Tam, gdzie przez prawie cały rok świeci słońce, wschodzą też przyszłe gwiazdy projektowania. Design w Hiszpanii jest teraz na fali wznoszącej.

Styczniowe Maison & Objet odsłoniło nowe twarze projektowania z Półwyspu Iberyjskiego. Jaka przyszłość czeka hiszpański design? O kim niebawem usłyszymy?

Co wiadomo o wzornictwie Hiszpanii?

Hiszpański design znajduje się w bezprecedensowym, ekscytującym momencie. Uznani designerzy o ugruntowanej pozycji rozwijają swoje projekty na całym świecie – indywidualnie lub we współpracy z firmami i instytucjami. Jednak nie zawsze tak było.

Gdy rozwijał się design amerykański, nie wspominając o anglosaskim, nordyckim czy włoskim, w Hiszpanii wyróżniało się zaledwie kilku projektantów. Hiszpański design zaczął nabierać rozpędu w latach 80. XX wieku, gdy odbywały się Igrzyska Olimpijskie w Barcelonie czy EXPO w Sewilli. Nie należy też zapominać o targach Hábitat w Walencji z ważną siecią firm i twórców.

W XXI w. projektanci zdobywali wykształcenie w renomowanych hiszpańskich, włoskich i skandynawskich szkołach projektowania, stając się siłą napędową po kryzysie panującym w latach 2007-2009. Właśnie wtedy zaczęła się kształtować nowa narracja współczesnego hiszpańskiego wzornictwa, w którym wiodącą rolę odegrały projektantki i projektanci z Półwyspu Iberyjskiego. Wszystko zaczęło się od ruchów twórców w całej Hiszpanii – architektów i projektantów, którzy z łatwością odnajdują się w światowych stolicach designu, takich jak Mediolan, Londyn, Sztokholm czy Nowy Jork.

ZOBACZ TAKŻE: Holenderski design nowej generacji

Na dzisiejszą pozycję i rozpoznawalność hiszpańskiego wzornictwa zapracowali również Patricia Urquiola i Jaime Hayon, którzy są niewątpliwymi liderami. Ich projekty pozostawiają niezatarty ślad kreatywności, unikalności, zaangażowania i innowacyjności. To jest czas dla hiszpańskiego wzornictwa – powiedział Jaime Hayon podczas otwarcia swojej wystawy w Walencji, gdy miasto pełniło zaszczytną funkcję Światowej Stolicy Designu 2022.

Hiszpański design – tożsamość i moc

W ostatnich latach tożsamość hiszpańskiego wzornictwa była definiowana w sposób bardziej zdecydowany, który wynika ze społecznego i kulturalnego zaangażowania. Przyczyniają się do tego nie tylko mieszkający na całym świecie projektanci, ale też szkoły, które rozwijają się poprzez badania i nowe modele edukacyjne. Hiszpańskie firmy coraz częściej współpracują z projektantami i zespołami projektowymi, skupiają się na innowacjach i zrównoważonym rozwoju we wszystkich procesach. Trudno też nie zauważyć ewolucji w logistyce i zarządzaniu. Szczególny wpływ na ten rozwój mają wydarzenia związane ze wzornictwem, które mnożyły się i skupiały na nowej globalnej wrażliwości na design: Barcelona Design Week od piętnastu lat, Madrid Design Festival od pięciu lat, a w 2022 roku Walencja jako Światowa Stolica Designu z programem, który otworzył granice i poszerzył horyzonty dla designu.

Według opracowania badawczego: „Atlas kultury wzornictwa w Hiszpanii”, promowanego przez Madrid Design Festival i Ministerstwo Kultury: Obraz hiszpańskiego designu jako całości, jest rozproszony, jego aktualne atrybuty i wartości nie znalazły jeszcze wspólnej narracji, która jest rozpoznawalna i możliwa do zidentyfikowania w innych kontekstach. Na razie jego siła tkwi w sumie wyjątkowych indywidualności, które działają na całym świecie.

Jedna z takich hiszpańskich gwiazd – Patricia Urquiola – oświadczyła w ubiegłym roku: Szansa dla hiszpańskiego designu jest dziś ogromna, a zapał i talent projektantów są bezkonkurencyjne.

Czy zorganizowanej przez Maison & Objet, tegorocznej edycji Rising Talents Award udało się podkreślić ten nowy impet hiszpańskiego designu i rozszerzyć jego siłę w kontekście międzynarodowym? Jedno jest pewne, o nowej fali projektantów z Hiszpanii nigdy nie było tak głośno jak teraz.

Wschodzące talenty hiszpańskiego designu

Alvaro Aramburu, urodzony w 1991 r. w Madrycie, pracuje w Dalsland w Szwecji. Studiował wzornictwo przemysłowe w Madrycie, a później przeniósł się na studia w zakresie sztuki użytkowej do HDK Steneby. Pracuje głównie z drewnem, tworząc z niego meble i unikalne przedmioty. Jest również członkiem kolektywu promującego design w Szwecji oraz studia Växt, działającego na rzecz interdyscyplinarnego rozwoju designu. Wystawiał swoje prace m.in. w galerii designu Espacio Intermedio.

Perspektywa twórcza: Drewno jest materiałem na punkcie którego ma obsesję. To wrażliwy temat dotyczący rozwoju jego kreatywności. Procesy twórcze zbliżają go do przedmiotów codziennego użytku, ale on dostarcza im innych perspektyw i punktów widzenia. Funkcjonalność nie jest pierwszym celem, jest pretensją, że widz nabiera dystansu do codziennego przedmiotu i porusza go lub zmusza do refleksji. Kolory, faktury i światło jego prac osiągają unikalne i zaskakujące wykończenia.

Projekty i ślady: W jego dziełach widoczne są wszystkie niuanse drewna, zwłaszcza w projektach mebli „Klana”, „Torii”, „Lidia”, „Selekto”.

Zobowiązanie: Zaangażowanie w sprawy środowiska naturalnego jest oczywiste, a szacunek dla przyrody i dbałość o lasy naturalne dla człowieka.

Josep Safont, urodzony w Castellón w 1990 r., pracuje w Barcelonie. Kształcił się w Escola Massana w Barcelonie. W pracy koncentruje się na rzemiośle i sztuce tekstylnej. Włókna są naturalnym elementem jego sugestywnych i lirycznych kreacji. W 2020 r. otworzył własne studio w Barcelonie, gdzie między krosnami rzeźbi zgodnie ze swoją wizją, własnymi pomysłami, stosując eksperymentalne wykończenia.

Twórcza perspektywa: Do jego najbardziej eterycznych i eksperymentalnych dzieł dołączają m.in. kolorowe dywany z motywami geometrycznymi. Przestrzeń jego pracowni zajmują krosna, na których powstają prace tekstylne, a dołączają do nich inne bawełniane i filcowe prace z haftem czarnym tuszem i zestawieniami nici.

Projekty i ślady: „Gràcies” czy projekt „Suite Vulnus” wyrażają tekstylną wrażliwość szycia, haftowania i tkania. To współczesny sposób na nadanie nowego wyrazu idei domowości zanurzonej w sztuce tekstylnej.

Zobowiązanie: Formy tkackie są słowami komunikatywnego języka Josepa Safont. Jego zaangażowanie koncentruje się na naturalnych materiałach i rzemieślniczym wykonaniu unikalnych elementów.

Marta Armengol przyszła na świat w Sant Cugat del Vallés w 1988 r. Pracuje na Majorce. Jest architektką wykształconą w Barcelonie. W swojej pracy przekracza granice między architekturą, designem i rzemiosłem, nie zapominając o scenografii czy bardziej artystycznych instalacjach. Przestrzenie, które projektuje niosą przesłanie radykalnego rzemiosła, łącząc szkło z wieloma różnymi materiałami. Wyróżnia ją wrażliwość bardzo bliska sztuce.

Twórcza Perspektywa: Jej linia tworzenia jest konceptualna, z bardzo wyraźną esencją radykalnego rzemiosła, niestroniącego od poezji. Projektantka ksperymentuje z materiałami, uzyskując niezwykłe kształty i tekstury. Twórczo interesuje ją światło, ale także przedmioty codziennego użytku. Pracuje sama lub w towarzystwie innych artystów i rzemieślników. Jej projekty były m.in. częścią scenografii Rosalii, wystawiała je m.in. na Barcelona Design Week, Palais de Tokyo, Dutch Design Festival, Mayrit Biennial.

Projekty i ślady: Jednym z jej najnowszych projektów podsumowujących jej wizję i trajektorię jest wnętrze sklepu Camper w Walencji. W przestrzeni bawi się oświetleniem i teksturami, tworzy otulające kształty, które przenoszą odwiedzających do figlarnej jaskini pełnej niuansów.

Zobowiązanie: Ekstremalny zrównoważony rozwój bez utraty piękna i poetyckiej wrażliwości. Badamy granice materiałów, aby mogły być ponownie wykorzystane lub poddane recyklingowi. Ważne jest również konceptualne przesłanie poprzez sztukę, jak w jej instalacji „The plastic Kingdom” dla LOOM Barcelona.

Marta Ayala Herrera, urodzona w 1986 r. w Kordobie, pracuje w Barcelonie. Jej studia skupiały się na inżynierii, ze specjalizacją wzornictwo przemysłowe na Uniwersytecie Nebrija. Profesjonalną współpracę zawodową rozpoczęła w studiu Ciszak Dalmas, Doiy Barcelona, Madrid Design Festival i La Casa Encendida. W 2013 roku otrzymała nagrodę Injuve Award. Obecnie ma swoje studio w Poblenou.

Perspektywa twórcza: Jej podejście koncentruje się na eksperymentowaniu z procesami i poszukiwaniu różnorodnych materiałów, szczególnie tych tanich. Wykazała się spójnością i ciągłym poszukiwaniem nowych funkcji, z odłączanymi elementami, które zawierają ręcznie robione wykończenia i mieszankę wrażliwych materiałów. Brała udział w wystawach na Casabanchel w Madrycie, Milano Design Week, Ventura Lambrate w Mediolanie i Lille World Design Capital.

Projekty i ślady: Kruchy sens jej projektów pozostawia ślad, we wszystkich jest egzystencjalne przesłanie. Można w nich też znaleźć silne wpływy zabawy, reinterpretacje projektów grupy Memphis.

Zobowiązanie: Ludzie i ich środowisko w centrum zainteresowań, równość płci i ewolucja.

Miguel Leiro, urodzony w 1984 roku w Santiago de Compostela, pracuje w Madrycie. Studiował wzornictwo w Pratt Institute w Nowym Jorku. Ma na swoim koncie współpracę z pracowniami architektonicznymi, artystycznymi i projektowymi, takimi jak Moneo Brock, Juan Uslé, Victoria Civera i Jaime Hayon. Brał udział w wielu wystawach m.in. na Festiwalu Designu w Madrycie, Experimento Design, BID Bienal Iberoamericana de Diseño, COAM Colegio de Arquitectos de Madrid, Zona MACO Design México. Jest założycielem, kuratorem i dyrektorem biennale designu MAYRIT, festiwalu twórców alternatywnych, skupionych na eksperymentowaniu.

Perspektywa twórcza: Tworzone przez niego dzieła łączy to, że zawsze są innowacyjne. Elastyczność materiałów, sposób ich montażu, różne interpretacje użytkowania, nie są z góry ustalone, interakcja i interwencja użytkownika jest zawsze konieczna. Z łatwością porusza się w kontekstach przemysłowych i rzemieślniczych. Rezultaty jego pracy są multidyscyplinarne i otwarte na rozpowszechnianie.

Projekty i ślady: Prace, których autorem jest Miguel Leiro pokazują różnorodność materiałów i multidyscyplinarnych technik jego wizji jako projektanta.

Zobowiązanie: Zrównoważony rozwój jest w jego przypadku systemowy i stanowi nieodłączną część każdego projektu. Dzięki osobistemu zaangażowaniu w odkrywanie i rozpowszechnianie nowych talentów projektowych, daje im możliwość zaprezentowania swoich prac na wystawach, które organizuje.

Thornassol Studio tworzą urodzona w Madrycie w 1995 r. projektantka przemysłowa Inés Llasera i Guillermo Trapiello, architekt i kartograf, który przyszedł na świat w 1985 r., także w stolicy Hiszpanii. Swoje studio założyli w 2017 roku. Ich praca jest skrzyżowaniem architektury, sztuk wizualnych i projektowanych przez nich przedmiotów. Badają przestrzenie i elementy, które je tworzą z wykorzystaniem bardzo różnych podejść, analizują również światło, ruch, kolory, skalę i materialność.

Perspektywa twórcza: Eksploracja nowych sposobów przedstawiania rzeczywistości oraz wielofunkcyjność to tylko niektóre z ich głównych cech. Praca tego duetu przebiega pomiędzy architekturą, przestrzeniami wewnętrznymi oraz obiektami i meblami. W ich projektach materiały zawsze pochodzą z najbliższego otoczenia i zawsze są w nich obecne tradycje.

Projekty i ślady: Rekonstrukcja starej suszarni w Trujillo, kolekcja „Mikado”, taboret „Marea”, fotel „Deriva”, lampy „Atardecer”, przedmioty i meble łączą się ze sobą z łatwością i płynnością.

Zobowiązanie: Odnawianie przestrzeni przy użyciu materiałów pochodzących ze środowiska naturalnego. Dążenie do zrównoważonego rozwoju w każdym procesie, w każdym szczególe projektu. Niezwykły szacunek dla społeczeństwa i środowiska.

Jury doceniło młody hiszpański design

W tym, że podczas styczniowej edycji targi Maison & Objet otworzyły swoje drzwi dla hiszpańskich talentów, nie było cienia przypadku. Młodzi projektanci z Półwyspu Iberyjskiego poruszają się płynnie we wszystkich obszarach projektowania, a jury, które zebrało hiszpańskie talenty podkreśla ich kreatywność i elastyczność.

TEKST: Anna Szypulska

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 3/2023