Projektanci z Formafantasma regularnie pojawiają się w roli gości honorowych na najważniejszych tygodniach designu – od Sztokholmu po Mediolan. To, jak projektują i jak o tym opowiadają, doprowadziło ich na szczyt popularności. Studio, które wspólnie założyli, właśnie kończy 15 lat.

Andrea Trimarchi – rocznik 1980 i Simone Farresin – rocznik 1983 – studio Formafantasma tworzą od 2009 r. Celem Włochów jest ułatwienie głębszego zrozumienia, zarówno środowiska naturalnego, jak i wnętrz oraz przedmiotów. Tak mówi o tym Simone Farresin: Jako pojedynczy projektant możesz nie być w stanie zmienić świata, ale masz obowiązek przynajmniej spróbować.

Modus operandi studia Formafantasma

W projektowaniu kluczowe są dla nich możliwości materiałowe, techniczne, społeczne i dyskursywne. Formafantasma to studio projektowe, którego core stanowią badania. Duet bada wpływy ekologiczne, historyczne, polityczne i społeczne oraz to jak kształtują one realizowane dzisiaj projekty. Niezależnie od tego, czy włoscy designerzy projektują dla klienta, czy opracowują własne projekty, Andrea Trimarchi i Simone Farresin taką samą uwagę przywiązują do kontekstu, procesów i szczegółów. Taki sposób działania przekłada się na spektakularne efekty wizualne, produkty i strategie. Ponadto całe portfolio Formafantasma charakteryzuje się spójnym językiem wizualnym i skrupulatnie przeprowadzanymi badaniami.

Najciekawsze współprace

Przenikliwość studia w reagowaniu na wyzwania stojące przed projektowaniem, kulturą, środowiskiem i społeczeństwem zapewniła im szereg międzynarodowych klientów. Są wśród nich takie marki, jak Artek, Cassina CC-tapic, Established and Sons, Fendi, Flos, Hermes, Lexus , Max Mara , Prada, Salone del Mobile Samsung, Tacchini, Tiffany, a także Vitra Design Museum.

Oprócz prac dla klientów, ich projekty były prezentowane, publikowane i gromadzone w stałych kolekcjach międzynarodowych muzeów, w tym nowojorskiego MoMA i Metropolitan Museum, Art Institute Chicago, Walker Art Center w Minneapolis, Victoria and Albert w Londynie, paryskich Musée National d’ Art Moderne i Centre Pompidou, Stedelijk Museum w Amsterdamie, MAK Museum w Wiedniu, Centraal Museum w Utrechcie, Mudac Lausanne, Mint Museum of Craft and Design w Północnej Karolinie, rzymskiego Museo Maxxi Vitra Design Museum, National Gallery of Victoria w Melbourne, a przede wszystkim w bliskim ich sercom Triennale di Milano.

Formafantasma to również studio wielokrotnie nagradzane: m.in. Wallpaper* Awards Designers of the Year / Winner, Dezeen Designer of the Year/Winner, Milano Design Award / Winner, Elle Decoration International Design Awards Designer of the Year / Winner, ICON design Awards Emerging Designers of the Year / Winner oraz Dutch design Awards Talent Design Award/Nomination.

Jeden z najbardziej wpływowych duetów

To oni wypowiedzieli słynne dziś już słowa: Design ma charakter polityczny, niezależnie od tego, co robisz. Gdy po 16 latach wpływowy, wielokrotnie nagradzany duet zdecydował się opuścić Design Academy, dla wielu fanów ich twórczości decyzja ta była niezrozumiała. Projektanci wyjaśnili, że odchodzą aby nabrać nowej energii w dalszym rozwoju działu, który założyli po latach studiów i nauczania w Akademii. Podjęli tę decyzję też po to, by móc poświęcić więcej czasu na prężnie rozwijającą się praktykę projektową.

Formafantasma i jej zobowiązania

W swoich wypowiedziach projektanci podkreślają, że nie można rozwiązywać współczesnych problemów zrównoważonego rozwoju wyłącznie na poziomie produktu. Do zobowiązań podchodzą bardzo serio o czym świadczy zrównoważona strona internetowa ich studia. Po przescrollowaniu w dół dociera się do następującej informacji: Niniejsza strona internetowa została zaprojektowana tak, aby minimalizować zużycie energii i emisję CO₂ powstałą w wyniku poruszania się po Internecie.

Odpowiedzialnie w Sztokholmie

Praca projektanta wykracza dziś daleko poza myślenie o produkcie. To oczywiście ważne, ale równie ważne jest ponowne przemyślenie sposobu, w jaki produkujemy – powiedział podczas wizyty w stolicy Szwecji Andrea Trimarchi.

Jako gość honorowy Stockholm Furniture Fair 2024 studio Formafantasma stworzyło instalację w holu wejściowym. Był to jedyny raz, gdy w centrum uwagi nie znalazły się produkty, ale wiedza, pomysły i wizje przyszłości. Instalacja nosiła tytuł Reading Room. W jej wnętrzu odwiedzający z pewnością znaleźli spokojną przestrzeń. Mogli w niej na chwilę usiąść i poczytać, zastanowić się i zanurzyć w ideach, które ukształtowały twórczość duetu Formafantasma.

Targi to miejsce, gdzie ludzie gromadzą się, aby zobaczyć nowości produktowe. Ale to także platforma wymiany pomysłów i spotkania kultur. Chcieliśmy zrobić coś, co nie polegało tylko na pokazywaniu naszych wcześniejszych prac, ale raczej oferowaniu czegoś zgodnego z naszym sposobem myślenia i pracy, co byłoby istotne także dla innych – wyjaśnił Andrea Trimarchi.

Hanna Nova Beatrice, dyrektorka sztokholmskich targów meblowych zwracała uwagę na przestrzenny projekt autorstwa duetu Formafantasma. Jej zdaniem to doskonały przykład na to, jak przy minimum środków można stworzyć piękną konstrukcję.

O drewnie i o lasach

Instalację wyposażono w siedzenia i stoły firmy Artek, oświetlenie firmy Flos oraz tekstylia firmy Maharam. Na stołach prezentowano wyselekcjonowany zbiór książek na temat zrównoważonego rozwoju, ekologii i ekosystemów, zwłaszcza lasów. Nie zabrakło także ekranów prezentujących prace Formafantasma w formacie wideo.

To w pewnym sensie bibliografia naszego sposobu myślenia o ekologii. Naszym celem jest zachęcenie ludzi do zaangażowania się w ekologię nie na poziomie produktu, ale na poziomie systemowym. Kiedy mówimy o projektowaniu mebli, domyślnie mówimy o drewnie, a jeśli mówimy o drewnie, musimy porozmawiać o lasach. Chcemy, aby ludzie powiązali produkt z ekosystemem, z którego pochodzi, i porozmawiali o związanych z tym możliwościach, ale także problemach – podkreślał Andrea Trimarchi.

Zgodnie z tym tokiem myślenia sama instalacja została zaprojektowana z taką samą uważnością na to, jak spełni swój cel podczas Stockholm Furniture Fair, jak również na to, co się z nią później stanie.

Głównym wyzwaniem dla dzisiejszej branży meblarskiej jest ponowne przemyślenie sposobu wytwarzania produktów i myślę, że projektanci mogą pomóc w tym procesie – przekonywał w Sztokholmie Andrea Trimarchi.

Holistycznie w Mediolanie

Współpracę ze światowej sławy projektantami ze studia Formafantasma nawiązało ostatnio Cosentino. Cel to inspirująca instalacja, która pozwala spojrzeć na świat powierzchni z nowej perspektywy. Prezentowany w Mediolanie projekt miał zwrócić uwagę na znaczenie designu poza samą estetyką, priorytetowo traktując etyczne procesy produkcji. Instalacja EARTHIC® LAB przypominała interaktywną podróż, stając się punktem zwrotnym w innowacyjnej koncepcji powierzchni. Wystawa na Fuorisalone była jednocześnie premierą kapsułowej kolekcji EARTHIC® i nowego materiału Silestone®XM – prawdziwego gamechangera w branży.

Wybór lokalizacji wystawy nie był przypadkowy. W obrębie historycznych murów Teatro Gerolamo, EARTHIC® rozwinął swoją narrację transformacji. Każda powierzchnia i element odzwierciedlały historyczne znaczenie tego miejsca, tworząc instalację, która wykraczała poza ramy czasu, wchodząc w dialog między przeszłością a przyszłością.

TEKST: Anna Szypulska

Artykuł ukazał się w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 5/2024.