Lasy Państwowe ogłaszają: Mamy już lasy społeczne, a będzie ich jeszcze więcej.

Reklama

Jak informuje Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, leśnicy od dawna stosują konkretne wytyczne dotyczące tworzenia lasów społecznych. W wielu regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych wokół większych miast, po konsultacjach z lokalnymi społecznościami, lasy społeczne już powstały. A niedługo ma być ich jeszcze więcej. Ich powołanie Lasy Państwowe uwzględniają w każdym nowym planie urządzenia lasu tworzonym dla kolejnych nadleśnictw. Już dziś każdy obywatel może także sprawdzić, co i dlaczego dzieje się w „jego” lesie.

Czym są lasy społeczne?

Lasy społeczne to lasy, które znajdują się zarówno wokół dużych aglomeracji miejskich, mniejszych miast, jak i wsi. Otaczają również uzdrowiska i kurorty wypoczynkowe. To właśnie tu odbywa się turystyka i codzienna rekreacja, tak niezbędna w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i równowagi psychicznej. Lasy społeczne to również lasy, które są kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności oraz miejsca pracy. Nic więc dziwnego w tym, że rola lasów społecznych rośnie.

Lasy o zwiększonej funkcji społecznej

Coraz więcej ludzi z wielkich miast tęskni za kontaktem z naturą.

Reklama

Leśnicy zdają sobie sprawę z tego, jak ważne dla obywateli są lasy i że lokalni mieszkańcy oczekują realnego współdecydowania o ich kształcie. Chcemy słuchać tych głosów. Dlatego w każdym nadleśnictwie powołaliśmy konsultantów ds. dialogu społecznego. Liczymy także na większy udział społeczności lokalnych w konsultacjach planów urządzenia lasów – przekonuje Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

Co się dzieje w lesie?

Pielęgnacja lasów społecznych, którą prowadzą leśnicy, wynika z ich funkcji. Jej nadrzędne cele to trwałość lasów, bezpieczeństwo odwiedzających i utrzymanie walorów krajobrazowych kompleksów leśnych. W lasach społecznych w dalszym ciągu będą odbywały się prace leśne, ale w sposób, który nie będzie istotnie zmieniał ich wyglądu i charakteru. Zręby zupełne, w ramach których przejściowo powstawały otwarte przestrzenie, będą ograniczały się do minimum.

Często się zdarza, że idziemy, biegniemy lub jedziemy rowerem przez las i widzimy, że krajobraz, który dobrze znaliśmy nagle wygląda inaczej. Widzimy np. obcięte gałęzie, czy ścięte drzewo. Jeśli chcemy poznać szczegóły prac leśnych, które zostały tu wykonane możemy zadzwonić lub napisać do konsultanta ds. dialogu społecznego w danym nadleśnictwie, gdzie uzyskamy potrzebne informacje. Dowiemy się wówczas, np. że obcięte gałęzie to cięcia sanitarne podyktowane bezpieczeństwem, a ścięte drzewo to część planu, który zakłada posadzenie w tym miejscu nowych drzew. To bardzo ważne by społeczeństwo wiedziało jak funkcjonuje las i gospodarka leśna – mówi Anna Pikus, naczelniczka nowoutworzonego w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych Wydziału Społecznych Funkcji Lasów.

Plan urządzenia lasu – co zawiera?

Plan urządzenia lasu to podstawowy dokument służący określeniu zasad zarządzania lasami. Sporządza się go na 10 lat, dla każdego nadleśnictwa w naszym kraju. Od 2024 r. plany urządzenia lasu posiadają nowe ramy, gdzie w nowatorski sposób potraktowane są lasy o wiodącej funkcji społecznej.

Las jest dostępny dla wszystkich, a plany urządzenia lasów mają uwzględniać potrzeby społeczne. W aktualnie procedowanych planach, we wszystkich nadleśnictwach ten proces trwa. W tym roku kończymy prace dla kolejnych 50 nadleśnictw, gdzie bardzo szeroko konsultujemy plany. W kolejnych 49 nadleśnictwach rozpoczęły się prace urządzeniowe, mamy nadzieję, że także tam osiągniemy porozumienia, których społeczeństwo będzie pełnoprawną stroną – mówi Bożydar Neroj, naczelnik Wydziału Urządzenia Lasów DGLP.

Lasy społeczne – rys historyczny

Koncepcja lasów społecznych istnieje od blisko 100 lat. Również lasy ochronne, zdefiniowane w ustawie o lasach, to nic innego jak lasy o wiodącej funkcji społecznej. W Polsce mamy je więc od dawna, ale dotąd nie były one zdefiniowane prawnie. Nowością jest to, że o ich kształcie mogą współdecydować np. okoliczni mieszkańcy w ramach szerokich konsultacji. Działania na rzecz lasów o szczególnej wartości społecznej realizowane są od dziesięcioleci. Zauważając kluczową rolę przyrody w rekreacji i turystyce Lasy Państwowe stworzyły bogatą bazę infrastrukturalną. Obejmuje ona ponad 46 tys. obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, w tym parkingi, ścieżki edukacyjne, wiaty oraz obszary do biwakowania w ramach programu „Zanocuj w lesie”.

W 2022 r. Dyrektor Generalny LP wydał zarządzenie nr 58/2022. Wprowadziło ono wytyczne do zagospodarowania lasów o zwiększonej funkcji społecznej na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych. Zaproponowano wówczas, by o lasach dyskutować w tzw. zespołach lokalnej współpracy. Dalszy rozwój tej idei opublikowano w Instrukcji urządzania lasu w grudniu 2023 r.

Jeszcze więcej konsultacji?

Teraz pracami nad lasami szczególnie ważnymi społecznie zajmą się zespoły. Ich składy wskazało Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Kto się w nich znajdzie poza specjalistami z Lasów Państwowych?

• przedstawiciele MKiŚ,
• reprezentanci każdej gminy, powiatu i województwa, właściwych dla danej planowanej lokalizacji lasu o wiodącej funkcji społecznej,
• przedstawiciele regionalnych dyrekcji ochrony środowiska,
• reprezentanci lokalnych zakładów usług leśnych oraz lokalnych przemysłowych nabywców drewna,
• eksperci z Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.

Ponadto w pracach wezmą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, posłowie, senatorzy oraz wojewodowie wskazani przez ministerstwo.

Praca tych zespołów dotyczyć będzie lasów znajdujących się w otoczeniu Warszawy, Krakowa, Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni), Wrocławia, Łodzi, Poznania, Katowic, Bydgoszczy, Torunia i Szczecina w oparciu o zapisy ustaleń z Ogólnopolskiej Narady o Lasach.

Zgodnie z zakresem zadań określonych przez MKiŚ wojewodowie mają przedłożyć resortowi wyniki prac zespołów do końca października br. Dokumentacja, którą zatwierdzi resort, ma być podstawą do dalszych działań na rzecz wzmocnienia ochrony lasów o szczególnych walorach przyrodniczych i dominującej funkcji społecznej.

ZOBACZ TAKŻE: Powstaje mapa lasów społecznych

Lasy Państwowe zapewniają, że chcą realizować te postulaty kompleksowo. Podkreślają, że będą to robiły z poszanowaniem głosu wszystkich środowisk zainteresowanych przyrodą i gospodarką leśną.

Źródło: Lasy Państwowe.