EMAS to system ekozarządzania i audytu, który został wprowadzony w życie rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego. Jest narzędziem skierowanym do wszystkich przedsiębiorstw i instytucji, które identyfikują aspekty środowiskowe oraz opracowują i realizują plany działań pozwalające sukcesywnie ograniczyć własne, negatywne oddziaływanie na środowisko.

Reklama

Bycie eko to trend, który zaczyna dominować w wielu krajach. Powoli staje się sposobem na życie, a także na prowadzenie biznesu. To idea, której nie da się zlekceważyć. Pracownicy i klienci w coraz większym stopniu zmieniają swoje podejście do zakupów i przedsiębiorstw. Coraz częściej zaczynają się domagać proekologicznych rozwiązań, które zmniejszają wpływ oddziaływania produktów na środowisko i klimat.

Według badania Unilever jedna trzecia konsumentów wybiera marki na podstawie ich wpływu społecznego i środowiskowego. Zmiana klimatu, której jesteśmy świadkiem związana jest przede wszystkim z przemysłową działalnością człowieka. Temperatura powierzchni ziemi wzrosła o 25% w zaledwie 3 lata – wynika z danych udostępnionych przez University of Arizona. Co więcej, w raporcie Global Warming of 1,5ºC czytamy, że globalne ocieplenie spowodowało wzrost średnich temperatur o około 1,0°C w porównaniu do poziomu sprzed epoki przemysłowej

Nasza planeta złapała więc dość sporą zadyszkę. Niestety, ale to my jesteśmy temu winni. Doprowadziliśmy do tego, że na naszych oczach maleje powierzchnia pokrywy lodowej. Podnosi się też poziom mórz i oceanów, ponadto bezpowrotnie giną kolejne gatunki zwierząt, a to dopiero początek. Branża meblarska w obliczu wyzwań środowiskowych powinna inicjować zmiany na rzecz zrównoważonego rozwoju. Firmy muszą zacząć ze sobą współpracować, aby stworzyć innowacyjne rozwiązania, a nie tylko „udawać”, że są eko. Przyszedł czas działań, a nie słów. Według „CSR w praktyce – barometr Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej” ponad połowa respondentów przykłada wagę do tego, w jaki sposób produkty, które kupują oddziałują na społeczeństwo i ekologię.

Reklama

Coraz więcej firm zaczyna łączyć bycie eko z bardziej efektywnym prowadzeniem biznesu, który dodatkowo pozytywnie wpływa na naszą planetę. To cieszy, ale nadal jest wiele do zrobienia.

Ekologiczne abecadło

Żyjemy na kredyt, pod który zastawiliśmy naszą Ziemię, natomiast dług ekologiczny drastycznie wzrasta. Dlatego powinniśmy również zmienić swoje nawyki i wywierać naciski na działania proekologiczne. Zapobieganie zmianom klimatycznym to obowiązek nas wszystkich. W przypadku meblarstwa, powinniśmy uświadamiać, że można zaprojektować meble, które nie szkodzą środowisku, natomiast powstają w miejscach o zrównoważonym rozwoju. Szczególną uwagę powinniśmy także zwracać na opakowanie, bowiem z wielu analiz wynika, że 25% zawartości opakowań to powietrze.

Nadmierne pakowanie, a także zbędne wypełniacze kładą się cieniem na każdym aspekcie działalności firmy. Od kosztów wysyłki poprzez środowisko naturalne po satysfakcję klientów. 122 mln ton dwutlenku węgla rocznie generuje transport pustej przestrzeni. Jej wyeliminowanie może pomóc każdej firmie, która wysyła towary do klientów. Może także pomóc uzyskać znaczne oszczędności i przewagę nad konkurencją, przy jednoczesnym zmniejszeniu wpływu na środowisko. Redukcja odpadów powoduje wzrost wydajności i obniża koszty. Ponowne wykorzystanie materiałów przedłuża ich życie, pomagając zużyć mniej cennych zasobów planety.

Powyższe działania są abecadłem w kierunku poprawy stanu środowiska. Z pewnością można zastanawiać się co można jeszcze uczynić dla ratowania planety? Jakie programy wdrożyć dla osiągnięcia celów środowiskowych? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w dalszej części artykułu.

EMAS jako wsparcie ekoinnowacji

W programie działań na rzecz środowiska określono poprawę współpracy i partnerstwa z przedsiębiorstwami jako strategiczne podejście do osiągnięcia celów środowiskowych. Jednym z istotnych elementów tego podejścia są dobrowolne zobowiązania. W tym kontekście niezbędne jest zachęcanie do szerszego uczestnictwa w systemie ekozarządzania i audytu w Unii Europejskiej (EMAS), a także rozwój inicjatyw mających na celu zachęcenie organizacji do publikowania ścisłych i niezależnie zweryfikowanych sprawozdań dotyczących efektów działalności środowiskowej lub ekorozwoju. W komunikacie Komisji z dnia 30 kwietnia 2007 r. dotyczącym średniookresowego przeglądu szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego uznano, że istnieje konieczność poprawy funkcjonowania dobrowolnych instrumentów przeznaczonych dla przemysłu, a także, że instrumenty te mają znaczny potencjał, jednak nie zostały w pełni rozwinięte. Takim instrumentem jest właśnie system ekozarządzania i audytu EMAS, a także inne systemy zarządzania środowiskowego.

System ekozarządzania i audytu EMAS (ang. Eco Management and Audit Scheme) to unijny instrument ochrony środowiska. To narzędzie zarządzania organizacją nastawione na ochronę środowiska, oszczędność energii, a także efektywne wykorzystanie zasobów. To także swoisty know-how pozwalający firmom realizować swoje cele biznesowe z uwzględnieniem odpowiedzialności za środowiskowo. Jego stosowanie może stanowić realne wsparcie dla ekoinnowacji.

Zarządzanie i audyt

EMAS to system ekozarządzania i audytu, który został wprowadzony w życie rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego. To unijne narzędzie skierowane do wszystkich przedsiębiorstw i instytucji, które identyfikują aspekty środowiskowe, a także opracowują i realizują plany działań pozwalające sukcesywnie ograniczyć własne, negatywne oddziaływanie na środowisko. Innymi słowy system zarządzania środowiskowego to część ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem, wykorzystywana do opracowania i wdrożenia polityki środowiskowej i zarządzania jej aspektami środowiskowymi.

EMAS jest czymś w rodzaju posiadania znaku firmowego, określającego dążenie organizacji do doskonałości w zakresie ekologii i polityki prośrodowiskowej. Zasadniczym założeniem systemu EMAS jest dostrzeżenie i wyróżnienie tych przedsiębiorstw, które dobrowolnie wychodzą poza zakres podstawowych wymogów określonych przepisami prawa i stale dążą do osiągania jak najlepszych wyników prowadzonych działań prośrodowiskowych. Przystąpienie do systemu EMAS stanowi wejście do „elitarnej grupy” tych organizacji, które traktują aspekty środowiskowe na równi z innymi elementami prowadzonej działalności, a także w sposób ciągły dążą do poprawy i minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko.

O tym, że system EMAS skutecznie wspiera ekoinnowacje najlepiej świadczą dobre przykłady z całej Unii Europejskiej. Są one zbierane i nagradzane od kilku lat przez Komisję Europejską w ramach konkursu EMAS Awards. Od 2 lat tematem przewodnim konkursu są skuteczne ekoinnowacje wspierające poprawę działalności środowiskowej.

Nie tylko EMAS

Systemy zarządzania środowiskowego znane są na świecie już od kilkunastu lat. Do najbardziej popularnych należą: system zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami międzynarodowej normy ISO 14001 oraz system ekozarządzania i audytu EMAS wynikający z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 dotyczący dobrowolnego udziału przedsiębiorstwa w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie. Międzynarodowa norma ISO 14001 została opublikowana 3 lata później niż wprowadzono w życie pierwsze rozporządzenie EMAS, ale zainteresowanie przedsiębiorstw wdrażaniem systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001 jest znacznie większe niż wdrażanie unijnego systemu ekozarządzania i audytu EMAS.

Wśród przedstawicieli biznesu i nauki pojawiają się stwierdzenia, że system zarządzania środowiskowego zgodny z ISO 14001 ma charakter międzynarodowy. Oznacza to, że jest bardziej powszechny. Często pojawia się jednak stwierdzenie, że system zarządzania środowiskowego oparty o wymagania zawarte w międzynarodowej normie ISO 14001 stawia mniej rygorystyczne wymagania przed przedsiębiorstwem niż wymagania zawarte w rozporządzeniu EMAS, co może skutkować postawieniem tezy, że jest on mniej wiarygodny i przynosi mniejsze efekty ekologiczne. Pojawiają się również opinie, że system ekozarządzania i audytu EMAS stanowi element doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001 lub też jest kolejnym krokiem w kierunku ciągłego doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego.

EMAS a inne systemy

Z analizy rynku wynika, że EMAS nie jest tak popularny, jak inne systemy. Mniejsza popularność systemu EMAS wynika głównie z faktu, że w rozporządzeniu dotyczącym tego systemu zawarto wiele bardziej rygorystycznych wymagań. Chodzi np. o zapewnienie zgodności z wymaganiami prawnymi, wymagania w zakresie wykazania efektów działalności środowiskowej czy prowadzenie dialogu ze społeczeństwem.

Polityka ekologiczna Polski zakłada, że szczególny nacisk położony będzie na tworzeniu warunków sprzyjających wdrażaniu systemów zarządzania środowiskowego oraz kształtowaniu postaw konsumenckich w zakresie stwarzania zapotrzebowania na wyroby i usługi wytwarzane z poszanowaniem i należytą troską o jakość środowiska i jego zasoby.

Pojawia się zatem pytanie, dlaczego warto wdrożyć system ekozarządzania i audytu EMAS. System ten jest najbardziej wiarygodnym systemem zarządzania środowiskowego. Już w polityce ekologicznej państwa założono, że większy nacisk będzie położony na rozwój systemu EMAS. Z kolei przedsiębiorstwa mające rejestrację w systemie ekozarządzania i audytu EMAS będą miały obniżone opłaty za korzystanie ze środowiska. Założono również opracowanie perspektywicznego programu działań promocyjnych skierowanych szczególnie do sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz administracji samorządowej szczebla lokalnego.

Sformalizowane systemy zarządzania środowiskowego

Istnieje wiele zarówno znormalizowanych, jak i nieformalnych wymagań dotyczących wdrażania, utrzymania i doskonalenia systemów zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwach. Do najbardziej popularnych należą sformalizowane systemy zarządzania środowiskowego stanowiące część ogólnego systemu zarządzania przedsiębiorstwem, wykorzystywane do opracowania i wdrożenia polityki środowiskowej i zarządzania jej aspektami środowiskowymi:

• system zarządzania środowiskowego zgodny z wymaganiami międzynarodowej normy ISO 14001,
• system ekozarządzania i audytu EMAS zgodny z rozporządzeniem Unii Europejskiej nr 1221/2009.

Należy podkreślić, że rozporządzenie EMAS wymaga wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnie z Załącznikiem II, którego zawartość stanowi norma ISO 14001 oraz dodatkowe wymagania niezbędne do wdrożenia systemu ekozarządzania i audytu.

System zarządzania jest więc zbiorem wzajemnie powiązanych elementów wykorzystywanych do ustanawiania polityki i celów oraz do osiągnięcia tych celów. Obejmuje on strukturę organizacyjną, planowanie, odpowiedzialności, praktyki, procedury, procesy i zasoby.

Istotą systemu zarządzania środowiskowego jest zapewnienie ciągłego rozwoju przedsiębiorstwa w dziedzinie zarządzania obszarami związanymi z jego wpływem na środowisko. Jest to możliwe do osiągnięcia przez realizowanie założonych wcześniej celów i zadań środowiskowych, jak również zaangażowanie kierownictwa oraz pozostałych pracowników w prace związane z minimalizowaniem negatywnego wpływu na środowisko wynikające z realizowanych przez nich zadań. System ekozarządzania i audytu EMAS jest bowiem unijnym instrumentem wprowadzonym w życie rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady, mającym na celu zachęcenie przedsiębiorstw do ciągłego doskonalenia efektów działalności środowiskowej.

Podstawowym celem systemu ekozarządzania i audytu EMAS, jako ważnego instrumentu planu działania na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zrównoważonej polityki przemysłowej jest wspieranie ciągłej poprawy efektów działalności środowiskowej przedsiębiorstwa przez ustanowienie i wdrażanie przez przedsiębiorstwo systemów zarządzania środowiskowego, systematyczną, obiektywną i okresową ocenę efektywności takich systemów, dostarczanie informacji o efektach działalności środowiskowej, prowadzenie otwartego dialogu ze społeczeństwem i innymi zainteresowanymi stronami oraz aktywne zaangażowanie pracowników przedsiębiorstwa oraz odpowiednie szkolenia, o czym już pisałem w poprzednich publikacjach.

Czym jest ekoaudyt?

Ustanowiony system ekozarządzania EMAS określa się jako zespół środków podejmowanych przez przedsiębiorstwo w celu ochrony środowiska, uwzględniających procesy techniczne, wyposażenie, środki zaradcze, zasady nadzoru i kontroli. System ten powinien stanowić część całego systemu zarządzania obejmującego strukturę organizacyjną, zakresy odpowiedzialności, procedury, sposoby postępowania i zasoby środków służące do określania i realizacji polityki środowiskowej.

Ważnym aspektem z punktu widzenia polityki prośrodowiskowej i systemu EMAS jest ekoaudyt. Ekoaudyt jest także elementem nowej koncepcji działania, polegającej na częściowej rezygnacji z systemu nakazowego na rzecz obowiązku kontroli spełniania odpowiednich wymagań przez przedsiębiorstwo. System ten pozostaje jednak systemem publiczno-prawnym, gdyż akty go wprowadzające zastrzegają prawo nadzoru nad prawidłowym wypełnianiem przez przedsiębiorstwo założeń systemu. Nadzór jest wówczas wykonywany przez szereg instytucji, niezależnych weryfikatorów środowiskowych, organy zajmujące się przyznawaniem akredytacji, państwa członkowskie, komisję koordynującą i nadzorującą wdrażanie systemu, a wreszcie przez opinię publiczną weryfikującą jego skuteczność.

Rozporządzenie EMAS umożliwia przedsiębiorstwom dobrowolny udział w europejskim systemie zarządzania środowiskowego. Jako dowód uczestnictwa w systemie, przedsiębiorstwa otrzymają tzw. numer rejestracyjny. Według projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu EMAS będzie przyporządkowywała go Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Po pozytywnej weryfikacji i przyznaniu numeru rejestrowego przedsiębiorstwa będą mogły wykorzystywać logo EMAS zgodnie z ustalonymi zasadami.

Dobrowolny dla firm, obowiązkowy dla państw

Według projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (Druk nr 4228 Sejmu RP), strukturę organizacyjną systemu EMAS w Polsce będą tworzyć: minister właściwy do spraw środowiska, generalny dyrektor ochrony środowiska oraz Polskie Centrum Akredytacji. Należy dodatkowo podkreślić, że o ile EMAS jest i będzie dobrowolny dla przedsiębiorstw, o tyle nie jest i nie będzie dobrowolny dla państwa – członka UE, które musi stworzyć odpowiednie warunki dla funkcjonowania tego systemu zarządzania.

Artykuł 11 rozporządzenia EMAS wymaga zapewnienia przez właściwe organy wspierania udziału przedsiębiorstwa w EMAS, przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw. System ekozarządzania i audytu EMAS jest jednym z narzędzi ekozarządzania w przedsiębiorstwach. Bywa traktowany jako kolejny krok w kierunku doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO 14001. Funkcjonowanie systemu zarządzania środowiskowego w oparciu o wymagania zawarte w rozporządzeniu EMAS umożliwia wzrost innowacyjności przedsiębiorstwa.

Podstawą prawną systemu EMAS w Polsce jest rozporządzenie nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. W sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001, a także decyzje Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE oraz ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu EMAS.

Przedsiębiorstwa zamierzające zarejestrować się w systemie EMAS po raz pierwszy powinny:

• przeprowadzić przegląd środowiskowy wszystkich aspektów środowiskowych przedsiębiorstwa zgodnie z wymogami określonymi w Załączniku I oraz w Załączniku II pkt A.3.1;
• w świetle wyników przeglądu środowiskowego opracować i wdrożyć system zarządzania środowiskowego obejmujący wszystkie wymogi, o których mowa w Załączniku II, a także uwzględniający najlepsze praktyki zarządzania środowiskowego dla danego sektora, o których mowa w art. 46 ust. 1 lit. a), o ile są one dostępne;
• przeprowadzić audyt wewnętrzny zgodnie z wymogami określonymi w Załączniku II pkt A.5.5 oraz w Załączniku III;
• przygotować deklarację środowiskową zgodnie z Załącznikiem IV. W przypadku gdy dla danego sektora dostępne są sektorowe dokumenty referencyjne, o których mowa w art. 46, ocena efektów działalności środowiskowej organizacji powinna uwzględnić stosowny dokument.

Korzyści wynikające z wdrożenia systemu EMAS

Wdrożenie systemu ekozarządzania i audytu EMAS przynosi przedsiębiorstwu wiele korzyści, m.in.:

• Korzyści ekonomiczne. Są one związane z racjonalizacją zużycia surowców, wody i energii, a także z zastosowaniem recyklingu. Przyczynia się to do redukcji kosztów i możliwości poszukiwania nowych kierunków oszczędności.
• Poprawa relacji z lokalnymi władzami – przyczyni się to do umożliwienia pozyskania publicznych subsydiów oraz zmniejszenia obciążeń administracyjnych.
• Wizerunek dostawcy dbającego o środowisko naturalne. W przyszłości coraz więcej instytucji publicznych będzie wymagało od swoich dostawców zapewnienia tzw. proekologicznych wyrobów.
• Wzrost udziałów w rynku, pozyskiwanie nowych rynków zbytu. Klienci coraz częściej poszukują proekologicznych wyrobów i usług.
• Poprawa wartości rynkowej organizacji. Wdrożenie systemu EMAS przyczynia się do wzrostu wartości rynkowej przedsiębiorstwa w przypadku fuzji, przejęcia czy jego sprzedaży.
• Realizacja nowoczesnego zarządzania. System EMAS jest na dzień dzisiejszy najbardziej nowoczesnym systemem zarządzania zagadnieniami ochrony środowiska.
• Poprawa jakości produktów i usług. Produkty i usługi są projektowane z myślą o konieczności ochrony środowiska w trakcie całego ich cyklu życia. Zachęca do tego np. Zintegrowana Polityka Produktowa Unii Europejskiej.

• Rozwój technologiczny i innowacje. Ze względu na konieczność ciągłego polepszania efektów działalności środowiskowej wdrożenie sytemu EMAS przyspiesza proces rozwoju technologicznego przedsiębiorstwa.
• Lepsza współpraca z instytucjami finansowymi i firmami ubezpieczeniowymi. Rejestracja w EMAS to świadectwo wiarygodności organizacji i dowód na sprawne zarządzanie.
• Wzrost motywacji pracowników. System EMAS wymaga aktywnego zaangażowania wszystkich pracowników w polepszanie relacji przedsiębiorstwa ze środowiskiem.
• Poprawa zdrowia i stylu życia. W dłuższym czasie proekologiczne postępowanie przedsiębiorstw, skupionych w EMAS, przełoży się na poprawę jakości środowiska naturalnego, w którym żyjemy. To z kolei przekłada się w ogromnym stopniu na nasze zdrowie i styl życia.
• Zrównoważony rozwój. Wymaga zachowania równowagi między ochroną środowiska a spełnianiem potrzeb społeczeństwa.

Korzyści nie tylko dla firmy

Doświadczenia wykazują, że wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie przynosi korzyści nie tylko dla samego przedsiębiorstwa, ale dla całego otoczenia. Korzyści wynikające z systemowego podejścia do zarządzania środowiskowego są klasyfikowane w różny sposób. Przykładowo, Susan LK Briggs identyfikuje następujące korzyści wynikające z funkcjonowania systemu zarządzania środowiskowego w sposób następujący:

• zmianę świadomości środowiskowej pracowników pobudzającą odpowiedzialność na wszystkich poziomach przedsiębiorstwa;
• zapewnienie zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi;
• poprawę sterowania operacyjnego i procedur w zakresie działań środowiskowych;
• redukcję emisji do powietrza, wycieków i wytwarzanych odpadów;
• poprawę wewnętrznej komunikacji i współpracy z partnerami;
• ciągłe doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego wynikające z celów, zadań, programów, okresowych audytów oraz przeglądu zarządzania. Zapobieganie zanieczyszczeniom, które jest wpisane w koncepcję systemu zarządzania środowiskowego, stwarza mechanizmy prowadzące do minimalizowania zużycia materiałów, surowców i energii.

Wpływa to na ograniczenie kosztów poprzez:

• poprawę efektywności bieżących procesów oraz wdrażanie nowych bardziej efektywnych procesów;
• projektowanie wyrobów i usług w sposób pozwalający ograniczyć zużycie zasobów naturalnych, bez pogorszenia jakości;
• odpowiednie zagospodarowanie odpadów (recykling i inne formy gospodarczego wykorzystania odpadów);
• optymalizację doboru surowców, materiałów, produktów;
• zwiększenie efektywności wykorzystywanej infrastruktury (obiekty, zaopatrzenie w media);
• odpowiednie przygotowanie procesów magazynowania, pakowania i transportu.

Ryzyko środowiskowe

Wdrażając system zarządzania środowiskowego kierownictwo przedsiębiorstwa musi zidentyfikować wszystkie potencjalne zagrożenia środowiskowe związane z jego działalnością. Musi również przygotować się w odpowiedni sposób na wypadek wystąpienia tych zagrożeń. Funkcjonowanie systemu zarządzania środowiskowego przyczynia się do zmniejszenia prawdopodobieństwa występowania sytuacji, które mogłyby mieć ujemny wpływ na środowisko naturalne. Systemowe podejście do problemu minimalizacji możliwych zagrożeń powoduje, że banki, towarzystwa ubezpieczeniowe i potencjalni inwestorzy współpracują z tymi organizacjami bez obawy wystąpienia potencjalnego ryzyka. Obecnie organizacje, które uruchamiają nową inwestycję są (odpowiednio do obowiązujących przepisów) zobowiązane do przeprowadzenia oceny oddziaływania tej inwestycji na środowisko.

Ryzyko środowiskowe wynikające z przeprowadzonej oceny oddziaływania na środowisko nowo powstającej inwestycji jest istotnym elementem wpływającym na decyzję o podjęciu współpracy lub zaangażowaniu się w proces inwestycyjny. Fakt, przypadki wstrzymania działalności ze względu na ich negatywne oddziaływanie na środowisko należą do rzadkości. Jednak zablokowanie inwestycji w związku z brakiem akceptacji uwarunkowań środowiskowych należy do coraz częstszych zdarzeń. Bardzo często warunkiem utrzymania lub nawiązania współpracy z poddostawcą jest posiadanie przez niego systemu zarządzania środowiskowego. Często dostawcami są małe przedsiębiorstwa. W przypadku braku systemu zarządzania środowiskowego trudno będzie im się utrzymać jako dostawca dużych, międzynarodowych organizacji. W głównej mierze wynika to z ogólnoświatowej tendencji do wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju, o których mowa w pierwszym rozdziale. Możliwości redukcji kosztów własnych, poprawa relacji z organami nadzorującymi, odbiorcami i społeczeństwem, tworzą warunki do ugruntowania lub poprawy pozycji rynkowej.

Dlaczego EMAS?

Rejestracja organizacji w systemie coraz częściej staje się ważnym argumentem w występowaniu o zamówienia publiczne. Korzyści ekologiczne często idą w parze z efektami ekonomicznymi, przede wszystkim za sprawą rozwijanego systemu prawnego ochrony środowiska w Polsce. Przestaje być opłacalne uiszczanie kar i bardzo wysokich opłat oraz pozostawianie nierozwiązanych problemów zanieczyszczania środowiska przez zakłady czy inne przedsiębiorstwa. Należy również podkreślić, że coraz częściej do głosu dochodzi opinia publiczna, a więc można tutaj mówić o efektach socjologicznych. Szczególnie w zakładach meblarskich zlokalizowanych w małych miastach wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego oddziałuje na świadomość mieszkańców. Bo to oni stanowią załogę organizacji, a świadomość ukształtowana w zakładzie przenosi się do życia rodzinnego. To proces powolny, ale wspomagany na dużą skalę poprzez media i inne bodźce, o czym nie należy zapominać.

System ekozarządzania i audytu EMAS to funkcjonujące w Unii Europejskiej, umocowane prawnie narzędzie zarządzania, przeznaczone dla różnego typu przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, które dobrowolnie chcą podjąć zobowiązania na rzecz ograniczania negatywnych oddziaływań na środowisko powodowanych ich działalnością. Dlatego system ekozarządzania i audytu EMAS może być wdrażany w każdym przedsiębiorstwie. I to bez względu na jego wielkość, położenie i sektor w którym działa.

System ekozarządzania i audytu EMAS stanowi nowoczesną metodę zarządzania, ukierunkowaną na osiąganie celów biznesowych i ochronę środowiska. Niewątpliwie, wdrożenie systemu ekozarządzania i audytu, a także rejestracja w systemie EMAS, daje możliwość znalezienia się w „elitarnej grupie” przedsiębiorstw, postrzeganych (zarówno w Polsce, jak i na całym świecie) jako przedsiębiorstwa proekologiczne, czyli działające w zgodzie z prawem, w sposób efektywny, wiarygodny i przejrzysty.

TEKST: Przemysław Karlik

Artykuł opublikowany został w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 2/2020.

Zobacz także: Ecodesign i zielona ekonomia.