Wojciech Tyburski, doradca Zarządu Polskiej Korporacji Fotowoltaicznej, o tym, jaka powinna być fotowoltaika dla biznesu, dobrze zaprojektowanej i wykonanej elektrowni fotowoltaicznej oraz o przyszłości fotowoltaiki w Polsce.

Fotowoltaika dla biznesu to coraz częściej wskazywany kierunek rozwoju fotowoltaiki w kolejnych latach. Czy firmy na pewno postawią na te rozwiązania?

Reklama

Nie będą miały wyjścia. Ceny energii stale rosną, a jednocześnie rośnie energochłonność produkcji, zapotrzebowanie na energię jest więc coraz większe. Dużą rolę odgrywają też czynniki proekologiczne, które wymagają obniżania emisji dwutlenku węgla.

Firmy są dużymi odbiorcami energii, fotowoltaika dla biznesu jest więc inwestycją o znacznie większej skali niż rozwiązania dla klienta indywidualnego.

Klienci biznesowi są odbiorcami o średnim i dużym zużyciu energii liczonej w GWh. Podłączenie im fotowoltaiki jest więc wyzwaniem dla firmy wykonawczej. Trzeba przeprowadzić wiele analiz technicznych, konstrukcyjnych, elektroenergetycznych, geodezyjnych, których nie wykonuje się przy instalacji domowej. Z takim wyzwaniem mogą sobie poradzić tylko wykonawcy z odpowiednimi kompetencjami oraz wykwalifikowaną kadrą inżynierską. Większość małych instalatorów, realizujących mikroinstalacje dla obiorców indywidualnych nie ma takiego zaplecza.

Czy znalezienie profesjonalnej firmy do montażu instalacji fotowoltaicznej o dużej lub średniej mocy dla odbiorcy biznesowego jest dużym wyzwaniem?

Jest wiele wykwalifikowanych firm, zajmujących się projektowaniem i budową fotowoltaicznych farm gruntowych. Ale realizujących zaawansowane wielkomocowe instalacje fotowoltaiczne dla odbiorcy biznesowego, którego celem jest autokonsumpcja wytworzonej energii na potrzeby własne nie jest tak dużo. Inwestorzy, poszukujący firm wykonawczych instalujących wielkomocowe elektrownie fotowoltaiczne, często mają problem z oceną oferentów, ich potencjału i kompetencji. Wpadają w szum informacyjny, z którego czasami trudno wyciągnąć prawidłowe wnioski i podjąć dobrą decyzję.

Od czego zacząć poszukiwania wykonawcy instalacji fotowoltaicznej?

Inwestor planujący inwestycję fotowoltaiczną powinien przede wszystkim szukać takiego wykonawcy, który realizuje je kompleksowo w formule EPC i ma w zakresie swojego działania usługi doradczo-projektowe. Polska Korporacja Fotowoltaiczna w pierwszej kolejności poznaje cele biznesowe inwestora, by jasno przedstawić koncepcję budowy elektrowni PV wraz z wstępną jej wyceną potrzebną do oszacowania opłacalności inwestycji. Każda elektrownia fotowoltaiczna jest inna i inaczej przyłączona do sieci. Aktualna infrastruktura elektro-energetyczna i techniczna w firmie musi być dokładnie zbadana i przeanalizowana przed wykonaniem projektu. W wielu przypadkach dopiero po odbyciu szczegółowej wizji lokalnej i analizie dostępnej dokumentacji jesteśmy w stanie przygotować wiążącą ofertę.

Co przy dużej i średniej fotowoltaice jest najważniejsze dla prawidłowego funkcjonowania instalacji?

Przede wszystkim ocena miejsca, w którym najlepiej zamontować elektrownię fotowoltaiczną. Na terenie firmy mamy możliwość instalacji nie tylko na dachach hal, magazynów i budynków biurowych, ale również na gruncie wolnym od zabudowy. Analiza konstrukcyjna dachu pod kątem możliwości jego obciążenia instalacją PV, to podstawowy aspekt planowania instalacji na dachu. W przypadku instalacji gruntowych ważna jest jakość gruntu. Należy więc wykonać badania geologiczne oraz sprawdzić, czy inne instalacje, np. wodne, elektryczne, kanalizacyjne czy gazowe umiejscowione w gruncie, nie ograniczają możliwości posadowienia elektrowni PV.

ZOBACZ TAKŻE: Elektrownia fotowoltaiczna dla meblarstwa

Kolejnym etapem jest opracowanie sposobu wyprowadzenia mocy z instalacji PV i wpięcia elektrowni w infrastrukturę elektryczną zakładu z uwzględnieniem takich elementów, jak: systemy zasilania rezerwowego, agregaty prądotwórcze, ocena wpływu fotowoltaiki na kompensację mocy biernej i czynnej, dobór odpowiednich systemów zabezpieczeń i telemechaniki współpracującej z siecią energetyczną. Należy też uwzględnić wykonanie niezbędnej instalacji teletechnicznej do monitorowania instalacji oraz przeanalizować czy nie będzie konieczna przebudowa instalacji odgromowej. Nieodzownym elementem jest analiza, jak fotowoltaika wpływa na bezpieczeństwo PPOŻ.

Widzę, że fotowoltaika to bardzo dużo aspektów technicznych. Czy wszystkie są konieczne?

Niestety, tak. Dobrze zaprojektowana i wykonana elektrownia fotowoltaiczna to gwarancja odpowiedniej wydajności produkcji energii elektrycznej, korespondującej z profilem zużycia danego przedsiębiorstwa. Analizując profil zużycia w firmie trzeba brać pod uwagę liczbę zmian produkcyjnych, system pracy – ciągły lub nie, aby maksymalizować autokonsumpcję i minimalizować wypływ energii do sieci. Cena odkupu energii jest znacznie niższa niż cena jej zakupu, najlepszym rozwiązaniem jest więc takie zaprojektowanie mocy, aby ograniczyć do minimum wypływ energii do sieci.

Fotowoltaika a proces projektowy: jak długo trwa, przy uwzględnieniu wcześniejszych analiz i oceny technicznej?

Proces projektowy i uzyskanie pozwolenia na budowę dla wielkomocowej fotowoltaiki o mocy przekraczającej 50 kWp trwa średnio od 9 do 12 miesięcy. Na same warunki przyłączenia czeka się do 150 dni. Zdarzają się wprawdzie przypadki uzyskiwania pozwolenia na budowę szybciej, ale są to jednostkowe przypadki.

Nie ma alternatywy, pozwalającej na skrócenie tego procesu? Inwestorzy nie chcą tak długo czekać na własny prąd, gdy cena energii dynamicznie rośnie.

Niestety, nie ma. Można tylko liczyć na przyspieszenie prac w urzędach wydających decyzje, zezwolenia czy warunki przyłączenia do sieci.

Coraz więcej inwestorów decyduje się więc na instalację do 50 kWp mocy, czyli tzw. mikroinstalacje, które nie są realizowane w oparciu o prawo budowlane. Termin wykonania takiej instalacji fotowoltaicznej jest stosunkowo krótki – wynosi kilka tygodni. Inwestorzy równolegle do wykonywanej mikroinstalacji, rozpoczynają proces wykonania projektu budowlanego na rozbudowę instalacji do mocy docelowej. To ostatnio popularne działanie, pozwalające szybko generować oszczędności.

Dla tych firm, w których roczne zużycie energii elektrycznej waha się od 50 do 80 MWh, mikroinstalacja jest idealnym rozwiązaniem pozwalającym na autokonsumpcję wytworzonej energii nawet do 100%.

Dlaczego uwagę Polskiej Korporacji Fotowoltaicznej skupia fotowoltaika dla firm, a nie dla klientów indywidualnych?

Obserwowaliśmy trend rosnących cen energii, co wskazywało, że koszty energii będą, poza kosztami wynagrodzeń, najwyższymi obciążeniami dla przedsiębiorstw. Poza wzrostem cen energii doszły inne obciążenia – choćby opłata mocowa, która dodatkowo mobilizuje biznes do aktywnego poszukiwania oszczędności. Dużą rolę odgrywają też względy ekologiczne. Przedsiębiorstwa redukujące emisję CO₂ są doceniane przez kontrahentów i klientów. Wiele koncernów zwraca uwagę na wytworzony ślad węglowy u swoich partnerów czy kooperantów, wpływając na podejmowanie przez nich działań zmierzających do jego minimalizacji.

Wiedzieliśmy, że względy ekonomiczne i konieczność utrzymania konkurencyjności swoich produktów czy usług na rynku spowoduje, że zainteresowanie biznesu fotowoltaiką wzrośnie. Przygotowaliśmy się do tego, pozyskaliśmy kluczowych akcjonariuszy, stworzyliśmy biuro projektów, spółka zatrudniła wykwalifikowaną kadrę inżynierską zarządzającą realizacją projektami fotowoltaicznymi. Wykonujemy audyty fotowoltaiczne i przygotowujemy analizy finansowe pokazujące opłacalność inwestycji w fotowoltaikę.

Jak opłacalna jest inwestycja w fotowoltaikę dla klienta biznesowego konsumującego wytworzoną przez siebie energię?

Obecnie instalowane elektrownie będą pracowały przez 25, a nawet 30 lat. Przy aktualnym poziomie wydatków inwestycyjnych CAPEX i cenach energii średni okres zwrotu z inwestycji PV waha się od 4 do 5 lat. Dalszy wzrost cen energii będzie ten okres skracał. Liczne możliwości finansowania fotowoltaiki dla firm powodują, że firmy w swoim cashflow nie odczuwają istotnej zmiany do czasu zwrotu z inwestycji, ponieważ zamiast płacić za energię elektryczną, spłacają inwestycję w podobnej wartości. Korzyści z instalacji mają od pierwszego dnia przyłączenia instalacji do sieci, bo wytworzenie własnej energii, eliminuje ryzyko podwyżki cen, bo jej nie kupują. Po okresie zwrotu z inwestycji, kolejne lata generują już duże oszczędności przy stosunkowo niskich wydatkach operacyjnych OPEX.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Marek Hryniewicki