FENG, czyli Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027, jest propozycją dla polskich przedsiębiorstw. Jego budżet to 7,9 mld euro. Z tej kwoty większość przeznaczona zostanie na projekty związane z innowacjami.

Reklama

Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 stanowi kontynuację dwóch wcześniejszych programów: Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020. Największy nacisk FENG kładzie ma działalność badawczo-rozwojową (B+R).

Program FENG – jak zapewnia Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – oferuje atrakcyjną ofertę dla przedsiębiorców, ale jednocześnie odpowiada na największe wyzwania cywilizacyjne. Oferta dostępna w Programie została tak przygotowana, aby pomóc przedsiębiorcom finansować cały proces B+R+I, wspierać przedsiębiorstwa na każdym etapie rozwoju, umożliwiać rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej, czy umożliwiać finansowanie projektów wysokiego ryzyka, wspierać „zieloną” i cyfrową transformację przedsiębiorstw.

Wiedząc jak istotna w rozwoju badań jest współpraca sektora nauki i biznesu Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 przygotował także ofertę wsparcia wspólnych projektów badawczych dla przedsiębiorców i organizacji badawczych, by umożliwić im rozwój innowacyjnych pomysłów.

Cele Programu FENG

Jakie są priorytety Programu FENG?

Program składa się z czterech priorytetów. O pierwszym wspomniano już powyżej. Jest nim mianowicie wsparcie dla przedsiębiorców, czyli zapewnienie dofinansowania w obszarach B+R, wdrożeń nowych rozwiązań, infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, cyfryzacji, zielonej gospodarki.

Trzeci priorytet to zazielenienie przedsiębiorstw. Innymi słowy jest to wsparcie projektów bezpośrednio przyczyniających się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, w tym neutralności klimatycznej, zielonej transformacji gospodarki i zrównoważonego rozwoju. Oferta dla przedsiębiorstw będzie obejmować zielony fundusz gwarancyjny, kredyt ekologiczny oraz projekty IPCEI (Important Projects of Common European Interest, czyli Ważne Projekty Stanowiące Przedmiot Wspólnego Europejskiego Zainteresowania). Uzupełnieniem będą innowacyjne zamówienia publiczne na prace B+R nad technologiami i produktami jeszcze nieistniejącymi na rynku, pożądanymi ze względów społecznych i środowiskowych.

Ostatni, czwarty priorytet obejmuje pomoc techniczną dla potencjalnych beneficjentów. Będą oni mogli skorzystać z różnych form doradztwa, także administracyjnego, by wymyślać lepsze projekty i skuteczniej zdobywać dotacje.

Dla kogo przeznaczony jest Program?

Przewidziane formy wsparcia to dotacje, instrumenty finansowe, kapitałowe oraz gwarancyjne, a także instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.

Harmonogram Programu FENG

O wsparcie będą mogli ubiegać się wszyscy zainteresowani prowadzeniem działalności B+R i innowacyjnej, niezależnie od wielkości firmy. Szanse mają małe, średnie i duże przedsiębiorstwa. Nie ma także znaczenia, czy projekt ma być realizowany samodzielnie, czy w konsorcjum.

Warto zwrócić uwagę – podkreśla Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – na ofertę dla dużych, uznanych zespołów badawczych. Mogą z niej skorzystać organizacje, które w badaniach wiodą prym w skali światowej. To MAB – Międzynarodowe Agendy Badawcze. MAB stawia na projekty, w których możliwe będzie osiągnięcie doskonałości naukowej i międzynarodowej konkurencyjności badań. Dzięki dotacjom można m.in. powołać w Polsce nowe zespoły i organizacje badawcze i zaprosić do nich wybitnych naukowców z całego świata. To ma pozwolić na prowadzenie wysokiej jakości badań i prac rozwojowych dotyczących aktualnych, dobrze sprecyzowanych wyzwań naukowych.

Wsparcie dla przedsiębiorców

Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 stwarza możliwość finansowania projektów kompleksowych, a zarazem idealnie dopasowanych do potrzeb przedsiębiorstwa. Zapewnia to nowy system komponowania projektów zawarty w I priorytecie programu, czyli obszarze wsparcia. Teraz składają się one z tzw. modułów, które dzielą się na obowiązkowe oraz opcjonalne i odpowiadają poszczególnym etapom wdrażania innowacji.

Moduły obligatoryjne to B+R oraz wdrożenie innowacji. Z kolei moduły nieobowiązkowe to: infrastruktura B+R, internacjonalizacja, kompetencje, cyfryzacja oraz zazielenienie przedsiębiorstw.

W modułach obligatoryjnych małe i średnie przedsiębiorstwa mogą zdecydować, który obowiązkowy moduł wybiorą. Natomiast duże firmy są zobowiązane zawsze zadeklarować B+R. Z pozostałych, nieobowiązkowych modułów jedni i drudzy mogą korzystać na tych samych zasadach, czyli według indywidualnych potrzeb.

Kredyt na innowacje technologiczne

Ten instrument łączy dwa rodzaje finansowania: dłużne z udziałem banków komercyjnych oraz bezzwrotne w formie dotacji. Cieszył się on popularnością we wcześniejszym programie – Inteligentny Rozwój (POIR). Zaletą mieszanego instrumentu jest zaangażowanie środków prywatnych (czyli właśnie sektora bankowego) w finansowanie nowatorskich przedsięwzięć. Dla przedsiębiorców zaś to z jednej strony łatwiejszy dostęp do kapitału na inwestycje, a z drugiej – poczucie bezpieczeństwa.

Dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejsza się bowiem ryzyko ponoszenia wysokich kosztów kredytu. Komponent dotacyjny może zachęcić firmy, by inwestować w projekty, które wymagają badań, ale nie gwarantują szybkiego zysku.

Międzynarodowe Agendy Badawcze

To pieniądze na tworzenie lub rozwój wyspecjalizowanych, wiodących w skali światowej zespołów i organizacji badawczych. MAB to szansa na doskonałość naukową, międzynarodową konkurencyjność badań, zastosowanie w Polsce najlepszych światowych praktyk w zakresie polityki personalnej, prowadzenia badań naukowych oraz identyfikowania programów i tematów badawczych, sprawne zarządzanie pracami B+R, a także skuteczną komercjalizację wyników prac B+R.

W MAB obowiązuje formuła konkursowa. Wygrywają projekty najlepiej ocenione. W tym konkursie liczy się agenda badawcza, która zakłada pracę dobrze zorganizowanych, wspierających się dużych zespołów.

Korzyści i nowości dla wdrażających innowacje

W stosunku do Programu Inteligentny Rozwój FENG oferuje wiele zmian i ułatwień dla przedsiębiorców. Potencjalni beneficjenci spotkają się z zupełnie nowym podejściem do współpracy na linii wnioskodawca – instytucje pośredniczące. Jego podstawą jest maksymalne uproszenie procedur i procesów oraz sprawniejsza komunikacja. Dotyczy to zarówno etapów przed przyznaniem dotacji, jak i późniejszej obsługi.

Obowiązuje zasada: jeden wniosek do jednej instytucji. Firmy z sektora MŚP i ich konsorcja składają wnioski do PARP, natomiast firmy duże lub konsorcja z organizacjami badawczymi do NCBR.

Kolejną korzyścią z Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 są roczne alokacje i tryb ciągły. Konkursy są ciągłe i trwają do roku, dlatego przedsiębiorca może składać dokumenty konkursowe bez pośpiechu. Robi to wtedy, gdy jest gotowy.

OPR. Marek Hryniewicki

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 8/2023