Jacy są młodzi Polacy? Oszczędni, nastawieni na rozwój i coraz mniej zadłużeni. Oto ich finansowy portret.

Reklama

Młodzi cenią sobie bezpieczeństwo finansowe, nastawieni są na oszczędzanie, rozwój i edukację. Finansowy portret młodych Polaków wygląda dziś obiecująco. Dobrym prognostykiem jest też malejące zaległe zadłużenie. W jakim stanie są dzisiaj finanse młodych Polaków?

Z rejestru BIG InfoMonitor i bazy BIK, wynika, że młodzi mają o 172 mln zł mniej zaległości niż w ub.r. Ubywa też niesolidnych dłużników w grupie wiekowej 18-24 lata. 65 proc. młodych deklaruje, że nie posiada żadnych zaległych długów zarówno kredytowych jak i pozakredytowych.

Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie BIG InfoMonitor, osoby między 18 a 24 rokiem życia to najliczniejsza grupa wiekowa, która wskazała, że w pełni zrealizowała w ubiegłym roku swoje plany finansowe (29% vs. 24% dla pozostałych grup wiekowych). W 2025 r., młodzi Polacy najliczniej wskazują też (18%), że planują wydać więcej na edukację i rozwój zawodowy. Chcą inwestować w kursy, szkolenia czy książki, podczas gdy średnia pozostałych pokoleń w tym obszarze wynosi 7%. Co ciekawe wydatki na rozwój są dla nich istotniejsze niż wydatki na przyjemności – 8%. Wśród młodych jest również najwyższy odsetek osób, które uważają, że ich sytuacja finansowa się poprawi – 17%. Średnia dla pozostałych grup wiekowych wynosi 5%. Optymistycznie patrzą więc w przyszłość.

Czy finanse młodych Polaków mogą być w jeszcze lepszej kondycji?

Aby poprawić swoją sytuację materialną planują przede wszystkim oszczędzać (44% vs. średnia dla pozostałych grup wiekowych 31%). Zamierzają regularnie odkładać środki na fundusz awaryjny i cele długoterminowe, by poczuć się bezpieczniej finansowo. Na drugim miejscu stawiają ograniczanie zbędnych i impulsywnych zakupów (37% vs. średnia dla pozostałych grup wiekowych 45%). Planują również ich optymalizację, czyli szukanie promocji i innych atrakcyjnych ofert zakupowych (28% vs. średnia 40% dla pozostałych grup wiekowych). Wreszcie będą zwiększać swoją wiedzę finansową. Zamierzają zainwestować czas w naukę np. o zarządzaniu długiem oraz efektywnym planowaniu finansowym. Takie plany ma 17% vs. średnia 10% dla pozostałych grup wiekowych.^[1]

Młodzi Polacy stanowią najliczniejszą reprezentację osób mówiących, że chcą zwiększać swoje wpływy. 36% z nich będzie szukać dodatkowych źródeł dochodu. 28% chce zmienić pracę. Natomiast 19% planuje zrealizować ten cel poprzez udział w dodatkowych projektach w miejscu pracy. 27% chce budować swoją poduszkę finansową dzięki sprzedaży zbędnych rzeczy. Jest też grupa osób, która nie planuje robić nic w tym kierunku – 19%. Jest to jednocześnie najniższy odsetek w porównaniu ze starszymi grupami respondentów.

To dobry przykład dla osób, które dopiero co będą wchodzić na poważną ścieżkę edukacyjną i zawodową, czyli naszych tegorocznych maturzystów. Jeszcze w ubiegłym roku w przeprowadzonym przez nas badaniu, spora grupa ówczesnych maturzystów wskazała, że do zarządzania posiadanymi środkami pieniężnymi podchodzi raczej odpowiedzialnie. Miała również ostrożne nastawienie do zaciągania kredytów bankowych i pożyczek pozabankowych. Młodzi podkreślali, że decyzję o pożyczeniu każdej złotówki trzeba dobrze przemyśleć. Co ciekawe jednocześnie byli zdania, że zabezpieczenie przyszłości to coś, o czym powinno się myśleć na starość, a nie gdy jest się w kwiecie wieku. 46% z nich uważało, że ewentualne zadłużenie się trzeba dobrze przeanalizować, a 35% dopuszczało taką możliwość tylko w wyjątkowych sytuacjach – przypomina dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH główny analityk BIG InfoMonitor.

Młodzi są coraz bardziej niezależni finansowo

Jak wynika z badania przeprowadzonego na potrzeby BIG InfoMonitor, młodzi Polacy mają również plany związane ze spłatą zaległych zobowiązań. Zamierzenia te dotyczą banków i instytucji pożyczkowych, ale i codziennych zaległych rachunków domowych, czy wobec znajomych i rodziny. Co siódma młoda osoba wskazuje, że zamierza spłacić w tym roku wszystkie swoje zobowiązania. Tyle samo podkreśla, że chce uregulować choć część przeterminowanych długów. 65% deklaruje, że nie posiada żadnych zaległych zobowiązań. Efekty już widać. Maleje bowiem zaległe zadłużenie osób z najmłodszego pokolenia. Dane zgromadzone w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowej BIK pokazują coraz lepszą sytuację osób między 18 a 24 rokiem życia jeśli chodzi o poziom posiadanych przez nich zaległych zobowiązań. Na koniec lutego bieżącego roku łączne zaległości tej grupy wiekowej wyniosły około 873 mln zł. To oznacza spadek w porównaniu z lutym ubiegłego roku o 172 mln zł. W tym samym czasie ubyło też niesolidnych młodych dłużników o 10 351 osób i jest ich obecnie 119 379. Średnio na młodą osobę przypada 7312 zł niespłacanych zobowiązań kredytowych i pozakredytowych, co oznacza mniej przeciętnej zaległości o 743 zł.

Udział młodych niesolidnych dłużników w populacji swojej grupy wiekowej jest najniższy na tle pozostałych starszych wiekiem i wynosi 4,5%. Podobnie wygląda udział w łącznej kwocie zaległości wszystkich Polaków, który w tym przypadku wynosi tylko 1%. Młodzi częściej nie płacą zobowiązań pozakredytowych. Zaliczyć można do nich zaległe rachunki za telefon i internet, niepłacone czynsze, koszty sądowe, kary za jazdę bez biletu oraz alimenty. Młodzi niesolidni dłużnicy pozakredytowi z bazy BIG InfoMonitor mają 78% udział w grupie osób mających zaległe zobowiązania w tym przedziale wiekowym.

Świadomość i finanse młodych Polaków na coraz wyższym poziomie

Spadek zaległości młodych osób oraz malejąca liczba niesolidnych płatników w tej grupie wiekowej, może być argumentem potwierdzającym fakt, że edukacja finansowa od najmłodszych lat się opłaca zarówno w aspekcie indywidualnym jak i ogólnospołecznym. Młodzi już w szkole podstawowej podejmują tematy związane z finansami osobistymi. Sami też uważają edukację w tym obszarze od najmłodszych lat za ważną. Zaczynają rozumieć, że bycie niesolidnym dłużnikiem oznacza wykluczenie nie tylko z rynku kredytowego, ale również z możliwości korzystania z wielu usług. Jest to istotna zmiana na tle starszych pokoleń, których wiedza o inwestowaniu, oszczędzaniu czy finansowaniu wciąż budzi wątpliwości. Miejmy nadzieje, że ten trend się utrzyma i że tegoroczni maturzyści wkraczający dopiero w okres życia zawodowego oraz poważnych finansowych zobowiązań jeszcze bardziej utwierdzą nas w tym przekonaniu – zauważa dr hab. Waldemar Rogowski, prof. SGH i główny analityk BIG InfoMonitor.

Programy edukacyjne muszą odpowiadać potrzebom różnych grup wiekowych oraz być dostosowane do poziomu wiedzy odbiorcy, obejmując zarówno podstawowe jak i bardziej zaawansowane zagadnienia związane z finansami osobistymi. Wprowadzenie nowoczesnych narzędzi dydaktycznych, jak gry, kursy online czy interaktywne platformy edukacyjne, może znacząco zwiększyć efektywność nauczania i zaangażowanie uczestników. Edukacja powinna też uwzględniać aspekty praktyczne, umożliwiając uczniom i dorosłym przyswajanie wiedzy poprzez realne sytuacje i scenariusze, odzwierciedlające codzienne wyzwania finansowe – podsumowuje Małgorzata Bielińska dyrektor ds. edukacji w Grupie BIK.

Zidentyfikowane braki w świadomości finansowej Polaków w tak dynamicznie zmieniającym się świecie skłaniają, by edukację finansową potraktować jako priorytet.

[1] Badanie „Plany finansowe Polaków” zrealizowane metodą CAWI przez Quality Watch na zlecenie BIG InfoMonitor. Odbyło się na próbie 1061 Polaków w wieku 18+, grudzień 2024 r

Źródło: BIG InfoMonitor.