Słownik meblarski

Baldachim

Baldachim – baldachim (z wt. baldacchino, złotogłów bagdadzki):

1) Przenośna lub zamocowana na stałe osłona z tkaniny rozciągniętej między słupkami używana w uroczystych pochodach, procesjach lub zamocowana na stałe nad łóżkiem, ołtarzem itp. (zwana dawniej w Polsce namiotem, niebem, pawilonem lub koroną.

Znana w starożytności, modna w Europie od średniowiecza, dokąd przywędrowała z Dalekiego Wschodu.

2) Twarda, wykonana z drewna osłona nad łóżkiem, fotelem, ławą, fotelem tronowym, amboną itp., stosowana głównie w XVI-XVIII wieku. Najczęściej występuje w formie płaskiej górnej ścianki lub daszku nad głową siedzącego, zwykle połączonego na stałe z meblem. Nieraz przytwierdzony do ściany lub spoczywający na kolumnach.

Baldachim miał znaczenie użytkowe, zabezpieczał przed zimnem, owadami lub pełnił funkcję dekoracyjną, honorową i symboliczną.

3) Zwieńczenie, motyw dekoracyjny w kształcie niszy lub wieżyczki, będący oprawą m.in. posągów. W większej skali podobne zwieńczenie wykonywano z różnych materiałów, wsparte na kolumnach lub filarach, ustawiano np. nad nagrobkami. Baldachimy drewniane stosuje się w stellach, ambonach itp.

4) W kościele chrześcijańskim osłona małych rozmiarów, służąca do przykrywania przedmiotów kultu.

Źródło: Grzeluk I. (1998), Słownik terminologiczny mebli, Ośrodek dokumentacji zabytków. Ministerstwo Kultury i Sztuki.