Design z duszą
11 marca, 2011 2023-11-08 19:50Design z duszą
Toshiyuki Kita to jeden z najbardziej znanych japońskich designerów. Choć jego projekty to zarówno nowoczesna elektronika , jak i obiekty wytwarzane przez rzemieślników, wydaje się być w swojej pracy niezwykle konsekwentny i wierny idei „duszy przedmiotu”.
Zróżnicowanie projektów Kity jest naprawdę imponujące. Podczas monograficznej wystawy organizowanej w 2010 r. w mediolańskim Triennale mogliśmy oglądać zarówno ceramiczne naczynia i papierowe lampy wytworzone tradycyjnymi metodami przez japońskich rzemieślników, jak i sprzęt elektroniczny stworzony dla takich marek, jak Sharp czy Mitsubishi. Jednak myliłby się ktoś kto uznałby takie zestawienie za sprzeczność. Według projektanta w dobie błyskawicznie postępującej globalizacji, kiedy nieustannie produkowane nowe przedmioty spychają natychmiast w cień te starsze, rzeczą podstawową jest studiowanie naszego kulturowego dziedzictwa, tradycji. Sam Toshiyuki Kita udowodnił zresztą tę teorię własną karierą i poszukiwaniami projektowymi.
Toshiyuki Kita urodził się w 1942 r. Jego młodość przypadła na okres gwałtownej odbudowy Japonii po II wojnie światowej i tworzenia od podstaw gospodarczej potęgi tego kraju. Rozwijające się i powstające firmy potrzebowały inżynierów, technologów i projektantów. Również Kita, który ukończył studia na wydziale projektowania Naniwa College w Osace, miał szansę na karierę w przemyśle: pierwszą pracę podjął w zakładach aluminiowych, gdzie odpowiadał za tworzenie nowych produktów.
Jednak praca w hierarchicznej strukturze szybko okazała się dla młodego projektanta jarzmem. Już w wieku 25 lat otworzył własne studio projektowe. Ale przełomowa w karierze Kity była decyzja o wyjeździe w 1969 r. do Europy. Wybrał Mediolan i trafił w samo centrum estetycznego tygla związanego z rozwojem włoskiego designu.
To właśnie we współpracy z włoskimi firmami powstały najsłynniejsze meble Kity. W 1980 r. stworzył dla firmy Cassina słynny fotel „Wink”. Jego konstrukcja pozwala na regulację położenia poszczególnych elementów: fotel można przekształcić w wygodny szezlong. Bardzo charakterystyczna jest też forma fotela: wygląda niczym zabawna, kolorowa głowa Myszki Miki.
Toshiyuki Kita, czyli forma i kolor
Ta barwność i zabawność form wydaje się nieodłącznym elementem prac japońskiego projektanta. Wystarczy popatrzeć na pozostałe kreacje Kity dla Cassiny: przedziwny podręczny stolik „Kick”, przypominający wielkiego niebieskiego ptaka fotel „Dodo” i wesołe, obrotowe foteliki „Aki”, „Biki” i „Canta”.
Jak powiedział sam designer: Zawsze gdy projektuję myślę o produkcie jako o przyjacielu i próbuję bardzo subtelnie dać temu wyraz w swoim projekcie. Funkcja jest bardzo ważna, ale nie powinna być zimna, bezduszna. Musi być przyjacielska, zachęcająca użytkowników. Tu ważna jest forma – ona wyraża uczucia. Bardzo duży wpływ ma też kolor – on jest komunikatem który może oddziaływać na to, co czujemy.
Czy dlatego sofa „Saruyama”, którą zaprojektował w 1989 r. dla Moroso ma odcień żywej czerwieni? To prawdziwa ikona współczesnego designu, geomorficzna wyspa do siedzenia pozwalająca dzięki nieregularnej formie na dość swobodną interpretację siedzenia. To mebel wymagający dużej przestrzeni – jego naturalnym uzupełnieniem stał się więc meblowy „archipelag” – „Saruyama Islands”: seria mniejszych sofek, szezlongów i stolików pokrewnych swoją organiczną estetyką pierwszej „wyspy”.
W duchu harmonii
Pomimo kolaboracji z europejskimi firmami i producentami Tokiyushi Kita pielęgnował ścisłą współpracę i kontakty z rodzinnym krajem. Charakterystyczne dla jego pracy jest wykorzystanie, badanie i odnawianie tradycyjnych metod produkcji i materiałów np. papieru ryżowego, laki, ceramiki. Współpracuję z rzemieślnikami, by zaadaptować ich doświadczenie i umiejętności do współczesnego stylu życia. Efektami tej współpracy są m. in. naczynia „Hana” i „Wajima” czy lampy „Tako”.
Ale kontakt z Japonią zaowocował także całkowicie nowoczesnymi projektami, takimi jak telewizor „Aquos” – jeden z pierwszych odbiorników telewizyjnych w technologii LED który powstał w 2001 roku i zrewolucjonizował wzornictwo sprzętów elektronicznych. Wszechobecną czerń zastąpiła srebrzysta szarość, geometryczne kąty – organiczne zaokrąglenia.
Ten telewizor stworzony dla korporacji Sharp mówi do użytkownika: Polub mnie, nie jestem straszną czarną skrzynką. Kita stara się osiągnąć w tym projekcie i we wszystkich swoich pracach harmonię między użytkownikiem i przedmiotem. Harmonię będącą równoważnikiem harmonii w przyrodzie.
TEKST: Wanda Modzelewska
Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 3/2011