Webinar „Odpowiedzialne zaopatrzenie: Ryzyko i konsekwencje zakupu sklejki objętej sankcjami z Rosji i Białorusi”, który współorganizowały EPF i SPPD w Polsce, zwrócił uwagę na powracający problem nielegalnego importu. Równie istotnym wydarzeniem ostatnich dni było odrzucenie przez sąd UE apelacji producentów rosyjskich do wprowadzonych przez KE ceł antydumpingowych dla sklejki rosyjskiej.

Ubiegły tydzień obfitował w kilka istotnych wydarzeń dla branży sklejkowej w Europie. Odbył się webinar organizowany przez European Panel Federation (EPF) i Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce. Dotyczył on skutków łamania sankcji i przemytu rosyjskiej sklejki oraz ich konsekwencji. Webinarium zgromadziło 366 uczestników z 38 krajów świata. Natomiast kolejnym wydarzeniem było ogłoszenie przez Sąd UE wyroków do apelacji producentów rosyjskich do wprowadzonych przez KE ceł antydumpingowych dla sklejki rosyjskiej. Sąd UE odrzucił wszystkie apelacje.  

EPF wobec aktualnych wyzwań przemysłu sklejkowego

Współorganizowane przez EPF wydarzenie przyciągnęło silną międzynarodową publiczność, liczącą 366 uczestników z ponad 30 krajów. Szczegółowo przedstawiło aktualne wyzwania, przed którymi stoi obecnie przemysł sklejkowy. Było to szczególnie istotne w świetle obowiązujących sankcji nałożonych na rosyjskie i białoruskie produkty drzewne.

Obecny stan nielegalnego importu sklejki

Mārtiņš Lācis z Latvijas Finieris, członek zarządu EPF i przewodniczący EPF Plywood Product Group, przedstawił analizę nielegalnego importu sklejki brzozowej zakłócającego europejski rynek. Od czasu nałożenia sankcji na rosyjskie i białoruskie produkty drzewne, nielegalny import przejął 19% rynku UE i Wielkiej Brytanii w 2023 r. Chociaż sankcje Unii Europejskiej wstrzymały bezpośredni import z tych krajów, znaczne ilości rosyjskiej sklejki nadal trafiają do UE za pośrednictwem krajów takich jak Kazachstan, Turcja i Chiny.

Ważne dane liczbowe

• W 2023 r. 19% rynku sklejki stanowił nielegalny import, który odpowiadał za 175 mln euro obrotu, z czego większość tej kwoty trafiła do Rosji.
• Analizy i badania rynku pokazują, że udział sklejki brzozowej o wątpliwym pochodzeniu spadł do 16% w 2024 r., czyli pozostaje znaczącym udziałem.
• Negatywny wpływ tego importu na europejskich producentów obejmuje 5% spadek europejskiej produkcji sklejki brzozowej w pierwszym kwartale 2024 r., co wraz z 4% spadkiem produkcji sklejki w 2023 r., może skutkować utratą miejsc pracy w UE.

Co więcej, sankcje zmieniły globalne przepływy handlowe, a Chiny stały się głównym eksporterem sklejki brzozowej do UE. Zdobyły tę pozycję przede wszystkim pozyskując znaczną ilość surowców z Rosji.

Niższe ceny nielegalnej sklejki dają niektórym europejskim firmom nieuczciwą przewagę, prowadząc do nieuczciwej konkurencji i dalszych szkód dla przestrzegających prawa przedsiębiorstw – podkreślił prelegent.

Ryzyko prawne związane z nieprzestrzeganiem sankcji UE i EUTR

Yuriy Rudyuk, partner w Van Bael & Bellis, przedstawił słuchaczom szczegółową analizę ram prawnych dotyczących sankcji UE i rozporządzenia Unii Europejskiej w sprawie drewna (EUTR).

Wyjaśnił, w jaki sposób firmy nieprzestrzegające tych przepisów są narażone na znaczne ryzyko, w tym grzywny i zakazy handlu. Dodatkowo zwrócił uwagę na kilka kluczowych przepisów:

• Sankcje UE (rozporządzenie Rady 2022/576 i 2024/1745). Zakazują one importu, zakupu lub transferu produktów drzewnych pochodzących z Rosji lub Białorusi. Zabraniają również wszelkich praktyk obchodzenia przepisów, w ramach których produkty są kierowane przez kraje trzecie, takie jak Kazachstan i Turcja, w celu ukrycia ich pochodzenia.
• Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie drewna (EUTR). Rozporządzenie to wymaga od operatorów wdrożenia rygorystycznych systemów należytej staranności w celu zapewnienia, że nielegalnie pozyskane drewno nie trafi na rynek UE. Rudyuk wyjaśnił, że zawieszenie systemów certyfikacji FSC i PEFC w Rosji i na Białorusi prawie uniemożliwia legalną weryfikację pochodzenia drewna z tych regionów.

Case studies

• Dochodzenie w sprawie obchodzenia przepisów. Dochodzenie Komisji Europejskiej w sprawie importu z Kazachstanu i Turcji wykazało, że firmy z tych krajów obchodziły środki obowiązujące w UE na sklejkę pochodzącą z Rosji. Doprowadziło do nałożenia cła w wysokości 15,8% na całą sklejkę importowaną z tych regionów.
• Sprawa przed sądem okręgowym w Rotterdamie. Sąd orzekł przeciwko holenderskiej firmie za niedostarczenie niezbędnych dowodów na rzeczywiste pochodzenie sklejki brzozowej. To doprowadziło do rozwiązania umów przez nabywców.
• Łotewskie egzekwowanie EUTR. Łotewska Krajowa Służba Leśna ukarała lokalną firmę grzywną w wysokości 10 tys. euro. Nałożyła roczny zakaz handlu za nieprzestrzeganie standardów należytej staranności EUTR.
• Przeszukanie dużej firmy handlującej sklejką przez polskiego prokuratora w Gdańsku. W ramach szeroko zakrojonych działań w zakresie egzekwowania prawa, polskie władze przeprowadziły nalot na dużą firmę handlującą sklejką. Przejęły również materiały podejrzane o pozyskiwanie ich z naruszeniem obowiązujących sankcji.

Przykłady te podkreślają rosnące egzekwowanie przepisów i surowe kary dla firm, które nie spełniają unijnych sankcji i przepisów dotyczących drewna. To sprawia, że ścisłe przestrzeganie przepisów i przejrzystość w pozyskiwaniu drewna mają zasadnicze znaczenie.

Innowacyjne rozwiązania do weryfikacji drewna

Dr Victor Deklerck, dyrektor naukowy w World Forest ID, przedstawił najnowsze naukowe metody weryfikacji drewna. Zarezentował analizę stosunku izotopów stabilnych (SIRA) i analizę pierwiastków śladowych. Obie metody pozwalają naukowcom precyzyjnie określić geograficzne pochodzenie drewna.

SIRA działa poprzez analizę sygnatury izotopowej materiałów organicznych w drewnie. Odzwierciedla ona specyficzne warunki środowiskowe (takie jak opady deszczu, temperatura i skład gleby), w których rosło drzewo. Analiza pierwiastków śladowych mierzy obecność pierwiastków chemicznych wchłoniętych przez drzewo, zapewniając unikalny „odcisk palca”, który pomaga w śledzeniu pochodzenia drewna.

Trwa także współpraca World Forest ID z Agroisolab Gmbh, laboratorium specjalizującym się w badaniach izotopowych i pierwiastków śladowych. Umożliwia ona porównywanie próbek drewna z rozległą bazą danych World Forest ID, oferując niezawodny sposób weryfikacji autentyczności pochodzenia drewna. Kluczowym postępem w weryfikacji drewna była integracja modeli opartych na sztucznej inteligencji. Pomagają one w identyfikacji rozbieżności w oświadczeniach o pochodzeniu poprzez analizę wzorców handlowych i danych celnych, identyfikując potencjalne ryzyko oszustwa i nielegalnego pozyskiwania drewna.

Jednym ze znaczących sukcesów było wykrycie 261 ton rosyjskiego drewna w Belgii. Osiągnięto to poprzez porównanie danych izotopowych z bazą danych World Forest ID. Przypadek ten pokazał potężny wpływ połączenia najnowocześniejszej nauki z analizą wspomaganą sztuczną inteligencją. Cel to egzekwowanie sankcji UE i zapobieganie „praniu” drewna pochodzącego z obszarów konfliktu zbrojnego przez kraje pośredniczące.

Te zaawansowane techniki i ich wsparcie oparte na sztucznej inteligencji torują drogę do skuteczniejszego egzekwowania przepisów środowiskowych i handlowych. Tym samym zapewniają, że na rynek europejski trafia wyłącznie legalnie pozyskane i zrównoważone drewno.

Pierwsze kroki w kierunku lokalnych spotkań

Gospodarzem tej sesji był członek EPF i SPPdwP (polskie stowarzyszenie krajowe), Paged wraz z sekcją firm sklejkowych należących do EPF (EPF Plywood Product Group). Wśród partnerów byli World Forest ID i firma prawnicza Van Bael & Bellis.

W skład grupy roboczej przygotowującej seminarium weszli:

• Alfonso Muñoz (Garnica Plywood),
• Jarosław Michniuk (Paged),
• Michael Geoffroy (Joubert Plywood),
• Martins Lācis (Latvijas Finieris),
• Angela Lembo (Federlegno Arredo),
• Anemon Strohmeyer (VHI),
• Magda Kicińska (Paged).

Celem było podzielenie się wiedzą z klientami firm produkujących sklejkę: dystrybutorami z Francji, Niemiec, Hiszpanii, Włoch i Wielkiej Brytanii. Główny temat to wpływ nielegalnego importu sklejki z Rosji i Białorusi na europejski przemysł, a także etycznie i odpowiedzialnie prowadzony biznes. Webinarium przyciągnęło szeroką publiczność (366 uczestników online, ponad 480 rejestracji) z ponad 30 krajów. Wydarzenie było pierwszym krokiem do dalszych lokalnych sesji krajowych organizowanych przez lokalne stowarzyszenia sklejki / drewna / przetwórstwa drewna.

Konsorcjum Woodstock cieszy się z wyroków Sądu UE

Konsorcjum Woodstock z zadowoleniem przyjmuje trzy niedawne orzeczenia Sądu UE. Podtrzymano w nich rozporządzenie Komisji Europejskiej nakładające 5-letnie cła antydumpingowe na import sklejki brzozowej z Rosji. Decyzje Sądu oznaczają również zdecydowane zwycięstwo Komisji Europejskiej i Konsorcjum.

Wyroki wydane 11 września 2024 r. są następstwem trzech odrębnych postępowań sądowych wszczętych przez rosyjskich producentów. Ich celem było obalenie prac Komisji. Konsorcjum Woodstock zdecydowanie wspierało UE przez cały czas. Natomiast Latvijas Finieris AS (Łotwa) i Paged Pisz (Polska) zapewniły formalne wsparcie reprezentowane przez ich radców prawnych.

W marcu 2024 r. UE rozszerzyła również zakres rozporządzenia na wszystkie produkty wprowadzane do UE przez Kazachstan i Turcję. Zrobiła to w następstwie ustaleń, że istniejące cła przywozowe na rosyjską sklejkę brzozową były obchodzone. Działo się tak poprzez wysyłanie jej do UE przez Kazachstan i Turcję. Dochodzenie zostało również wszczęte przez UE na wniosek Konsorcjum. Wykazało, że nawet sankcje wobec takich produktów drzewnych były obchodzone.

Konsorcjum rozważa dalsze wnioski

Konsorcjum wzywa Komisję Europejską, państwa członkowskie UE i interesariuszy rynku do przyłączenia się do niego. Apeluje także o zachowanie czujności wobec potencjalnego nielegalnego wwozu drewna do UE różnymi kanałami. Ponadto wzywa do wykorzystania wszystkich dostępnych krajowych i unijnych środków obronnych w celu ochrony integralności rynku UE.

Wyroki sądu potwierdzają, że śledztwo Kmisji Europejskiej zostało przeprowadzone prawidłowo i słusznie nałożono cła antydumpingowe na sklejkę brzozową pochodzenia rosyjskiego. Z tego też powodu regulacja unijna z maja tego roku rozszerzająca zakres działania ceł antydumpingowych na Kazachstan i Turcję jest również zasadna – tak wyroki sądu UE komentuje Jarosław Michniuk, prezes Paged.

ZOBACZ TAKŻE: Komisja Europejska – import sklejki nielegalny

O EPF

Europejska Federacja Płyt Drewnopochodnych zrzesza członków w 30 krajach europejskich. Reprezentuje producentów płyt wiórowych, MDF, OSB, płyt pilśniowych twardych, płyt pilśniowych miękkich i sklejki.  Przemysł płyt drewnopochodnych w UE ma roczny obrót w wysokości ok. 25 mld euro i tworzy ponad 100 tys. miejsc pracy.

O Konsorcjum Woodstock

Konsorcjum Woodstock powstało w 2019 r. Obejmuje liderów: Paged-Pisz z Grupy Paged w Polsce, Latvijas Finieris z Łotwy i UPM Plywood z Finlandii, a także ważne stowarzyszenia branżowe UE. Wykorzystując międzynarodowe regulacje handlowe, konsorcjum jest zaangażowane w promowanie równych globalnych reguł gry. Zapewniają one uczciwość i zrównoważony rozwój w przemyśle drzewnym.

Źródło: materiały prasowe Paged.