Słownik meblarski

Okucie

Okucie – konstrukcja, funkcjonalność, estetyka czy standard mebla zależą w znacznej mierze od tego, w jakie okucia zostanie wyposażony.

Z tego względu okucia oraz akcesoria muszą spełniać wiele zróżnicowanych wymagań w kontekście bezpieczeństwa użytkowania – przenosić duże obciążenia, być niezawodne i trwałe oraz estetyczne. Okucia często stanowią ozdobę mebli.

Jakie są rodzaje okuć?

Najogólniej okucia można podzielić na:

  • okucia meblowe o przeznaczeniu ogólnym, stosowane do różnych rodzajów i typów mebli,
  • okucia meblowe o przeznaczeniu specjalnym, które można stosować do określonego rodzaju i typu mebli, np. rozkładanych czy okrętowych.

Można przytoczyć także inny podział okuć. Na przykład ze względu na spełniane funkcje rozróżnia się:

  • okucia do łączenia części konstrukcyjnych (okucia łączące),
  • okucia do otwierania i zamykania (okucia zamykające), albo inaczej – złącza, zamki, zawiasy,
  • uchwyty (okucia uchwytowe),
  • okucia chroniące (okucia zabezpieczające),
  • okucia specjalne.

Z czego wykonane są okucia?

Metalowe okucia meblowe w zależności od kategorii mogą być mosiądzowane, niklowane lub chromowane. Okucia o niższym lub najniższym standardzie mogą być pokrywane lakierami na gorąco lub nawet tylko oksydowane.

Rozwój produkcji tworzyw sztucznych spowodował wielkie rozszerzenie asortymentu wytwarzanych okuć. Okucia produkuje się z tworzyw są lekkie, trwałe, odporne na działanie wody i czynników klimatycznych. Cechują się dobrymi właściwościami mechanicznymi i relatywnie prostym wykonaniem. Ich coraz szersze zastosowanie eliminuje często okucia z metalu.

Okucia mogą być także wykonywane z drewna, kości, porcelany i innych materiałów.

Jak oznacza się okucia na rysunkach wykonawczych?

Okucia meblowe można, często nawet trzeba, rysować w sposób uproszczony, bez szczegółów konstrukcyjnych – ścięć, fazowań, zaokrągleń krawędzi. Na rysunkach wykonawczych trzeba jednak podawać położenie okuć przez wymiarowanie odległości od poszczególnych krawędzi elementu. W przypadku okuć znormalizowanych na linii odnoszącej podaje się numer właściwej normy.

Okucie takie jak wpustki kluczowe, okrągłe podpórki pod półki czy zatrzaski kulkowe, a więc elementy symetryczne, można przedstawiać na rysunku w postaci punktu (przecięcia osi wzajemnie prostopadłych).

Źródło: Grzeluk I. (1998), Słownik terminologiczny mebli, Ośrodek dokumentacji zabytków. Ministerstwo Kultury i Sztuki.