Niedawny pożar w zakładzie produkcyjnym Profim w Turku to nie pierwszy tego typu wypadek w branży meblarskiej w ostatnich latach. Czy pożary w fabrykach mebliMebel – to sprzęt użytkowy należący do wyposażenia ruchomego oraz stałego wnętrz mieszkalnych, biurowych, hotelowych itp., służy do przechowywania, pracy, siedzenia, leżenia, wypoczynku, spożywania posiłków. Każdy mebel może być użytkowany indywidualnie, w kompletach mebli lub zestawach mebli. Jak dzielą się meble? Ze względu na konstrukcję meble można podzielić na • meble skrzyniowe,• meble szkieletowe,• meble tapicerowane. Źródła: • Swaczyna I., – jak pokazują statystyki – nawet kilka razy w roku weszły już na stałe do meblarskiego krajobrazu?

Reklama

Czy polscy producenci ubezpieczają fabryki i majątek od skutków takich zjawisk, jak choćby pożary w fabrykach mebli? Czy meblarstwo traktowane jest przez ubezpieczycieli jako branża podwyższonego ryzyka?

W wydanym dzień po pożarze komunikacie Zarządu Profim czytamy: W nocy z 26 na 27 listopada 2019 roku miał miejsce pożar w zakładzie produkcyjnym Profim w Turku, w wyniku którego zniszczeniu uległa część hali produkcyjnej.

Wszystkie osoby przebywające na terenie objętym pożarem zostały niezwłocznie ewakuowane. Sytuacja jest w tej chwili opanowana, nasi pracownicy i sąsiedzi są bezpieczni – co najważniejsze – nikt nie ucierpiał na skutek tego zdarzenia. Z informacji, które uzyskaliśmy od służb wynika, że nie stwierdzono również zagrożenia dla środowiska naturalnego.

Reklama

Jesteśmy ogromnie poruszeni tym wydarzeniem, zdajemy sobie sprawę, że to bardzo trudny moment nie tylko dla nas i naszych pracowników, ale także dla całej turkowskiej społeczności, naszych klientów, dostawców i kooperantów. Zapewniamy, że robimy wszystko, co w naszej mocy, aby jak najszybciej przywrócić normalne funkcjonowanie naszego biznesu. Pozostajemy w ścisłym kontakcie ze strażą pożarną, policją i władzami lokalnymi. Na bieżąco informujemy o sytuacji naszych pracowników, dla których uruchomiliśmy specjalną infolinię oraz pomoc psychologiczną.

Chcielibyśmy także gorąco podziękować za ogromne słowa wsparcia i deklaracje pomocy, które napływają do nas od pracowników, klientów i partnerów biznesowych nie tylko z Polski, ale z całego świata. Równocześnie bardzo dziękujemy wszystkim służbom zaangażowanym w akcję ratowniczą oraz lokalnym władzom. Jesteśmy zdeterminowani i zrobimy wszystko, aby nasza firma jak najszybciej wznowiła normalną działalność zmierzającą do dalszego rozwoju Grupy Flokk.

Komunikat – choć oszczędny w słowach – daje jednak pewne wyobrażenie o skali tragedii. Spłonęły hala produkcyjna i magazynowa, lakiernia, chromownia, oddział metalowy, a straty liczone były w milionach złotych. Szczęściem w nieszczęściu był fakt, że udało się ochronić przed ogniem pobliski zbiornik z gazem LNG. Ewakuowano 88 pracowników firmy oraz 52 mieszkańców dwóch pobliskich bloków. Pożar fabryki gasiły 42 zastępy straży pożarnej z Turku, Kalisza, Ostrowa Wielkopolskiego, Konina i Koła. W akcji brała udział także jednostka ratownictwa chemicznego z Ostrowa Wielkopolskiego.

Mała świadomość dużego ryzyka

Paweł Krak, dyrektor Biura Produktów Klientów Korporacyjnych w Warcie, w wywiadzie opublikowanym w tym wydaniu miesięcznika BIZNES mebleMebel – to sprzęt użytkowy należący do wyposażenia ruchomego oraz stałego wnętrz mieszkalnych, biurowych, hotelowych itp., służy do przechowywania, pracy, siedzenia, leżenia, wypoczynku, spożywania posiłków. Każdy mebel może być użytkowany indywidualnie, w kompletach mebli lub zestawach mebli. Jak dzielą się meble? Ze względu na konstrukcję meble można podzielić na • meble skrzyniowe,• meble szkieletowe,• meble tapicerowane. Źródła: • Swaczyna I.,.pl, przyznaje, że wiele firm meblarskich nie decyduje się na ubezpieczenie swojego majątku. Z różnych zresztą powodów.

Z naszego doświadczenia wynika, że najczęściej chodzi o niewystarczającą świadomość ubezpieczeniową. Taka sytuacja może być wręcz traktowana jako uchybienie kadry menedżerskiej, która może skutkować odpowiedzialnością wobec spółki w kontekście Kodeksu Spółek Handlowych. Do innych kluczowych powodów możemy zaliczyć brak odpowiednich zabezpieczeń technicznych w firmie lub brak jakiejkolwiek woli współpracy z firmami ubezpieczeniowymi, co utrudnia przygotowanie dobrej oferty polisy. Istnieje również myślenie, że „skoro jeszcze nie mieliśmy szkody w firmie, to ona się już nie pojawi” – mówi.

Ryzyko powstania pożary w fabrykach mebli jest duże, co wynika z faktu, że w magazynach wyrobów gotowych oraz w silosach z odpadami nagromadzonych jest bardzo dużo materiałów łatwopalnych. Ponadto wiele firm ma wewnętrzne zamknięte systemy odpylające (podciśnieniowe zasysanie wiórów, trocin, pyłów do silosu itp.) z maszyn transportujące pyły do silosu, a taki transport mieszaniny powietrza z pyłami jest niebezpieczny i musi podlegać ścisłej kontroli przez elektroniczny system antywybuchowy – gaszenia iskier. Z silosu odpady są transportowane do kotła grzewczego i w okresie grzewczym spalane w wyniku wysoko termicznego przekształcenia odpadu poprodukcyjnego (wióry, pyły, rozdrobnione zrzynki płytPłyta (płyta wiórowa) – 1) Tworzywo drzewne w postaci płyty, wytworzone przez sprasowanie pod wpływem temperatury, małych cząstek drewna, np. wióry drzewne, wióry strugane, trociny, wióry waflowe, wióry pasmowe i/lub inne cząsteczki lignocelulozowe np. paździerze lniane, paździerze konopne, bagassa z klejem. Najczęściej produkuje się płyty wiórowe jedno- lub trójwarstwowe. Cechy charakterystyczne płyty wiórowej • Gęstość płyty wiórowej: 600-680 kg/m3,• Gęstość drewnopochodnych), a powstała energia wykorzystywana jest do ogrzania hal podgrzania wody.

0,3-0,4%
wartości ubezpieczanego majątku stanowi roczna składka związana z ubezpieczeniem całego majątku firmy (trwałego i obrotowego)

Każdy zakład ubezpieczany przez ubezpieczyciela musi mieć system wykrywania pożaru połączony z jednostką zawodowej Straży Pożarnej. W chwili wykrycia zadymienia sygnał w ciągu kilku minut przekazywany jest do Straży Pożarnej i następuje z ich strony reakcja (przyjazd wozów bojowych). Ponadto każda firma powinna w miejscu składowania materiałów łatwopalnych mieć wydzielone strefy pożarowe, hale i ich konstrukcje nośne powinny mieć odpowiednie certyfikaty wytrzymałościWytrzymałość – graniczna wartość oporu stawianego obciążeniom zewnętrznym przez siły spójności ciała stałego. Innymi słowy: wytrzymałość jest to graniczna największa wartość naprężeń, która powoduje zniszczenie materiału. Wyrażana jest w paskalach (1 Mpa = 1 N/mm2). Obliczenia wytrzymałościowe dotyczą w głównej mierze wytrzymałości połączeń kątowych ściennych oraz zawieszenia szafek i den. termicznej w razie pożaru, a przestrzenie, gdzie są składowane materiały łatwopalne powinny być odizolowane ścianami przeciwpożarowymi.

Wymagany jest natryskowy system gaszenia pożaru oraz system hydrantów przeciwpożarowych. Dodatkowo wymagany jest monitoring zewnętrzny i wewnętrzny, odpowiednie składowanie wyrobów gotowych na podwyższonych paletach (ochrona przed zalaniem), aby ubezpieczyciel chciał ubezpieczyć zakład od pożaru, zalania i kradzieży.

Tyle teoria. A praktyka? Pytani przez nas właściciele kilkunastu firm meblarskich ubezpieczają swój majątek, jednak – jak sami przyznają – nie jest to w branży powszechną regułą.

Długa lista wymagań

Z uzyskanych przez nas informacji wynika, że roczna składka związana z ubezpieczeniem całego majątku firmy (trwałego i obrotowego) to około 0,3-0,4% wartości ubezpieczanego majątku. Chociaż składka nie odnosi się w żaden sposób do przychodów, to z naszych szacunków wynika, że jest to 0,2-0,3% przychodów ze sprzedaży, choć zdarzały się firmy, w których składka przekraczała 0,4% przychodów.

Wyliczając składkę ubezpieczyciel bierze pod uwagę posiadane przez firmę zabezpieczenia przeciwpożarowe, posiadany system wykrywania pożaru, aktualność badań elektrycznych sieci zasilających i maszyn (skuteczność zerowania i skuteczność izolacji), zabezpieczenia przed kradzieżą (monitoring wewnętrzny i zewnętrzny, stan ogrodzenia, system dozoru przez ochronę obiektu, szybkość powiadomienia i reakcji firmy ochraniającej obiekty), stosowanie szeregu procedur w razie pożaru czy powodzi oraz wartość ubezpieczanego majątku. Sprawdzany jest także stan budynków, system gaszenia lokalnych pożarów, znajomość przez pracowników zachowania się w razie pożaru czy innych zagrożeń, prowadzenie regularnych szkoleń w tym zakresie oraz cały zakładowy system przeciwdziałania sytuacjom zagrażającemu życiu i zdrowiu ludzkiemu w razie pożaru czy powodzi. Niektóre firmy ubezpieczeniowe wymagają także posiadanie systemu gaszenia pożaru (zraszacze). Nasza firma zatrudnia specjalistę ds. BHP, który jest także specjalista ds. ppoż. i wszystkie wymagania stawiane przez BHP odnoście bezpieczeństwa pracy są regularnie sprawdzane. Przeprowadzamy corocznie akcje gaszenia pożaru z udziałem lokalnej ochotniczej straży pożarnej oraz zawodowej straży pożarnej w formie ćwiczeń na terenie zakładu. W ćwiczeniach udział bierze cała załoga szkoląc się w szybkości ewakuacji oraz w skutecznym użyciu środków gaśniczych oraz udzielaniu pierwszej pomocy poszkodowanym. Notabene nasz specjalista ds. BHP jest byłym zawodowym oficerem straży pożarnej – mówi anonimowo prezes jednej z firm meblarskich. –Jeszcze kilka lat temu tylko Warta chciała ubezpieczać firmy meblarskie, w ostatnich latach meblarzy ubezpiecza także PZU, ale w obu przypadkach, aby zostać ubezpieczonym, należy spełnić wymagania dotyczące zabezpieczeń wymienione powyżej. W przeciwnym razie firma zostaje bez ubezpieczenia.

Pożary w fabrykach mebli to skutek błędnej klasyfikacji?

Paweł Krak potwierdza, że wiele zakładów ubezpieczeń widzi w branży meblarskiej podwyższony poziom ryzyka. Podwyższone ryzyko wynika, przede wszystkim, z procesów technologicznychProces technologiczny – część procesu produkcyjnego, podczas której zmienia się kształt, postać, wymiary lub własności elementów (surowców, materiałów, półfabrykatów), których przeznaczeniem jest wejście w skład gotowego wyrobu (np. mebla). Źródło: Strumiński J., Dolny S., Cegiel E. (1984), Technologiczne projektowanie zakładów mechanicznej obróbki drewna. Część I Zagadnienia ogólnoprojektowe i technologiczne, Skrypty Akademii Rolniczej w Poznaniu (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), Poznań., jakie mają miejsce w zakładkach meblarskich, statystyk szkodowych nie tylko z rynku krajowego, ale również z rynków reasekuracyjnych – wyjaśnia.

Także Michał Strzelecki, dyrektor biura Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli, mówi, że meblarstwo uważane jest przez towarzystwa ubezpieczeniowe za sektor podwyższonego ryzyka. Branża meblarska przynajmniej od kilku, a może już od kilkunastu lat miewa problemy z ubezpieczaniem swoich firm (chodzi tu głównie o ubezpieczenia majątkowe, ubezpieczenia maszyn, czy ubezpieczenia utraconych korzyści/kontraktów). Powodem tej sytuacji jest, w mojej ocenie, błędne klasyfikowanie sektorów opartych o przerób drewna lub materiałów drewnopochodnychMateriały drewnopochodne – poza tworzywami drzewnymi obejmują drewno lite, drewno zmodyfikowane w różny sposób, a także komponenty drzewne, w których drewno połączone jest z innymi materiałami, np. tekstyliami, metalem, tworzywami sztucznymi. Jakie zalety mają materiały drewnopochodne w stosunku do drewna? • nie mają typowych wad drewna, nie pękają, nie mają sęków,• są odporne na działanie owadów i grzybów,• mają dużą w jedną branżę drzewną. Niestety, poziom zaawansowania technologicznego firm w poszczególnych sektorach może być diametralnie różny – od firm, w których te zabezpieczenia są bardzo nowoczesne, spełniające obowiązujące wygania techniczne i przeciwpożarowe aż do firm, gdzie tych zabezpieczeń może wręcz nie być, lub ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Kolejną kwestią są oczywiście organizacja pracy, porządek i świadomość pracowników. Przy takim podejściu, niestety, każda szkoda mająca miejsce, w którymkolwiek sektorze obciąża w powyższym rozumieniu całą branżę, w tym również producentów mebli. W całym tym podejściu musimy też pamiętać, iż towarzystwa ubezpieczeniowe tworzą „branżowe portfele ubezpieczeniowe”. Jeśli dany portfel branżowy generuje zysk z punktu widzenia firmy ubezpieczeniowej wszystko jest w porządku. Sytuacja komplikuje się bardzo mocno, jeśli portfel branżowy zaczyna generować straty (upraszczając mocno: wartość wypłaconych odszkodowań przewyższa wartość wpłaconych składek). W takim przypadku, w zależności od strategii danego towarzystwa ubezpieczeniowego, stosuje się różne zabiegi – towarzystwo może w ogóle zrezygnować z ubezpieczania danej branży, może podnieść składki lub np. zmniejszyć zakres ochrony ubezpieczeniowej. Każde z tych zjawisk jest bardzo niebezpieczne dla firm meblarskich, gdyż powoduje generalnie brak stabilności w zakresie zarządzania ubezpieczeniem, ale również w zakresie np. kredytowym – wyjaśnia Michał Strzelecki.

Chociaż do pożarów w fabrykach mebli najczęściej dochodzi albo na skutek zaniedbań, albo zbiegu nieszczęśliwych wypadków, to jednak zdarzają się też… podpalenia. W ostatnich kilkunastu latach najbardziej znanym przypadkiem, zakończonym sprawą sądową i wyrokiem skazującym było podpalenie fabryki Mebelplast w Kieźlinach pod Olsztynem, 9 grudnia 2002 r. Podpalaczem okazał się członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Kieźlinach, zatrudniony w fabryce w Kieźlinach kilka miesięcy przed podpaleniem.

ZOBACZ TAKŻE: Firmy meblarskie nie ubezpieczają majątku

Feralnej nocy (czujnik przeciwpożarowy włączył się kilka minut po godz. 22) zostawił pod swoim stołemStół – 1) Stolica (staropol.); mebel o konstrukcji szkieletowej lub konstrukcji skrzyniowej, składający się z części wierzchniej (płyty roboczej) i podstawy, o różnorodnej konstrukcji i rozwiązaniach plastycznych, wykonywany z różnych materiałów (drewno, kamień, metal, szkło, tworzywa sztuczne), o szerokim zastosowaniu (m.in. do pracy). Jak powstał stół? Występuje w wielu typach i odmianach. Do pierwszych form przedstolarskich zalicza się m.in. ścięte, obok którego leżała sterta poduszek z tapicerskiej gąbki, palącą się zapalniczkę. Gdy kilka chwil później pojawił się dym, a pracownicy ochrony próbowali ugasić pożar, sprawca udał się do strażnicy OSP w Kieźlinach, gdzie włączył syrenę alarmową, a następnie razem ze strażakami-ochotnikami udał się, jak gdyby nigdy nic, do gaszenia pożaru.

Nie powiadomił też od razu – do czego był zobligowany – Państwowej Straży Pożarnej, przez co jednostki PSP dotarły na miejsce w chwili, gdy już właściwie fabryka spłonęła. Straty oszacowano na kilka milionów złotych. Po pożarze sprawca jeszcze przez miesiąc pracował w firmie, zwolnił się jednak zdając sobie sprawę, że staje się głównym podejrzanym. Ostatecznie skazany został na 5 lat pozbawienia wolności.

Kilkanaście dni po pożarze w Turku, 16 grudnia 2019 r. wybuchł pożar w hali produkcyjno-magazynowej o powierzchni 1,6 tys. m² w fabryce mebli w Manasterzu (woj. podkarpackie). Obrażenia odniosły 2 osoby, które zostały przetransportowane do szpitala. Jak ustalono doszło do zapalenia znajdujących się w hali elementówElement mebla – 1) Pojedynczy, podstawowy składnik konstrukcji mebla. Może być wykonany z jednego materiału lub z kilku różnych materiałów trwale ze sobą połączonych. Łączenie materiałów może prowadzić do uzyskania po stosownej obróbce elementu w postaci bryły (np. klejenie warstwowe) lub elementu w formie warstwowej z pustymi przestrzeniami (np. płyta komórkowa). Zazwyczaj do uzyskania elementu wymagane jest pełne spektrum produkcyjne drewnianych, styropianu, pianki i folii. Z walce z żywiołem uczestniczyło 28 zastępów Państwowej Straży Pożarnej i Ochotniczej Straży Pożarnej. Wygląda zatem na to, że temat pt. Pożary w fabrykach mebli będzie miał swój ciąg dalszy.

TEKST: Marek Hryniewicki

Artykuł opublikowany został w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 2/2020.