Po 14 latach w Wielkiej Brytanii skończyły się rządy Partii Konserwatywnej. Partia Pracy wygrała bo obiecała, że nowy rząd skoncentruje się na przywróceniu wzrostu produktywności oraz zamożności społeczeństwa. Czy na nowym otwarciu na Wyspach skorzystają polskie firmy?

Reklama

Obywateli Wielkiej Brytanii frustrowały nie tylko niekończące się dyskusje polityczne, ale i stale rosnące koszty w gospodarce i codziennym życie. Te czynniki zagwarantowały laburzystom zwycięstwo w ostatnich wyborach. Z silnym mandatem Partia Pracy przystępuje do działań nad reformami, jakich Wielka Brytania nie widziała od lat. Nie będzie jednak łatwo.

Po opuszczeniu przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej wiele międzynarodowych podmiotów oraz dostawców wycofało się z rynku brytyjskiego. Pozostały po nich przerwane łańcuchy dostaw, niepewność, a także rosnąca różnica pomiędzy jakością dóbr i usług wytwarzanych w kraju, a tymi w Europie czy w Stanach Zjednoczonych – wskazuje Piotr Kubalka, CEO Grupy J. Dauman. Ogromnym wyzwanie to także luka na rynku pracy. Problemem nie jest bowiem brak miejsc pracy, ale brak pracowników oraz niezbędnych kwalifikacji i kompetencji.

Nowy rząd chce odbudować potencjał gospodarczy Wielkiej Brytanii, ale będzie potrzebował pomocy ze strony zagranicznego sektora prywatnego. To efekt rozmiaru zaległości, które narosły przez ostatnie 10 lat. Jak mogą wykorzystać to polskie firmy?

Partia Pracy i planning reform

Najważniejsza z dotychczas ogłoszonych reform to tzw. planning reform, czyli zmiana zasad, na podstawie których wydawane są zezwolenia administracyjne dla realizacji wszelakich projektów budowlanych: od projektów mieszkalnych, przez budowę dróg, po instalację OZE czy wytyczanie tras linii wysokiego napięcia. Partia Pracy chce przede wszystkim skrócić czas potrzebny od złożenia wniosku do wbicia przysłowiowej „pierwszej łopaty” o połowę.

Planning reform ma odpowiedzieć na dwa problemy. Pierwszym z nich jest niedostatek mieszkań na brytyjskim rynku. Ograniczony zasób mieszkaniowy przekłada się na budzące grozę kwoty, jakich właściciele nieruchomości żądają od wynajmujących w postaci czynszu. To właśnie czynsze odpowiadają w dużym stopniu za kryzys kosztów życia na Wyspach – tłumaczy Piotr Kubalka. Po drugie, reforma ta powinna pozytywnie wpłynąć na realizację celów klimatycznych Wielkiej Brytanii w zakresie dekarbonizacji sektora energetycznego. Nowe farmy słoneczne czy elektrownie wiatrowe offshore, miejmy nadzieję, zaczną powstawać szybciej. To zachęci inwestorów do większego zaangażowania kapitału w tego rodzaju inwestycje. Po trzecie, reforma umożliwi budowę nowych elementów infrastruktury krytycznej, jak i modernizację tej istniejącej . A potrzeby są ogromne, ponieważ wiele systemów, np. sieci przesyłowych, powstało w latach 50. czy 60. ubiegłego wieku.

Reformie planowania ma towarzyszyć także stworzenie dodatkowych funduszy celowych, z których środki mają trafić do brytyjskich odpowiedników samorządów, tzw. councils. Z tych dodatkowych zasobów miasta i gminy będą mogły realizować samodzielnie projekty w dwóch obszarach: mieszkalnictwa komunalnego, a także lokalnych inwestycji infrastrukturalnych.

Wielka Brytania potrzebuje polskiego wsparcia

Realizacja ambitnych celów, w ocenie specjalistów Grupy J. Dauman, nie będzie możliwa do zrealizowania wyłącznie z wykorzystaniem zasobów krajowych. Lokalne firmy nie mają bowiem dostępu ani do know-how ani do technologii, która umożliwiłaby spełnienie choćby wyśrubowanych kryteriów środowiskowych.

Już teraz widzimy, że nowy rząd brytyjski zdaje sobie sprawę z tych wyzwań. Dlatego spodziewamy się, że w najbliższym okresie możliwość udziału w postępowaniach przetargowych będzie ułatwiona dla firm z zagranicy. Warto wykorzystać tę szansę – komentuje Grażyna Jaworska, dyrektor zarządzająca, J. Dauman Logistics. W mojej ocenie firmy z Polski znajdują się w szczególnej pozycji w wyścigu po brytyjskie zlecenia z trzech powodów. Po pierwsze: polscy przedsiębiorcy bardzo szybko „opanowali” Brexit. Kontrola celna w Dover nie stanowi dla nich przeszkody, zresztą Brytyjczycy cały czas udoskonalają swój system. Po drugie: Polacy pracują z wykorzystaniem najlepszych technologii i posiadają odpowiedni know-how. A są to dwie rzeczy, których desperacko potrzebuje Wielka Brytania.

Brytyjscy regulatorzy zapowiadają wprowadzenie do postępowań przetargowych dodatkowych klauzul związanych ze specyficznym rodzajem kształcenia zawodowego miejscowej ludności. Dotychczas oferty były oceniane pod kątem ceny, natomiast prace zlecano w modelu „zaprojektuj i zbuduj”, z ewentualnym dodatkiem oferty serwisu. Teraz ma się to zmienić i oprócz ceny ma być brane pod uwagę to, czy oferent zaproponuje moduł edukacyjny, w ramach którego wyszkoli brytyjskich pracowników do realizowania konkretnych prac samodzielnie.

Polska coraz mocniejszym partnerem Wielkiej Brytanii

Brytyjski Department of Business and Trade opublikował najnowsze dane dotyczące obrotów handlowych pomiędzy Polską a Wielką Brytanią. Całkowita wartość polskiego eksportu na Wyspy w 2023 r. wyniosła 20,5 mld funtów. To wzrost o prawie 14% rok do roku. W najbliższych latach Polska ma wszelkie szanse na to, aby dołączyć do grona 10 najważniejszych partnerów handlowych Wielkiej Brytanii.

W mojej ocenie ze zmian na szczycie brytyjskiej władzy mają szansę w szczególności skorzystać firmy z takich branż jak: budowlana, produkcji maszyn przemysłowych, logistyka, OZE, meblarska i akcesoria wyposażenia wnętrz, inżynieria cywilna, produkcja pojazdów dla transportu publicznego, ale też z szeroko rozumianego sektora healthcare – mówi Grażyna Jaworska. Według moich szacunków import polskich produktów do UK może utrzymać obecną dynamikę wzrostu na poziomie ok. 14% rocznie w perspektywie kolejnych 4-5 lat. Polskie produkty są coraz bardziej cenione w Wielkiej Brytanii, ponieważ jakością przewyższają nierzadko nie tylko lokalną ofertę, ale i towary z innych części Europy czy świata. Dzięki temu polskie przedsiębiorstwa nie muszą dłużej budować swojej przewagi konkurencyjnej wyłącznie w oparciu o cenę.

Warto zwrócić uwagę, że już w tym momencie zapowiedziano dodatkowe środki na inwestycje w brytyjskiego dostawcę usług z zakresu ochrony zdrowia – National Health Service. Wzrośnie zarówno liczba stanowisk lekarzy pierwszego kontaktu, jak i specjalistów, ale także również budżet na wyposażenie placówek. To szansa dla polskich producentów urządzeń medycznych, aby wprowadzić swoją ofertę produktową na jeden z największych rynków healthcare na świecie.

Partia Pracy i jej program to szansa dla polskich firm?

Mimo usprawnień wprowadzonych do procedur i systemu celnego Wielkiej Brytanii wciąż istnieje szereg wyzwań dla importu europejskich produktów na Wyspy. Wystarczy wymienić wciąż występujące opóźnienia, kruchość łańcuchów dostaw czy niejasność niektórych procedur celnych.

W ostatnich latach widzimy nowy trend wśród polskich firm. Wiele z nich, zamiast samodzielnie budować organizację od podstaw, co wiąże się z ryzykiem i kosztami, decyduje się na zakup brytyjskich spółek – mówi Piotr Kubalka. Coraz częściej pośredniczymy w procesach due dilligence, a także negocjacjach zakupu brytyjskich firm przez polskie podmioty. Bardzo często jest to idealne rozwiązanie dla obydwu stron. Brytyjskie spółki mają problemy z sukcesją bądź łańcuchem dostaw. Natomiast polskie firmy mają ambicje do rozwoju i produkty, ale brakuje im rozpoznawalności oraz powiązań na lokalnym rynku. Zakup brytyjskiej firmy, wraz z jej bazą kontaktów, relacji i kontraktów, rozwiązuje ten problem. Może także ułatwić uczestnictwo w niektórych przetargach publicznych.

Eksperci Grupy J. Dauman wskazują, że wśród polskich przedsiębiorstw, z którymi współpracują, liczba tego rodzaju akwizycji w 2024 r. jest już dwukrotnie wyższa od całkowitej liczby transakcji zrealizowanych przez cały 2023 rok. Wzrasta również wartość transakcji i dziś często przekracza 10 mln funtów. Co ciekawe, w finansowaniu tego rodzaju inwestycji istotną rolę odgrywają brytyjskie instytucje finansowe. Co więcej – kredyt zaciągnięty w Wielkiej Brytanii dostępny jest dla inwestora nie tylko szybciej, ale i z korzystniejszym oprocentowaniem oraz warunkami spłaty w porównaniu do analogicznej oferty w Polsce.