Dłuto łańcuszkowe – kompletne dłuto łańcuszkowe składa się z łańcuszka stanowiącego część tnącą narzędzia, z listewki prowadzącej łańcuszek z krążkiem tocznym zmniejszającym tarcie łańcuszka o listewkę i z koła zębatego gwiazdkowego napędzającego łańcuszek.

Jakie łańcuszki stosuje się w dłutach łańcuszkowych?

Dłuto łańcuszkowe może mieć łańcuszek trzyrzędowy, pięciorzędowy lub siedmiorzędowy. W Polsce produkuje się tylko dwie pierwsze odmiany łańcuszków. Liczba rzędów jest zależna od całkowitej szerokości łańcuszka. Przy szerokości mniejszej od 16 mm łańcuszki są trzyrzędowe, natomiast przy szerokości od 16 do 22 mm – pięciorzędowe.

Produkowane w Polsce komplety dłut łańcuszkowych umożliwiają wykonywanie gniazd o szerokości 6-22 mm, długości minimalnej gniazda (przy jednorazowym zagłębieniu dłuta w drewno) 40 i 50 mm i maksymalnej głębokości gniazda 150 i 175 mm.

Ile wynosi podziałka ogniwek łańcuszka?

Podziałka ogniwek łańcuszka jest stała i wynosi 11,3 mm. Ogniwka w rzędach skrajnych mają inną budowę niż ogniwka rzędów środkowych i pośrednich. Ogniwka wykonuje się ze stali węglowej narzędziowej i obrabia cieplnie do twardości 53-58 HRC. Sworznie łączące ogniwka są wytwarzane ze stali stopowej i obrabiane cieplnie do twardości 59-63 HRC. Sworznie należy zakuwać tak, aby obracały się wraz z ogniwkami rzędów zewnętrznych a ogniwka rzędów środkowych obracały się na sworzniach.

Jak jest zbudowane dłuto łańcuszkowe?

Krawędzie tnące uformowane na ogniwkach rzędów zewnętrznych mają długość nieznacznie większą od grubości ogniwka. Dzięki temu zmniejsza się tarcie łańcuszka o ścianki gniazda wykonanego w drewnie. Krawędzie tnące uformowane na ogniwkach rzędów środkowych i pośrednich mogą mieć długość mniejszą od grubości ogniwka. Powoduje to rozłożenie pracy skrawania na większą liczbę ogniwek.

Następujące po sobie ogniwka tego samego rzędu muszą mieć skrócone krawędzie ułożone na przemian. Ogniwka rzędów skrajnych mają większą szerokość od ogniwek rzędów środkowych i pośrednich. Ogniwka te prowadzą łańcuszek po występie listewki prowadzącej.

Koło gwiazdkowe do dłut łańcuszkowych ma średnicę i liczbę zębów dostosowaną do podziałki ogniwek łańcuszka, gdyż zęby koła muszą wchodzić w luki między ogniwkami łańcuszka. Dla łańcuszków pięciorzędowych koło gwiazdkowe ma dwa rzędy zębów.

Zobacz też: klasyfikacja dłut

Źródło: Bajkowski J. (1997), Maszyny i urządzenia do obróbki drewna, cz.1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.