedstawiały propozycje zmian kluczowych dla Lasów Państwowych punktów do nowej umowy licencyjnej na program certyfikacji. Dodajmy, że projekt nowej umowy licencyjnej nie był konsultowany z Lasami Państwowymi.

Organizacja FSC wielokrotnie deklarowała gotowości do prowadzenia konstruktywnego dialogu, jednakże kolejne projekty standardu gospodarki leśnej i korespondencja dotycząca nowego kształtu umowy, stoją w sprzeczności z tymi deklaracjami. Organizacja FSC nie uwzględniła większości propozycji Lasów Państwowych w zakresie standardu gospodarki leśnej tj. głównego załącznika do umowy licencyjnej. Nie zgodziła się również i dalej się nie zgadza, na zmiany kluczowych zapisów w umowie licencyjnej na program certyfikacji.

Nowy projekt umowy wraz z załącznikami wprowadza dodatkowy element ryzyka prawnego, który w ocenie Lasów Państwowych nie pozwala na pełne zabezpieczenie interesu Skarbu Państwa. Wobec powyższego decyzja Lasów Państwowych o niekontynuowaniu certyfikacji gospodarki leśnej w tym systemie jest podejmowana w oparciu o w pełni uzasadnione prawnie i merytorycznie argumenty.

Należy podkreślić, że przyjęcie reguł dobrowolnej certyfikacji, nie może wykraczać poza ramy ustalonego porządku prawnego funkcjonowania leśnictwa w Polsce. To nie standardy organizacji certyfikujących, tylko ustawa o lasach zapewnia w Polsce prowadzenie trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.

Jan Tabor, zastępca Dyrektora Generalnego, ds. Gospodarki Leśnej

Czy Lasy Państwowe rezygnują z FSC? Oto reakcja FSC Polska

29 września 2023 r.

Oświadczenie FSC Polska w związku z komunikatem Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w sprawie certyfikacji FSC w Lasach Państwowych

Z zaskoczeniem przyjęliśmy opublikowany 25 września 2023 r. komunikat Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych (DGLP) o decyzji Lasów Państwowych (LP) o niekontynuowaniu certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC. W swoim komunikacie DGLP twierdzi, że kolejne projekty standardu gospodarki leśnej i korespondencja dotycząca nowego kształtu umowy licencyjnej stoją w sprzeczności z deklaracjami FSC o chęci prowadzenia konstruktywnego dialogu. Nie możemy zgodzić się z przedstawioną argumentacją.

Współpraca FSC z Lasami Państwowymi trwa nieprzerwanie od 25 lat i nie ma żadnych przeszkód, aby Lasy Państwowe nadal wdrażały wymagania systemu FSC, które nie kłócą się z zasadami gospodarki leśnej w Polsce . Dlatego do dialogu z władzami DGLP przystąpiliśmy już w listopadzie 2022 r., gdy tylko LP zgłosiły nam uwagi dotyczące umowy licencyjnej i rewizji standardu. Również w listopadzie 2022 r. wydaliśmy specjalne odstępstwo (tzw. derogację) dające obu stronom czas na rozmowy, przy jednoczesnej możliwości utrzymania certyfikacji. Z przykrością musimy zauważyć, że tylko jedna z 15 RDLP skorzystała z tej możliwości.

Jak informują przedstawiciele przemysłu drzewnego, ale także organizacji ekologicznych, rezygnacja z certyfikacji FSC może przynieść negatywne skutki dla polskiej gospodarki, przyrody i społeczeństwa. Dzięki dostępowi do certyfikowanego surowca nasz krajowy przemysł drzewny zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem liczby certyfikatów FSC dla łańcucha dostaw. Certyfikacja FSC jako jedna z przewag konkurencyjnych przyczyniła się m.in. do tego, że Polska jest wśród liderów zarówno produkcji jak i eksportu mebli na świecie. Ponadto cała branża drzewna w Polsce odpowiada za ok. 6% polskiego PKB.

Wysokie standardy FSC dla gospodarki leśnej i łańcucha dostaw sprawiają, że system certyfikacji FSC jest obecnie najbardziej zaufanym i rozpoznawanym systemem tego typu w Polsce i na świecie. Certyfikacja FSC to również konkretne korzyści dla przyrody i społeczeństwa. FSC zabrania nielegalnego pozyskiwania drewna, degradacji lasów, a także wylesiania certyfikowanych obszarów, pozyskiwania więcej drewna niż przyrasta. Ponadto FSC jako jedyny system certyfikacji gospodarki leśnej umożliwia udział obserwatorów w audycie gospodarki leśnej – organizacji pozarządowych, firm, a nawet osób prywatnych. Dlatego rezygnacja z certyfikacji FSC oznaczać może także ograniczenie kontroli społecznej nad lasami.

Z przykrością musimy stwierdzić, że argumentacja LP dotycząca zaprzestania certyfikacji w systemie FSC jest ogólnikowa i pomija konkretne działania, które w czasie blisko rocznych negocjacji podjęło FSC w celu wypracowania porozumienia.

Jesteśmy otwarci na dalsze rozmowy z Lasami Państwowymi, jednakże z uwagi na to, że nie możemy zgodzić się z przedstawioną przez DGLP argumentacją, chcielibyśmy odnieść się do niektórych argumentów.

Głos Lasów Państwowych w procesie rewizji standardu odpowiedzialnej gospodarki leśnej dla Polski

Proces rewizji trwa od 2018 r. i od samego początku Lasy Państwowe były w niego zaangażowane w ramach Grupy Opracowującej Standard – razem z przedstawicielami innych grup interesariuszy, takich jak: przemysł drzewny, organizacje pozarządowe czy przedstawiciele praw pracowników leśnych. Grupa ta pracowała nad nowym standardem FSC przez 4 lata, jednak w końcowej fazie nie była w stanie wypracować konsensusu w przypadku kilku wskaźników. Z powodu wielomiesięcznego impasu, zgodnie z procedurami FSC, Grupa została rozwiązana w lutym 2022 r. Jej członkowie byli wielokrotnie informowani, że impas może doprowadzić do wdrożenia alternatywnej procedury rewizji.

Prace Grupy Opracowującej Standard kontynuowała Techniczna Grupa Robocza, złożona z audytorów ze wszystkich trzech jednostek certyfikujących, które prowadzą certyfikację FSC gospodarki leśnej w Polsce. W ramach prac Technicznej Grupy Roboczej odbyły się dwie rundy konsultacji publicznych, w których licznie udział wzięli przedstawiciele Lasów Państwowych oraz innych interesariuszy – organizacji pozarządowych, pracowników leśnych i firm przemysłu drzewnego.

Ponadto wszystkie wersje rewidowanego Standardu Krajowego FSC dla Polski brały pod uwagę konieczność dostosowania go do polskich warunków, a przy rewizji uwzględnione zostały standardy międzynarodowe FSC, wiedza ekspercka osób opracowujących dokument, a także kolejne informacje zwrotne przekazane przez Lasy Państwowe i innych interesariuszy. Projekt nr 4 standardu został złożony w maju br. do oceny formalnej przez FSC International. Publikacji nowego standardu spodziewamy się pod koniec 2023 r., trzy miesiące później wejdzie on w życie, po czym nastąpi nastąpi 12-miesięczny okres przejściowy, podczas którego zarządcy lasów będą zobowiązani do przejścia audytu zgodnie z nowym standardem, a po tym okresie dotychczasowy standard utraci moc.

Jesteśmy wdzięczni za zaangażowanie Lasów Państwowych w prace nad standardem i podzielenie się wiedzą oraz doświadczeniem w zakresie wielu aspektów, których dotyczy standard. Nie możemy się jednakże zgodzić z twierdzeniem jakoby nasza organizacja nie uwzględniła większości propozycji Lasów Państwowych w zakresie standardu gospodarki leśnej. Standard krajowy FSC uwzględnia wiele postulatów Lasów Państwowych, uwzględnia również postulaty innych właścicieli i zarządców lasów, przedstawicieli społeczności lokalnych, organizacji pozarządowych, naukowców i przedsiębiorstw z branży leśnej.

Wszystkie strony miały równy głos w procesie tworzenia standardu, by odzwierciedlał on różne perspektywy i potrzeby związane z lasami. Cały proces rewizji standardu FSC jest od samego początku w pełni transparentny i inkluzywny, szczegółowo opisany na naszej stronie.

Projekt nowej umowy licencyjnej

Warto podkreślić, że umowa licencyjna ma tę samą formę na całym świecie – dotyczy to blisko 60 tysięcy posiadaczy certyfikatu FSC. Jednak FSC od początku zgłaszało otwartość na negocjację jej zapisów, rozumiejąc, że Lasy Państwowe jako podmiot publiczny mogą podlegać pewnym ograniczeniom wynikającym z prawa krajowego.

30 czerwca br. FSC reprezentowane przez Kima Carstensena, Dyrektora Generalnego FSC International oraz innych ekspertów i przedstawicieli FSC Polska, ponownie spotkało się z władzami i reprezentantami DGLP w celu omówienia kwestii związanych z postanowieniami umowy licencyjnej. Podczas spotkania wyjaśniono pracownikom Lasów Państwowych zapisy umowy licencyjnej, co do których zgłaszali uwagi. Przedstawiciele FSC i DGLP wspólnie przedyskutowali poszczególne punkty – co do kilku z kluczowych punktów umowy udało się zbliżyć stanowiska, a strony uzgodniły kolejne kroki, które należało podjąć w celu osiągnięcia porozumienia. W ocenie FSC spotkanie odbyło się w pozytywnej i konstruktywnej atmosferze, co pozwalało sądzić, że jesteśmy bliżej porozumienia w sprawie zapisów umowy licencyjnej. Obie strony podtrzymały chęć wypracowania akceptowalnego dla wszystkich rozwiązania.

Z tym większym zdziwieniem przyjęliśmy informację zawartą w komunikacie DGLP, że nowy projekt umowy wraz z załącznikami wprowadza dodatkowy element ryzyka prawnego, który w ocenie LP nie pozwala na pełne zabezpieczenie interesu Skarbu Państwa. Od listopada 2022 r., mimo licznych próśb i pism, nie otrzymaliśmy do wglądu opinii prawnej od DGLP. Jesteśmy przekonani, że możliwość zapoznania się przez FSC z konkretnymi argumentami prawnymi z pewnością pomogłoby w wypracowaniu porozumienia. Zaskakującym wydaje się również fakt, iż komunikat został opublikowany tego samego dnia, kiedy po blisko trzech miesiącach od spotkania LP wysłały do FSC International list z propozycją treści niektórych punktów nowej umowy licencyjnej.

Pragniemy podkreślić, że niezmiennie jesteśmy otwarci na dialog z przedstawicielami Lasów Państwowych i kontynuację rozmów w celu ustalenia zasad dalszej współpracy, z korzyścią dla społeczeństwa, przyrody i polskiej gospodarki.

FSC Polska

ZOBACZ TAKŻE: Czy branżę drzewną czeka wzrost cen drewna?

Czy Lasy Państwowe odpowiedzą? Czekamy też na reakcję ze strony przemysłu drzewnego i branży meblarskiej.