Design

Design z duszą

Toshiyuki Kita i jego prace: sofa „Saruyama” (Moroso) i robot „Wakamaru” (Mitsubishi). Pawilon japoński na „Expo 1992”.

Design z duszą

Toshiyuki Kita to jeden z najbardziej znanych japońskich designerów. Choć jego projekty to zarówno nowoczesna elektronika , jak i obiekty wytwarzane przez rzemieślników, wydaje się być w swojej pracy niezwykle konsekwentny i wierny idei „duszy przedmiotu”.

Reklama
Banner targów IFFINA 2024 750x109 px

Zróżnicowanie projektów Kity jest naprawdę imponujące. Podczas monograficznej wystawy organizowanej w 2010 r. w mediolańskim Triennale mogliśmy oglądać zarówno ceramiczne naczynia i papierowe lampy wytworzone tradycyjnymi metodami przez japońskich rzemieślników, jak i sprzęt elektroniczny stworzony dla takich marek, jak Sharp czy Mitsubishi. Jednak myliłby się ktoś kto uznałby takie zestawienie za sprzeczność. Według projektanta w dobie błyskawicznie postępującej globalizacji, kiedy nieustannie produkowane nowe przedmioty spychają natychmiast w cień te starsze, rzeczą podstawową jest studiowanie naszego kulturowego dziedzictwa, tradycji. Sam Toshiyuki Kita udowodnił zresztą tę teorię własną karierą i poszukiwaniami projektowymi.

Fotel „Wink” (Cassina) to najsłynniejszy projekt Toshiyukiego Kity – zabawny, relaksujący, charakterystyczny.
Fotel „Wink” (Cassina) to najsłynniejszy projekt Toshiyukiego Kity – zabawny, relaksujący, charakterystyczny.

Toshiyuki Kita urodził się w 1942 r. Jego młodość przypadła na okres gwałtownej odbudowy Japonii po II wojnie światowej i tworzenia od podstaw gospodarczej potęgi tego kraju. Rozwijające się i powstające firmy potrzebowały inżynierów, technologów i projektantów. Również Kita, który ukończył studia na wydziale projektowania Naniwa College w Osace, miał szansę na karierę w przemyśle: pierwszą pracę podjął w zakładach aluminiowych, gdzie odpowiadał za tworzenie nowych produktów.

Fotel „Toki” (proj. Toshiyuki Kita, prod. Meritalia) ma niemal tyle ruchomych „stawów” co ludzkie ciało, dlatego można go idealnie dostosować do potrzeb użytkownika.
Fotel „Toki” (proj. Toshiyuki Kita, prod. Meritalia) ma niemal tyle ruchomych „stawów” co ludzkie ciało, dlatego można go idealnie dostosować do potrzeb użytkownika.

Jednak praca w hierarchicznej strukturze szybko okazała się dla młodego projektanta jarzmem. Już w wieku 25 lat otworzył własne studio projektowe. Ale przełomowa w karierze Kity była decyzja o wyjeździe w 1969 r. do Europy. Wybrał Mediolan i trafił w samo centrum estetycznego tygla związanego z rozwojem włoskiego designu.

To właśnie we współpracy z włoskimi firmami powstały najsłynniejsze meble Kity. W 1980 r. stworzył dla firmy Cassina słynny fotel „Wink”. Jego konstrukcja pozwala na regulację położenia poszczególnych elementów: fotel można przekształcić w wygodny szezlong. Bardzo charakterystyczna jest też forma fotela: wygląda niczym zabawna, kolorowa głowa Myszki Miki.

Toshiyuki Kita, czyli forma i kolor

Ta barwność i zabawność form wydaje się nieodłącznym elementem prac japońskiego projektanta. Wystarczy popatrzeć na pozostałe kreacje Kity dla Cassiny: przedziwny podręczny stolik „Kick”, przypominający wielkiego niebieskiego ptaka fotel „Dodo” i wesołe, obrotowe foteliki „Aki”, „Biki” i „Canta”.

Jak powiedział sam designer: Zawsze gdy projektuję myślę o produkcie jako o przyjacielu i próbuję bardzo subtelnie dać temu wyraz w swoim projekcie. Funkcja jest bardzo ważna, ale nie powinna być zimna, bezduszna. Musi być przyjacielska, zachęcająca użytkowników. Tu ważna jest forma – ona wyraża uczucia. Bardzo duży wpływ ma też kolor – on jest komunikatem który może oddziaływać na to, co czujemy.

Pień endemicznego dla Japonii drzewa kryptomerii Toshiyuki Kita wykorzystał do wykonania tej minimalistycznej ławki inspirowanej tradycyjną architekturą drewnianych budowli.
Pień endemicznego dla Japonii drzewa kryptomerii Toshiyuki Kita wykorzystał do wykonania tej minimalistycznej ławki inspirowanej tradycyjną architekturą drewnianych budowli.

Czy dlatego sofa „Saruyama”, którą zaprojektował w 1989 r. dla Moroso ma odcień żywej czerwieni? To prawdziwa ikona współczesnego designu, geomorficzna wyspa do siedzenia pozwalająca dzięki nieregularnej formie na dość swobodną interpretację siedzenia. To mebel wymagający dużej przestrzeni – jego naturalnym uzupełnieniem stał się więc meblowy „archipelag” – „Saruyama Islands”: seria mniejszych sofek, szezlongów i stolików pokrewnych swoją organiczną estetyką pierwszej „wyspy”.

Wyrafinowany kształt ceramicznych naczyń „Hana” (Arita-Nana Kura) ma inspirować kucharzy do serwowania posiłków w pięknej formie.
Wyrafinowany kształt ceramicznych naczyń „Hana” (Arita-Nana Kura) ma inspirować kucharzy do serwowania posiłków w pięknej formie.

W duchu harmonii

Pomimo kolaboracji z europejskimi firmami i producentami Tokiyushi Kita pielęgnował ścisłą współpracę i kontakty z rodzinnym krajem. Charakterystyczne dla jego pracy jest wykorzystanie, badanie i odnawianie tradycyjnych metod produkcji i materiałów np. papieru ryżowego, laki, ceramiki. Współpracuję z rzemieślnikami, by zaadaptować ich doświadczenie i umiejętności do współczesnego stylu życia. Efektami tej współpracy są m. in. naczynia „Hana” i „Wajima” czy lampy „Tako”.

Seria siedzisk „Saruyama Island” (Moroso) jest przeznaczona do mniejszych pomieszczeń, gdzie często zmieniamy aranżację.
Seria siedzisk „Saruyama Island” (Moroso) jest przeznaczona do mniejszych pomieszczeń, gdzie często zmieniamy aranżację.

Ale kontakt z Japonią zaowocował także całkowicie nowoczesnymi projektami, takimi jak telewizor „Aquos” – jeden z pierwszych odbiorników telewizyjnych w technologii LED który powstał w 2001 roku i zrewolucjonizował wzornictwo sprzętów elektronicznych. Wszechobecną czerń zastąpiła srebrzysta szarość, geometryczne kąty – organiczne zaokrąglenia.

Sofa „Saruyama” (Moroso) to hołd, który Toshiyuki Kita złożył dla „instynktu siedzenia”, nazwany na cześć Małpiej Góry w Japonii.
Sofa „Saruyama” (Moroso) to hołd, który Toshiyuki Kita złożył dla „instynktu siedzenia”, nazwany na cześć Małpiej Góry w Japonii.

Ten telewizor stworzony dla korporacji Sharp mówi do użytkownika: Polub mnie, nie jestem straszną czarną skrzynką. Kita stara się osiągnąć w tym projekcie i we wszystkich swoich pracach harmonię między użytkownikiem i przedmiotem. Harmonię będącą równoważnikiem harmonii w przyrodzie.

Seria naczyń „Wajima” (proj. Toshiyuki Kita) to wykorzystanie techniki laki w nowoczesnej formie.
Seria naczyń „Wajima” (proj. Toshiyuki Kita) to wykorzystanie techniki laki w nowoczesnej formie.

TEKST: Wanda Modzelewska

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 3/2011