Takiego przynajmniej zdania jest coraz większa liczba Polaków, chociaż zdecydowana większość uważa, że długi jednak zwracać należy. Ponadto większość naszych rodaków usprawiedliwia działania, których skutkiem jest niepłacenie długów.

Reklama

Wprawdzie 89% Polaków uważa, że oddawanie długów jest zawsze obowiązkiem moralnym, ale jednocześnie ponad połowa znajduje usprawiedliwienia dla działań niemających wiele wspólnego z moralnością. Okazuje się, że akceptują oni np. przepisywanie majątku na rodzinę czy częste zmiany rachunków bankowych, by uciec przed wierzycielem lub komornikiem.

Takie wnioski płyną z 8. edycji raportu „Moralność finansowa Polaków”, opublikowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF).

Długi należy zwracać, ale…

89% ankietowanych, którzy zgadzają się ze stwierdzeniem, że oddawanie długów jest zawsze obowiązkiem moralnym to dużo. Z drugiej jednak strony to 8 pkt proc. mniej niż w 2016 r., gdy badanie zostało przeprowadzone po raz pierwszy. W tym czasie wzrósł zwłaszcza odsetek osób, które nie zajmują w tej kwestii jednoznacznego stanowiska.

Reklama

Na tę zmianę zwraca uwagę prof. dr hab. Anna Lewicka-Strzałecka, badaczka etyki życia gospodarczego i publicznego oraz autorka raportu „Moralność finansowa Polaków”. Zjawisko określa jako erozję standardów moralnych.

Akceptowaniu przez połowę społeczeństwa zatajania informacji uniemożliwiających zaciągnięcie zobowiązań pokazuje, że w takich okolicznościach trudno liczyć na uproszczenie procedur kredytowych. Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor.

Chociaż odsetek osób negujących obowiązek oddawania długów jest stabilny i nie przekracza 3 proc., to systematycznie maleje odsetek osób uznających oddawanie długów za bezwzględną powinność moralną. Rośnie też wielkość grupy osób nie mających zdania na ten temat. Zwiększa się zatem sfera niejasności, granice moralnych sądów się rozmywają – zauważa prof. dr hab. Anna Lewicka-Strzałecka.

W badaniu Polacy odpowiadali również na pytania dotyczące akceptacji nadużyć bądź nietycznych działań w sferze finansowej. Owszem 89% uważa, że długi należy oddawać, ale większość usprawiedliwia konkretne zachowania stosowane przez dłużników, by uciec przed wierzycielami.

Co akceptują Polacy?

Usprawiedliwiają np. przepisywanie majątku na rodzinę (53,2%), ale także częstą zmianę rachunków bankowych, by utrudnić zajęcie środków (52,8%). Najwięcej, bo aż 61,6% dopuszcza pracę „na czarno” w celu uniknięcia ściągania długów z pensji.

Ponad połowa ankietowanych (51,7%) znajduje też usprawiedliwienie dla zatajania pewnych informacji, aby jednak można było wziąć kredyt. Zwykle uzasadniają to potrzebą uzyskania finansowania, ale także przekonaniem, że instytucje finansowe również stosują niedomówienia i haczyki w umowach.

Dług nie zniknie, a permanentne uciekanie od jego spłaty może jedynie zwiększyć zobowiązanie. Warto mówić jak najwięcej o tym, w jaki sposób pomagamy w pozbyciu się zadłużenia, podkreślać partnerstwo, elastyczność i dialog. Bartosz Jurczyk, dyrektor Pionu Operacji i Strategii, EOS Poland.

Badanie potwierdziło również, że problemem wśród kredytobiorców jest lekceważenie konieczności dokładnego zapoznania się z warunkami spłaty zobowiązania. Takie zachowanie jest gotowych usprawiedliwić 49,6% respondentów. Zapytani o powody akceptacji takiej postawy ankietowani w zdecydowanej większości (81%) odpowiadają, że umowy są zbyt długie i skomplikowane.