Oskar Zięta to postać, która może być niezwykle inspirująca – nie tylko dla projektantów.

Reklama

Tworząc i rozwijając technologię FIDU oraz wymyślając jej kolejne praktyczne zastosowania Oskar Zięta osiągnął międzynarodowy sukces. Potwierdza go kolejna w kolekcji jego nagród – Audi Mentor Prize by „Architektur & Wochnen”.

Ceremonia przyznania nagród Projektanta Roku niemieckiego magazynu „Architektur & Wochnen” od 15 lat odbywa się podczas targów „IMM Cologne”. Otrzymują ją wybitni projektanci o dużym dorobku. W historii nagrody byli to m.in. Achille Castiglioni, Philippe Starck, Ron Arad, Gaetano Pesce, Tom Dixon, a także Antonio Citterio. Każdy z nich, zgodnie z tradycją nagrody, przyznaje następnie swoją mentorską nagrodę dla młodego talentu: projektanta, który jego zdaniem wyróżnia się wśród innych śmiałością wizji, pomysłami, kreatywnością, który ma szansę na ogromną karierę w świecie designu.

Ross Lovegrove – Tokyjin Yoshijoka – Oskar Zięta

Czy te prognozy się sprawdzają? Już dwa razy zdarzyło się, że „uczeń” sam zostawał „mentorem”. Tak stało się w przypadku Konstantina Grcica, którego w 1997 r. nominował Achille Castiglioni, a który sam został Projektantem Roku 10 lat później. Podobnie stało się w przypadku Tokyjina Yoshijoki. 10 lat temu on został wskazany przez Rossa Lovegrove`a, w tym roku sam wskazał jako obiecujący talent Oskara Ziętę.

Reklama

Co zafascynowało znanego z nieszablonowych pomysłów japońskiego designera w projektach Oskara Zięty? Tokujin Yoshioka tak uzasadnia nominację Polaka do nagrody Audi Mentor Prize by A&W: Eksperymentalne podejście i wartość innowacyjna w jego podejściu jest pochodną poszukiwania prostych form. Oskar Zięta zasłużył na tę nagrodę za kreatywność, która jest ukierunkowana w przyszłość.

Ze Szczecina do Zurychu

Oskar Zięta ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Szczecińskiej w 2000 r. Następnie otrzymał stypendium naukowe na ETH w Zurychu. To – jak w przypadku wielu polskich międzynarodowych karier – umożliwiło mu naukowy i zawodowy rozwój.

Studia podyplomowe ukończył w 2002 r. w katedrze Computer Aided Architectural Design (CAAD) prowadzonej przez prof. Ludgera Hovestadta. Tam rozwinął swoje umiejętności w projektowaniu sterowanym komputerowo i nowoczesnych technologiach produkcyjnych CNC. Od 2003 r. Oskar rozpoczął pracę asystenta w katedrze CAAD ETH. Głównym obszarem jego zainteresowań stało się zastosowanie maszyn sterowanych komputerowo przy obróbce blach stalowych w architekturze i designie.

Oskar Zięta i technologia FiDU

Podczas badań prowadzonych na ETH Oskar Zięta rozwinął różne metody podnoszenia efektywności technologii obróbki stali na potrzeby designu, architektury i konstrukcji. Między innymi opracował technologię FiDU, która stała się jego wizytówką. FiDU to metoda stabilizacji blachy, która w nowatorski sposób łączy stosowany na szeroką skalę materiał – blachę – z nowoczesnymi metodami obróbki.

W technologii FiDU, blacha deformowana jest przy użyciu ciśnienia wewnętrznego. Umożliwia to tworzenie lekkich konstrukcji, które mogą być transportowane „na płasko”. Następnie deformowane/stabilizowane na miejscu przeznaczenia.

Zieta Prozessdesign

Udoskonalanie tego procesu jest obecnie jest jednym z głównych obszarów zainteresowań interdyscyplinarnego teamu Zieta Prozessdesign. Ważnym zagadnieniem jest również precyzja deformowania elementów, czyli tak zwana „kontrolowana utrata kontroli” podczas pompowania. Pozwala ona na powstawanie nawet małych serii dopasowanych elementów.

W 2007 r. powstały dwie firmy. Zieta Prozessdesign, założona w Szwajcarii, zajmuje się projektowaniem mebli i lekkich konstrukcji w nowych technologiach oraz produkcją sterowaną komputerowo. Z kolei Steelwerk Polska – jest firmą produkcyjną, zajmującą się obróbką blach. Taki podział kompetencji pozwala na elastyczność działań i umożliwia obu firmom współpracę z innymi podmiotami. Zarówno w sferze badawczo-projektowej, jak i produkcyjnej.

FiDU a meble

Historia praktycznego zastosowania technologii FiDU w meblarstwie jest krótka. W 2008 r. Oskar Zięta wprowadził na rynek swoje pierwsze produkty. Były to stołek „Plopp” (za pośrednictwem duńskiej firmy HAY) oraz limitowaną wersję krzesła „Chippensteel” (w kooperacji z SZ-Designedition/magazin.com). W 2009 r. rozpoczął samodzielną dystrybucję – zarówno stołka „Plopp” i krzesła „Chippensteel”, jak i kolejnych produktów wchodzących w skład kolekcji. Dziś można je kupić w wielu miejscach na świecie (w tym tak prestiżowych, jak nowojorska Moss Gallery) oraz w sklepie internetowym Zieta Prozessdesign.

Meble zaprojektowane przez Ziętę są niezwykłe: łączą zabawne formy dmuchanych zabawek z ogromną wytrzymałością. Stołek „Plopp” np. wytrzymuje obciążenie ok. 2 ton! Takie właściwości, jak łatwość obróbki czy wytrzymałość powstałych elementów sprawiają, że technologia FiDU może znaleźć zastosowanie w tworzeniu mebli miejskich i elementów małej architektury (np. wiat przystankowych, płotków, barier), w budownictwie (mosty, konstrukcje, itp.) czy przemyśle samochodowym. Za technologią stworzoną przez Ziętę przemawia też niewielkie zużycie materiału i energii, czyli aspekty ekonomii i zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych.

Oskar Zięta – kolejne projekty

Projektant póki co wraz ze swoim teamem pracuje nad kolejnymi projektami. W 2010 r. studio Zieta Prozessdesign otworzyło swoje biuro we Wrocławiu. Zespoły projektowe w Polsce i w Szwajcarii zajmują się badaniem technologii i możliwości jej nowych aplikacji.

Instalacje przestrzenne i systemy ultra-lekkich konstrukcji, pokazywane na międzynarodowych targach wnętrzarskich i festiwalach designu w 2010 r., takie jak: „Architonic Concept Space III” (prezentowana na targach „IMM Cologne” i „Orgatec” w Kolonii oraz na Stockholm Furniture Fair), a także „Blow & Roll” (wystawa w Victoria & Albert Museum w Londynie podczas London Design Festival) czy system kości FiDU, łączą innowacyjne podejście do materiału – blachy oraz jego technologii produkcji, obróbki, transportu, połączeń. Ukazują też praktycznie nowe możliwości wykorzystania form FiDU, które na razie – niestety – częściej możemy podziwiać poza Polską niż w kraju.

TEKST: Wanda Modzelewska

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 2/2011