Design podejmuje dziś odpowiedzialność za siebie, środowisko w którym żyjemy i nasze dobre samopoczucie. Widzi problemy świata i w równym stopniu traktuje potrzeby wszystkich ludzi.

Reklama

W ciągu 10 lat designerzy wykazywali się odpowiedzialnością nie tylko za realizację powierzonych przez zleceniodawców zadań. Wzornictwo ma swój głos i nadaje ton współczesnemu światu mówiąc o sprawach nie zawsze wygodnych, ale ważnych. Przygotowując relację z targów w Mediolanie w 2017 roku pisaliśmy, że we współczesnym wzornictwie nie ma miejsca na powtarzalność, brak szacunku dla tradycji, dysharmonię i izolację. Na to wszystko świat designu nie wyraża zgody. 56. edycja Salone Internazionale del Mobile otworzyła nie tylko oczy, ale też umysły wszystkim tym, którzy pojawili się w Mediolanie w poszukiwaniu dobrze zaprojektowanych produktów.[Design bez barier i ponad podziałami potrzebny jest nam wszystkim jak powietrze – napisała nasza redakcyjna koleżanka Ania Szypulska.

Oryginalnie

Pisząc o designie odpowiedzialnym, warto zwrócić uwagę na drogę ku projektowej uczciwości. Niemal od początku istnienia naszego miesięcznika pisaliśmy o problemie kopiowania wzorów. W maju 2012 roku Grzegorz Kalinowski, dyrektor handlowy firmy Libro zaznaczał, że zna wiele takich przypadków. Dotyczą kopiowania produktów „jeden do jednego” bądź bardzo mocnego inspirowania się produktami konkurencji – powiedział.

Jego zdaniem, zjawisko naruszania praw autorskich było w tym czasie w branży meblarskiej w Polsce bardzo częste. Podkreślał, że wielu producentów, zwłaszcza średnich i małych producentów mebli tapicerowanych – działających lokalnie, ma to wpisane w strategię swojego działania. Oni po prostu nie tworzą swoich oryginalnych wzorów (z braku wiedzy, znajomości trendów rynkowych itd.), tylko kopiują meble dużych i znanych fabryk, które „się sprzedają”.

W podobnym duchu wypowiadał się Ryszard Balcerkiewicz, właściciel firm Balma i Noti: Wzornictwo jest obszarem, w który markowe firmy inwestują. Biorąc pod uwagę skalę produkcji mebli w Polsce i pojedyncze firmy inwestujące we własny design, moim zdaniem zjawisko jest częste. Czasami przybiera to formę bezpośredniego naruszania poprzez kopiowanie wzorów, wykorzystywanie fotografii czy też projektów. Najczęściej jednak mamy do czynienia z naruszeniami na poziomie produkcji np. dostarczanie produktów pod tzw. projekt (specyfikację).

Ważne kwestie środowiskowe

W poprzednim, jubileuszowym wydaniu miesięcznika, jedną z głównych odsłon branży poświęciliśmy ekologii. Kwestie środowiskowe stały się niezwykle ważne tak dla producentów, jak też konsumentów. Rozwojowi tego tematu kibicowaliśmy od początku. W styczniu 2012 roku, po raz kolejny, pisaliśmy o „Przetworach”, gdzie młodzi projektanci w warszawskiej Soho Factory przetwarzali różnego rodzaju odpady i niepotrzebne sprzęty w nowe, pomysłowe projekty. Wspierały ich wówczas takie firmy, jak Antom, Bosch, Dremel, Iker, Paged Meble, Vitra oraz sieć marketów Leroy Merlin.

Tematyka ekologii była obecna na naszych łamach przez kolejne lata. W 2017 roku relacjonując nowości z Mediolanu podkreślaliśmy, że społeczeństwo wymaga coraz bardziej zrównoważonych, trwałych i przyjaznych środowisku materiałów i wyrobów. W odpowiedzi na te potrzeby w stolicy Włoch pojawiły się m.in. produkty Comforty prezentujące innowacje, stawiające na jakość i rozwój nowych produktów. Na ekspozycji marki pojawiły się m.in. system sof „Altair”, proj. Design Society: Grzegorz Niwiński i Jerzy Porębski oraz fotele do salonu „Oyster Lounge”, zaprojektowane przez Krystiana Kowalskiego. Dwa lata później w tym samym miejscu zaprezentowano tysiące projektów, a wśród nich te, które powstały m.in. w trosce o naszą planetę.

Przyszłość to ekologia

W ubiegłym roku podkreślaliśmy, że wzrasta globalne zapotrzebowanie na energię, rośnie produkcja śmieci, trwa walka o czyste powietrze. Nadzieję widzieliśmy w koncepcjach zrównoważonego i trwałego rozwoju, a więc w przełomowych technologiach, których na rynku nie brakuje. Prezentowaliśmy dobre przykłady, min. M.U.S, czyli Malmö Upcycling Service. To kolektyw projektowy z siedzibą w Malmö w Szwecji. Wszystkie ich projekty opierają się na odpadach pochodzących z lokalnego przemysłu. Członkowie kolektywu, tworząc nowe produkty i koncepcje wystawiennicze, starają się opowiedzieć historię zarówno fantastycznego materiału, jak i procesu projektowania.

Obszerny materiał o projektowaniu zrównoważonym w kontekście miejsc pracy opublikowaliśmy w lutowym wydaniu miesięcznika BIZNES meble.pl. Zakłada ono nie tylko ergonomiczność i elastyczność przestrzeni biurowych, rozpoznanie potrzeb pracowników, ale też energooszczędność i przyjazność środowisku. Jednym z przykładów był pierwszy w Polsce projekt biura less waste, zrealizowany przez Workplace Solutions dla banku Nordea. Less Waste Office. To przestrzeń biurowa, która została zaprojektowana tak, by zminimalizować negatywny wpływ na środowisko, poprzez użycie do aranżacji ok. 75-80% materiałów odzyskanych, z drugiego obiegu, z recyklingu, czy certyfikowanych ekologicznie.

Dopasowane do możliwości

Odpowiedzialność projektantów to również widzenie warunków mieszkaniowych, w jakich żyjemy. W kwietniu 2014 roku tematem 13.edycji Programu Edukacyjno-Projektowego na Wydziale Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu była „Mała jednostka mieszkalna”. Trzy lata później na targach „Interzum” temat micro housingu stał się niezwykle ważny. Działu designu Schattdecor, zaproponował wówczas klientom nie tylko nowe propozycje wzornicze, ale również koncepcję trendową [t. 18] opisującą różne preferencje i style życia konsumentów na całym świecie.

Temat ten podjął również zespół Franklin Till Studio, pracujący nad zrozumieniem i nazwaniem trendów na potrzeby „Heimtextil” we Frankfurcie nad Menem – największej na świecie imprezy targowej dedykowanej tekstyliom. Hasłem Theme Park prezentującego trendy na lata 2018/2019 było „The Future is Urban”. To czytelne i dobrze dobrane słowa będące zapowiedzią rodzących się stylów życia i idących za nimi projektów. Zaznaczali, że poszukiwanymi jakościami będą elastyczność, zdrowie, zasoby i tworzenie wspólnoty.

Niewielkie przestrzenie i rosnąca potrzeba indywidualizacji wnętrz wpłynęła na ogromny rozwój produkcji mebli na wymiar. Dziś są standardem w niemal każdym mieszkaniu. Firma Meble.pl od lat rozwija swoją flagową usługę – meble na wymiar konfigurowane i zamawiane on-line z dostawą.

Warto również zwrócić uwagę na rozwój technologii, które umożliwiają customizację. Nowoczesne oprogramowanie jest coraz bardziej skoncentrowane na kliencie finalnym. Za pomocą smartfona lub tabletu może on realnie wpływać nie tylko na wygląd mebla, ale też na procesy produkcji i sprzedaży.

Z troski o dobre samopoczucie

W ciągu 10 lat projektanci przejęli odpowiedzialność nie tylko za kwestie ergonomiczne i zdrowotne, ale również za dobre samopoczucie użytkowników. Już na początku minionej dekady jednym z najbardziej widocznych trendów w projektowaniu przestrzeni biurowych było dążenie do ich „ocieplenia”, nadania im bardziej przyjaznego, wręcz domowego charakteru. Coraz popularniejsze stały wszelkiego rodzaju udogodnienia, dzięki którym pracownicy mogą efektywniej pracować.

Według opublikowanej w 2011 roku opinii Zuzanny Mikołajczyk, kierownik działu marketingu w firmie Mikomax, praca i dom mają wiele wspólnego. I bynajmniej nie chodzi tu o ilość czasu spędzanego w pracy. Planując wyposażenie mieszkania czy domu przykładamy dużą wagę do tego, aby odzwierciedlało ono nas – mieszkańców – i było azylem relaksu – wyjaśniła Zuzanna Mikołajczyk. Dzisiaj te słowa nada są aktualne i dla wielu z nas nabrały nowego znaczenia.

Nie tylko ekologia

Coraz więcej zaczęliśmy mówić o ergonomii. Była ona tematem przewodnim „Areny Design” w 2013 roku. Specjaliści z różnych gałęzi przemysłu, producenci, wykładowcy uczelni artystycznych oraz projektanci z kraju i Europy poruszyli kwestie związane z funkcjonalnością produktu oraz celem jego powstania, czyli ze wszystkim tym, co powinno determinować jego finalny kształt. Wśród tematów dyskusji ważne miejsce zajął design uczestniczący oraz innowacyjność rozumiana jako całościowe spojrzenie na projekt oraz jego rolę w zmieniającym się technologicznie otoczeniu człowieka. Nie zabrakło również rozmów o produkcyjnej fazie tworzenia – wykonanie warunkuje bowiem funkcjonalność, bezpieczeństwo i wygodę użytkowania produktu tak samo, jak dobry projekt.

O roli dobrego samopoczucia zaczęto mówić coraz częściej, a temat podejmowali obserwatorzy trendów, jak i producenci. W branży wyposażenia wnętrz pojawiły się takie terminy, jak wabi sabi i hydge ceniące spokój, autentyczność i równowagę. W marcu 2018 roku pisaliśmy, że minimalizm, skromność i autentyczność przyświecają zakorzenionej w filozofii buddyzmu koncepcji skupiającej się na celebrowaniu piękna kryjącego się w niedoskonałości. Wbrew pozorom wabi-sabi świetnie sprawdza się nie tylko w sferze osobistej – jej wartości znajdują zastosowanie również w kulturze organizacji. Postawa, która większą wagę przywiązuje do autentyczności niż do perfekcji daje pracownikom swobodę bycia sobą, co zwiększa ich efektywność i zaangażowanie – powiedziała Natalia Marciniak, communications manager w MDD.

TEKST: Diana Nachiło

Artykuł opublikowany został w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 9/2020.