Poziom świadomości ekologicznej Polaków rośnie. Na poszanowanie środowiska, nie mniejszy wpływ niż przepisy, ma sposób działania przedsiębiorstw i oferowane przez nich produkty.

O potrzebie poszanowania środowiska naturalnego mówi się od dawna, ale jeszcze we wrześniu 2018 roku pisaliśmy, że aspekt ekologiczny wciąż rzadko jest priorytetem przy zakupie mebli. Mimo to, tak jak w innych dziedzinach życia – znaczenie świadomie podejmowanych wyborów rośnie, podobnie jak wiedza o tym, z czego zrobiony jest eco mebel. Świat się zmienia, czego wyrazem były produkty zaprezentowane na „Heimtextil 2020”, na których trend eco był dominujący. Już od dawna targi tak mocno nie akcentowały zapotrzebowania na zrównoważoną gospodarkę materiałową i propozycje ekologiczne.

Gorące wydarzenia

W 2013 roku byliśmy na 5. miejscu na świecie, w czołówce krajów, których lasy objęte są certyfikatem FSC. Jest on pierwszym i obecnie najbardziej rozpoznawalnym globalnie systemem certyfikacji lasów i produktów drzewnych. System oparty jest o szereg standardów, opisujących m.in. zasady kontroli przepływu surowca z lasu do ostatecznego konsumenta w sposób, który gwarantuje, że produkty oznakowane logo FSC faktycznie pochodzą z lasów spełniających wymogi FSC.

Według danych Forest Stewardship Council, w 2013 roku Certyfikatem FSC posługiwało się aż 21.881 firm z branży drzewnej i papierniczej z całego świata, a certyfikowanych zgodnie ze standardami odpowiedzialnej gospodarki leśnej FSC obszarów leśnych na świecie było ponad 148,850 mln ha. Polska znalazła się w ścisłej czołówce państw z największą ilością powierzchni z certyfikatem FSC – było to już ponad 7 mln ha.

Na ile ważny jest to temat, pisaliśmy 7 lat temu z okazji wejścia w życie przepisów „Rozporządzenia EUTR – aktualnego stanu prawnego, rozwiązań dla biznesu oraz zmian w wymaganiach FSC”. Nie zabrakło konkretnych przykładów.

Na przykład Łukasz Stendera, menedżer ds. zakupów w Com.40 Limited pokazał, jak od strony praktycznej wygląda współpraca z dostawcami, gdy jednym z podstawowych wymogów jest posiadanie przez nich certyfikatu FSC: Czasem nawet pozyskanie intratnego zlecenia nie jest w stanie nakłonić potencjalnego dostawcy do certyfikacji w zakresie FSC. My natomiast, jako firma certyfikowana w ramach łańcucha dostaw, uznajemy to za wymóg konieczny – powiedział.

O potrzebie odpowiednich zapisów prawnych i odpowiedzialnego wykorzystywania surowca drzewnego pisaliśmy wielokrotnie. Skala wykorzystania drewna przez branżę jest bowiem znacząca. Przykładowo, jak wynikało z informacji opublikowanych w 2013 roku, sam Kronopol produkował łącznie ponad 1,5 mln m³ różnego rodzaj płyt drewnopochodnych rocznie.

Drewno pochodzące z Puszczy Białowieskiej i sąsiednich nadleśnictw nie jest objęte certyfikacją FSC, dlatego nie może być używane w produkcji dla IKEA. Ignacy Niemczycki, p.o. dyrektora komunikacji korporacyjnej IKEA Retail w Polsce

Na przestrzeni dekady pojawiło się wiele bardzo istotnych i równie dyskusyjnych tematów: od gospodarowania biomasą po korzystanie ze źródeł energii odnawialnej. W 2017 roku gorąco dyskutowanym tematem była wycinka drzew w Puszcz Białowieskiej motywowana przez rządzących gradacją kornika drukarza, masowo zabijającego drzewostany świerkowe jednego z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Europy i Polski. Jak się okazało, pozyskane w ten sposób drewno nie było szczególnie atrakcyjne dla branży meblarskiej, m.in. ze względu na brak certyfikatów FSC.

W ub.r. istotnym tematem okazało się wejście w życie nowych, zaostrzonych norm dotyczących dopuszczalnej emisji formaldehydu z materiałów drewnopochodnych i mebli sprzedawanych na rynku niemieckim. Wzbudziły one poważne obawy polskich eksporterów. Początek br. stał się sprawdzianem jak bardzo jesteśmy przygotowani do spełnienia bardziej restrykcyjnego prawa.

Proekologiczny design

Warto zwrócić uwagę, w jakim stopniu do podniesienia świadomości ekologicznej przyczyniło się wzornictwo. Z perspektyw czasu warto docenić „Przetwory”. W 2011 roku wydarzeniu patronowały m.in. firmy: Vitra, IKEA, Meble Vox, Paged Meble, Italvelluti. Główną atrakcją jednej z najpopularniejszych polskich imprez poświęconych designowi, ekologii i recyklingowi były tworzone na żywo: ubrania, akcesoria, lampy, meble, gadżety. Na początku poprzedniej dekady do Soho Factory przychodziło ponad 4 tys. warszawiaków. Zarówno projekty przetworzone samodzielnie podczas imprezy, jak też przetworzone samodzielnie wcześniej i były poddane ocenie konkursowego jury, któremu przewodniczyli Tomek Rygalik, jak również Anthony Lebossé.

O modzie na recykling pisaliśmy pod koniec 2012 roku. Zaprezentowaliśmy m.in. stoliki z pali ze starego sopockiego molo powstałe w gdańskiej pracowni mebli autorskich Divadlo. Ich autorzy traktowali je jako swój wkład w propagowanie designu, za którym stoi świadomość czynów i konsekwencji z nich wynikających.

W ważną dyskusję o problematyce powstawania i gospodarowania odpadami włączyli się autorzy wystawy „Let’s talk about garbage” zaprezentowanej w 2017 roku na Łódź Design Festival. Prezentacja zachęcała do rozmowy na temat śmieci i jednocześnie sugerowała, że nie można przejść obojętnie obok problemu nadprodukcji odpadów. Prezentując w jaki sposób przemysł odpowiada na wyzwania ekologiczne, jesienią 2017 roku promowaliśmy zwycięzców nagrody Green Product Award. Jej celem jest pomoc przedsiębiorcom we wprowadzeniu na rynek produktu poprzez interesujący koncept marketingowy. Wokół konkursu budowana jest społeczność przedstawicieli przemysłu, ekspertów, projektantów i konsumentów. Misją organizatorów jest budowanie wokół Green Product Award środowiska skupionego wokół idei ekologicznych.

Eco przedsiębiorstwa

Największe oddziaływanie na rynek mają przedsiębiorstwa. Dla coraz większej grupy firm ekologia to temat priorytetowy. Zrównoważona gospodarka leśna zajmuje priorytetowe miejsce w grupie Egger. Zapewnia ona, że produkty, które nabywa klient, powstają z surowców pochodzących z lasów zarządzanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Od lat ekorozwój to cecha charakterystyczna dla Nestro, dla której podstawą jest założenie, że poprawa, a przynajmniej niepogarszanie stanu środowiska, jest jednym z ważniejszych czynników warunkujących rozwój, również ekonomiczny. Firma wypracowuje rozwiązania, których celem jest ograniczenie oddziaływania: zapylenia oraz odpadów poprodukcyjnych na środowisko.

Zauważalny jest wzrost znaczenia problematyki ochrony środowiska i efektywnego wykorzystywania zasobów naturalnych przez przedsiębiorstwa meblarskie. Przemysław Karlik, prezes Zarządu Instytutu Rozwoju Myśli Ekologicznej

4 lata temu pisząc o odpowiedzialności firm za środowisko przytaczaliśmy słowa Danuty Pawlik z Schattdecor: Aspekt ekologiczny to bardzo ważny element polityki odpowiedzialnego biznesu. To on decyduje w efekcie i w dłuższej perspektywie o jakości naszego życia. W firmie Schattdecor obszar dotyczący środowiska naturalnego obejmuje bardzo szerokie spektrum zagadnień: ekobiuro, decyzje dotyczące wyboru surowców, pakowania czy dystrybucji, zarządzanie odpadami, edukację ekologiczną itp.

Świadomość ekologiczna przedsiębiorstwa polega przede wszystkim na promowaniu proekologicznych postaw wśród interesariuszy, w tym pracowników, dostawców oraz odbiorców, a nie jedynie na wdrażaniu określonych norm i standardów – dodała. Polityka proekologiczna firmy Schattdecor jest spójna ze strategią i działalnością biznesową oraz przyczynia się do rozwoju proekologicznych postaw interesariuszy. Schattdecor przywiązuje wagę do utrzymania równowagi między sukcesem ekonomicznym, ochroną środowiska i odpowiedzialnością społeczną, a zrównoważony rozwój jest jedną z najważniejszych wartości firmy.

Zielone produkty

Od początku istnienia Wydawnictwa promowaliśmy produkty ekologiczne. W drugim wydaniu miesięcznika pojawiła się np. seria „Botanic” firmy Forner, którą przedstawiciele przedsiębiorstwa charakteryzują jako „naturę okiełznaną przez laminat”. „Botanic” jest kolekcją laminatów dekoracyjnych HPL, w których niestandardowy efekt wizualny osiągnięto poprzez wprasowanie pomiędzy warstwy papieru elementów pochodzenia naturalnego – prawdziwych włókien liści, kwiatów, trawy czy papieru ryżowego. Dzięki nowoczesnej technologii, rośliny można poczuć i dotknąć.

W 2012 obszernie opisywaliśmy grupy produktów silnie oddziałujących na całą branżę. Zaprezentowaliśmy np. lakiery wodorozcieńczalne, które są przyjazne dla użytkowników oraz środowiska naturalnego, doskonale nadają się do malowania drzwi, mebli, a także innych powierzchni drewnianych oraz drewnopochodnych. Stanowią również odpowiedź na wysokie wymagania rynku względem jakości oraz estetyki wyrobów. Pojawiły się też odpowiedzi producentów wyrobów chemicznych w związku z wprowadzeniem ograniczeń emisji lotnych związków organicznych (VOC). Równolegle widać było zastosowanie ekologicznych wyrobów do zabezpieczania drewna, np. w przypadku firmy Miloni.

Jak blisko natury jest przemysł, pokazały targi „Interzum” w 2017 roku, kiedy jury konkursu Interzum Award w kategorii „Materials and surfaces” tytuł High Product Quality przyznało materiałom wodnym „Iridea Bio” oferowanym przez ICA Group. Produkty wpisują się w nurt ekologiczny. Do ich produkcji wykorzystywane są organiczne odpady roślinne. ICA dała im szansę na nowe życie poprzez zastosowanie w roli bazy do produkcji ekologicznych materiałów wodnych z przeznaczeniem do zabezpieczania i uszlachetniania powierzchni.

TEKST: Diana Nachiło

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 8/2020