Trzeci kwartał 2024 roku nie przyniósł znaczącej poprawy. Spadki były wprawdzie mniejsze niż w pierwszym i drugim kwartale, ale wciąż obecne.

Reklama

Aby lepiej zrozumieć ich rzeczywisty wymiar, przeanalizowaliśmy oficjalne dane Głównego Urzędu Statystycznego. Przyjrzeliśmy się m.in. produkcji, zatrudnieniu, wymianie handlowej oraz ogólnej sytuacji koniunkturalnej, co pozwoliło uzyskać pełniejszy obraz aktualnego stanu branży meblarskiej.

Produkcja mebli

Poniższa analiza dotyczy wartości produkcji sprzedanej mebli, wypracowanej przez firmy duże, średnie, a także małe, z wyłączeniem firm mikro. Zgodnie z najnowszymi danymi opublikowanymi przez GUS, wartość produkcji sprzedanej mebli w I-III kwartale 2024 roku wyniosła 41.726,7 mln złotych. W porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku, gdy wartość ta sięgnęła 44.726,7 mln złotych, odnotowano spadek o około 5%.

ZOBACZ TAKŻE: „Meblarski 1000” – największe firmy produkujące meble

Reklama

Analiza wartości produkcji sprzedanej wyłącznie za III kwartał 2024 roku wykazała, że wyniosła ona 13.452,2 mln złotych. Oznacza to spadek o 3% w porównaniu do III kwartału 2023 roku. Z danych tych wynika, że spadki wartości produkcji zmniejszały się z każdym kolejnym kwartałem 2024 roku. Dla porównania, w I kwartale 2024 roku spadek r/r wyniósł 7%, natomiast w II kwartale zmniejszył się do 4%.

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, po trzech kwartałach wzrosty odnotowano w dwóch z czterech analizowanych grup mebli. Warto jednak podkreślić, że te wzrosty miały miejsce w mniejszych grupach. Po dziewięciu miesiącach 2024 roku największy wzrost dotyczył mebli drewnianych w rodzaju stosowanych w kuchni. Wyprodukowano ich 2.456 tys. sztuk, co oznacza wzrost o 13% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Drugą grupą, w której zanotowano wzrost, były meble drewniane w rodzaju stosowanych w sypialni. W pierwszych trzech kwartałach 2024 roku wyprodukowano ich 5.118 tys. sztuk. Stanowi to wzrost o 6% względem analogicznego okresu roku poprzedniego.

Spadki w produkcji mebli

W dwóch największych grupach odnotowano wyraźne spadki. W okresie I-III kwartał 2024 roku wyprodukowano 9.401 tys. sztuk mebli do siedzenia o konstrukcji głównie drewnianej. Oznacza to spadek rok do roku o 9%. Największy spadek zaobserwowano w największej analizowanej grupie, czyli w meblach drewnianych w rodzaju stosowanych w pokojach stołowych i salonach. W pierwszych trzech kwartałach 2024 roku wyprodukowano ich 24.040 tys. sztuk, natomiast w analogicznym okresie 2023 roku 27.268 tys. sztuk. Przekłada się to na spadek rok do roku aż o 12%.

Nieznacznie lepiej prezentują się dane, gdy spojrzymy wyłącznie na wyniki z III kwartału 2024 roku. W tym przypadku również odnotowano spadki w dwóch najliczniej produkowanych grupach mebli, ale były one nieco mniejsze. W III kwartale 2024 roku mebli drewnianych w rodzaju stosowanych w kuchni wyprodukowano 860 tys. sztuk. Przyniosło to bardzo znaczny wzrost w stosunku do III kwartału 2023 roku, bowiem aż 15%.

W przypadku mebli drewnianych w rodzaju stosowanych w sypialni (1.666 tys. sztuk) odnotowany wzrost był mniejszy, ale nadal wyraźny. Wyniósł mianowicie 10% rok do roku. Mebli drewnianych w rodzaju stosowanych w pokojach stołowych i salonach w III kwartale 2024 roku wyprodukowano 8.068 tys. sztuk. Przełożyło się to na spadek o 8%. Mebli do siedzenia o konstrukcji głównie drewnianej w III kwartale 2024 roku wyprodukowano 2.846 tys. sztuk. Stanowiło to spadek o 10% w porównaniu do III kwartału 2023 roku.

Zaznaczamy, że cztery omawiane w tym opracowaniu grupy mebli stanowią około 25% całości wolumenu produkcji branży meblarskiej.

Zatrudnienie w branży meblarskiej

Dane dotyczące przeciętnego zatrudnienia w branży meblarskiej nie uwzględniają właścicieli i współwłaścicieli, a także pracujących członków ich rodzin. Nie obejmują także zatrudnionych poza granicami Polski, a także zatrudnionych w organizacjach społecznych, politycznych, związkach zawodowych i innych. Wskaźnik przeciętnego zatrudnienia w branży meblarskiej obejmują osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w niepełnym, po przeliczeniu na pełnozatrudnionych.

W okresie I-III kwartału 2024 roku przeciętne zatrudnienie wyniosło średnio 146 tys. osób. Stanowiło to spadek o 4% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Oznacza to, że dynamika spadku zatrudnienia w branży meblarskiej wyraźnie wyhamowała. Proces redukcji znacząco spowolnił, ale nadal trwa, co potwierdzają dane z III kwartału 2024 roku. Wówczas średnia liczba zatrudnionych wyniosła 143 tys., czyli o 6 tys. mniej niż w III kwartale 2023 roku. Oznacza to również, że w trwającym nieprzerwanie od kwietnia 2022 roku okresie zmniejszania zatrudnienia liczba etatów w branży meblarskiej skurczyła się łącznie aż o 22 tys.

Według najnowszych danych GUS przeciętne wynagrodzenie w branży meblarskiej w I-III kwartale 2024 roku wyniosło średnio 6.135,4 zł brutto. Oznacza to wzrost o około 13% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Analizując dane wyłącznie za III kwartał 2024 roku (6.245,5 zł brutto), można zauważyć, że przeciętne wynagrodzenie, po chwilowym wyhamowaniu w II kwartale, ponownie zaczęło rosnąć. Odnotowany wzrost w porównaniu do III kwartału 2023 roku wyniósł aż 14%.

Koniunktura w przemyśle meblarskim

Wszystkie wskaźniki koniunktury oblicza się jako saldo odpowiedzi negatywnych i pozytywnych, udzielanych przez menedżerów firm, przy czym odpowiedzi neutralnych nie uwzględnia się. Badany okres obejmuje sierpień-październik 2024 roku. Na początek przeanalizowano tradycyjnie oceny bieżącej koniunktury w przemyśle meblarskim.

Warto podkreślić, że choć oceny koniunktury pozostają w większości negatywne, wyraźnie poprawiły się w porównaniu do wyników z okresu letniego. W sierpniu, wrześniu i październiku menedżerowie oceniali bieżący portfel zamówień na -10,2, -14,1 i -7,1. Poprawie uległy również oceny wskaźnika bieżącej produkcji, które wyniosły -17,9, -7,8 i -6,1. Jednak sytuacja finansowa przedsiębiorstw nie poprawiła się i nadal jest oceniana jako bardzo trudna, z wartościami -14,4, -16,7 i -12,1 odnotowanymi przez GUS w sierpniu, wrześniu i październiku 2024 roku.

Kolejnym badanym wskaźnikiem był bieżący stan zapasów wyrobów gotowych. Warto zaznaczyć, że interpretacja tego wskaźnika różni się od pozostałych. Oceny dodatnie wskazują na niedobór zapasów, a ujemne na ich nadmiar, natomiast najlepsze oceny to te najbliższe wartości 0. W badanym okresie menedżerowie wskazywali, że stan zapasów w magazynach jest bliski optymalnemu. Potwierdzają to oceny, wynoszące kolejno -1,7, 2,7 i -1,6.

Zamówień będzie więcej?

Po analizie ocen bieżących warto przyjrzeć się oczekiwaniom menedżerów dotyczącym przyszłego portfela zamówień, produkcji, sytuacji finansowej, cen, a także zatrudnienia. Oceny przewidywanego portfela zamówień krajowych i zagranicznych były pozytywne. Menedżerowie w badanym okresie przewidywali wzrost zamówień, co odzwierciedlają oceny wynoszące 11,4, 16,7 i 3,1. Przewidywany wzrost zamówień przełożył się na lepsze oceny przewidywanej sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Choć nadal były one negatywne, były to najlepsze wyniki od lutego 2024 roku, wynoszące odpowiednio -9,1, -2,9 i -5,9.

Oceny menedżerów dotyczące przewidywanego zatrudnienia niezmiennie wskazywały na konieczność redukcji (w badanym okresie -11,3, -7,2 i -14,4). W kontekście już rekordowo niskiego przeciętnego zatrudnienia nie jest to dobrą wiadomością pracujących w branży meblarskiej.

Ostatnimi wskaźnikami ujętymi w badaniu koniunktury w przemyśle meblarskim były ogólny klimat koniunktury, a także ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw. W obu przypadkach odnotowane oceny były negatywne, chociaż ten pierwszy tylko minimalnie. Ogólny klimat koniunktury w badanym okresie oceniono na -1,5, -0,2 i -2,4. W przypadku oceny sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw było już wyraźnie gorzej, co oddały oceny (odpowiednio -8,7, -11,9 i -8,2).

Handel zagraniczny

W ocenie sytuacji w branży meblarskiej równie ważną rolę odgrywa handel zagraniczny. Analizę przeprowadzono na podstawie oficjalnych danych GUS dotyczących eksportu i importu mebli. Przedstawione poniżej dane dotyczą grup mebli takich jak:

• 9401 – meble do siedzenia,
• 9402 – meble medyczne,
• 9403 – meble pozostałe,
• 9404 – materace.

Z wymienionych grup wyłączono fotele samochodowe, fotele używane w lotnictwie, ich części, a także pościele i śpiwory.

W poniższym rozdziale przeanalizowano dane dotyczące wartości importu i eksportu mebli w okresie I-III kwartału 2024 roku, a także porównano je z analogicznym okresem roku poprzedniego. Dodatkowo zestawiono dane dotyczące importu i eksportu wyłącznie z III kwartału 2024 roku, porównane do III kwartału 2023 roku. Zgodnie z najnowszymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, wartość eksportu mebli po trzech kwartałach 2024 roku wyniosła 10.253,4 mln euro. W porównaniu do tego samego okresu 2023 roku oznacza niewielki spadek (o około 1%).

Po przeliczeniu na złotówki, spadek ten jest wyraźnie większy, co jest efektem znacznego wzmocnienia naszej waluty w 2024 roku. Wartość eksportu w złotówkach w badanym okresie wyniosła 44.263,6 mln zł. Oznacza to spadek o 7% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku.

Przyglądając się danym z III kwartału 2024 roku, obserwujemy niewielki spadek eksportu. Jego wartość wyniosła 3.242,7 mln euro, co oznacza spadek o około 1% w porównaniu do tego samego okresu 2023 roku. Po przeliczeniu na złotówki również zaobserwowano spadek, który jest jednak bardziej wyraźny i wynosi około 5%.

Import w górę

Sytuacja wygląda odwrotnie w przypadku importu, który wzrósł, natomiast silniejsza złotówka wzmocniła dynamikę zmian w walucie euro. Zgodnie z najnowszymi danymi GUS wartość importu mebli do Polski w I-III kwartale 2024 roku wyniosła 2.726,5 mln euro. Oznacza to wzrost o 11% w porównaniu do tego samego okresu 2023 roku. Po przeliczeniu na złotówki, wartość importu wyniosła 11.767,4 mln zł. W stosunku do analogicznego okresu 2023 roku oznacza wzrost o około 4%.

W przypadku importu, w III kwartale 2024 roku sprowadzono do Polski meble o wartości 914,5 mln euro, co oznacza wzrost o aż 18% w porównaniu do tego samego okresu 2023 roku. Po przeliczeniu na złotówki również odnotowano znaczny wzrost, choć nieco mniejszy, wynoszący około 13%.

Koniunktura konsumencka

Ważnym elementem oceny stanu sektora meblarskiego są dane dotyczące koniunktury konsumenckiej, czyli bieżących nastrojów konsumentów oraz ich oczekiwań na przyszłość

Bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej (BWUK) to średnia sald ocen zmian sytuacji finansowej gospodarstwa domowego, ogólnej sytuacji ekonomicznej kraju, a także dokonywania ważnych zakupów. Badany okres obejmował sierpień-październik 2024 roku.

W badanym okresie wszystkie wskaźniki składające się na BWUK, czyli zmiana sytuacji finansowej gospodarstwa domowego w ostatnich i najbliższych 12 miesiącach, zmiana ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju w ostatnich i przyszłych 12 miesiącach oraz dokonywanie ważnych zakupów, były oceniane negatywnie. Oceny zmiany sytuacji finansowej gospodarstw domowych wyniosły odpowiednio: -8,5, -7,6 i -8,2 (w ostatnich 12 miesiącach), a także -8,3, -6,8 i -8,4 (w przyszłych 12 miesiącach).

Kolejnymi wskaźnikami były zmiany ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju w ostatnich i przyszłych 12 miesiącach. Konsumenci oceniali je w okresie sierpień-październik 2024 roku na: -26,5, -23,7 i -28,7 (w ostatnich 12 miesiącach), a także -20,3, -18,0 i -19,9 (w przyszłych 12 miesiącach). Ostatni wskaźnik dotyczył obecnie dokonywanych ważnych zakupów, które uzyskały oceny -15,7, -13,4 i -13,9. Wskazuje to, że konsumenci widzą konieczność ograniczenia wydatków. BWUK, będący średnią pięciu wymienionych wskaźników, wyniósł odpowiednio -15,9, -13,9 i -15,9, co było najgorszym wynikiem odnotowanym w 2024 roku.

Czy będzie lepiej?

Drugą część badania koniunktury konsumenckiej stanowi wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej (WWUK). To średnia sald ocen dotyczących przewidywań w zakresie: zmiany sytuacji finansowej gospodarstwa domowego w perspektywie najbliższych 12 miesięcy, ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju, poziomu bezrobocia, a także możliwości oszczędzania pieniędzy. Badanie obejmowało również okres sierpień-październik 2024 roku.

W przypadku WWUK oceny były średnio mniej negatywne, głównie za sprawą pozytywniejszych ocen dotyczących oszczędzania pieniędzy, które wyniosły 6,3, 6,3 i 2,2. Zmiana sytuacji finansowej gospodarstwa domowego była oceniana na -8,3, -6,8 i -8,4. Z kolei zmiana ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju uzyskała oceny -20,3, -18,0 i -19,9. Wskaźnik dotyczący zmiany poziomu bezrobocia wskazywał na znaczne obawy konsumentów o swoje zatrudnienie, z ocenami wynoszącymi -18,8, -20,4 i -20,4. Średnia ocen wskaźników składających się na WWUK w okresie sierpień-październik 2024 roku wyniosła -10,3, -9,7 i -11,6.

Podsumowując, zarówno oceny BWUK, jak i WWUK wskazują na duże niezadowolenie konsumentów z sytuacji ekonomicznej w Polsce. Choć w obliczu trudnej sytuacji gospodarczej jest to w pełni uzasadnione, należy pamiętać, że polski konsument jest bardzo wymagający. Cechuje go ponadto umiarkowany, lecz stały pesymizm wobec sytuacji gospodarczej w kraju.

Koniunktura w handlu

Dane dotyczące koniunktury w handlu pozwalają szerzej spojrzeć na sytuację w polskiej branży meblarskiej. Przeprowadzono analizę sześciu wskaźników opisujących handel artykułami gospodarstwa domowego (w tym RTV, AGD i meblami) w okresie sierpień-październik 2024 roku.

Na wstępie warto zaznaczyć, że oceny z tego okresu, z jednym wyraźnym wyjątkiem, nie odbiegały od wyników z wcześniejszych miesięcy 2024 roku. Pierwszym wskaźnikiem była bieżąca ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw, oceniana negatywnie: kolejno -16,1, -17,9 i -15,7. Przewidywana ogólna sytuacja gospodarcza przedsiębiorstw również uzyskała oceny negatywne, chociaż wykazywała poprawę: -19,1, -11,9 i -9,6.

Oceny wskaźnika dotyczącego bieżącej ilości sprzedawanych towarów były zmienne. W sierpniu wyniosły -14,9, natomiast we wrześniu były dodatnie (4,0) ze względu na zwiększone zakupy związane z początkiem roku szkolnego. Z kolei w październiku ponownie spadły do -7,4. Handlowcy konsekwentnie wskazywali na potrzebę podnoszenia cen towarów: wartości ocen wyniosły 12,6, 13,4 i 9,9 (oceny dodatnie oznaczają potrzebę podnoszenia cen, a ujemne – ich obniżania).

Najbardziej interesujące były oceny dotyczące popytu na towary, które były pozytywne, co jest rzadkością w badaniach koniunktury ostatnich lat. W badanym okresie wyniosły kolejno 5,1, 6,8 i aż 33,1. Szczególnie warto zwrócić uwagę na październikową wartość, która związana jest z rosnącym zainteresowaniem konsumentów przed okresem wyprzedaży Black Friday. W tym czasie szczególną popularnością cieszą się produkty RTV i AGD.

Ostatnim analizowanym wskaźnikiem był ogólny klimat koniunktury, który w badanym okresie miał wartości: -17,6, -14,9 i -12,7.

Budownictwo

Badając czynniki wpływające na polską branżę meblarską, nie można pominąć sytuacji na rynku budowlanym. Obserwując rynek mieszkaniowy, można przewidzieć zmiany w wydatkach społeczeństwa na meble, które będą zależne od kondycji tego sektora.

Zgodnie z najnowszymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie I-III kwartału 2024 roku liczba oddanych do użytku mieszkań wyniosła 145.411. Oznacza to spadek o około 10% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku, kiedy oddano do użytku 161.308 mieszkań.

Drugą ważną wartością dotyczącą rynku budowlanego jest liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto. Do końca trzeciego kwartału 2024 roku liczba ta wyniosła 181.486. Przełożyło się to na wzrost o blisko 31% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku (138.884).

Ostatnim, nie mniej istotnym elementem badania sytuacji na rynku budowlanym jest liczba mieszkań, na których realizację wydano pozwolenie lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym. W I-III kwartale 2024 roku liczba ta wyniosła 219.421. Stanowi to wzrost o około 26% w porównaniu do pierwszej połowy 2023 roku, kiedy liczba ta wynosiła 174.334.

Najnowsze dane GUS-u dotyczące budownictwa mieszkaniowego w okresie I-III kwartału 2024 roku potwierdzają, że sytuacja w budownictwie uległa poprawie. Liczba oddanych do użytku mieszkań była nadal mniejsza niż przed rokiem, ale znaczące wzrosty liczby rozpoczętych budów oraz wydanych pozwoleń dobrze wróżą na najbliższe miesiące także dla producentów i sprzedawców mebli.

Podsumowanie

Jak wspomniano na początku, III kwartał 2024 roku nie przyniósł rewolucji. Spadek wartości produkcji sprzedanej mebli był niższy, niż w pierwszym i drugim kwartale bieżącego roku, ale nadal mówimy o spadku. Podobne zjawisko zaobserwowano w przypadku skorelowanego z produkcją eksportu. Dalej spada zatrudnienie i rosną wynagrodzenia. Na pocieszenie można wspomnieć, że koniunktura jest nieco mniej pesymistyczna i budowlanka osiągnęła przyzwoite wyniki.

ZOBACZ TAKŻE: 150 producentów mebli z największymi wzrostami 10-lecia

A co przyniesie koniec 2024 roku? Pierwsze prognozy opracowane na potrzeby nadchodzącego raportu „Polskie Meble Outlook 2025”, że nawet w najbardziej optymistycznym scenariuszu ze wzrostami w IV kwartale branża meblarska skończy ten rok na minusie.

TEKST: Mateusz Strzelczyk, Tomasz Wiktorski

Autorzy są pracownikami firmy B+R Studio Tomasz Wiktorski.

Raport ukazał się w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 12/2024.