Sofa – sofa (tur. suf(f)a, „kamienna ławka”, z arab. suffat), otomana (tur. ottoman), rodzaj mebla z grupy mebli tapicerowanych przeznaczony do leżenia i wypoczynku.

Sofa może być z tzw. funkcją – ma wówczas skrzynię na pościel i rozkładane leżysko służące do okazyjnego leżenia (spania) oraz bez funkcji (wówczas służy tylko do siedzenia i wypoczynku).

Co to jest sofa?

Jest to miękko wyściełana kanapa z luźnymi poduszkami i watkami. Nazwa pojawiła się we Francji ok. 1680 roku i w Anglii ok. 1700 roku wraz z modą orientalną i oznaczała różnego rodzaju kanapy bogato i miękko tapicerowane. We Francji sofa rozpowszechniła się za Ludwika XV, w Anglii w końcu XVIII wieku według projektów T. Sheratona i T. Hope’a.

W XVIII wieku w Europie przyswojono wiele nazw wschodnich, np. divan – określających wielką tapicerską kanapę bez poręczy i oparcia, di van la turque – tapczan, sopha – sultane, ottomane, gdy kanapa miała oparcie w kształcie wydłużonego owalu. Moda orientalna przyczyniła się do rozwoju mebli tapicerowanych i wyparła mniej wygodne twarde ławy i kanapy.

Sofa wchodziła w skład kompletów. Ustawiana była często w alkowie.

Od kiedy w Polsce są używane sofy?

W Polsce nazwy sofa i otomana funkcjonują od końca XVIII wieku na oznaczenie kanapy bez poręczy, niskiej ławy wyściełanej na sposób turecki, kanapy z podstawą w formie skrzyni i oparciem z poduszkami oraz wałkami zamiast poręczy. Terminy te oznaczały też różnego rodzaju leżanki. Sofa zwana też była turczynką.

Od sofy pochodzi szeroko rozpowszechniona nazwa w polskim meblarstwie ludowym – sofka, określająca proste łóżka, kanapy, leżanki.

Czym różni się sofa od łóżka?

Łóżko w odróżnieniu od sofy z założenia nie ma pojemnika na pościel. Natomiast część przeznaczona do leżenia (tzw. leżysko) ma formę luźno wkładanej, wyjmowanej poduchy zwanej materacem.

Źródło: Grzeluk I. (1998), Słownik terminologiczny mebli, Ośrodek dokumentacji zabytków, Ministerstwo Kultury i Sztuki.