W minionym dziesięcioleciu zdarzały się trudniejsze okresy, słabsza koniunktura, a mimo to w branży meblarskiej przedsiębiorcy stawiali na inwestycje. Pandemia sprawiła, że bieżący rok jest pod tym względem bez precedensu.

Reklama

Rozpędzona machina inwestycji spowolniła, a w niektórych przypadkach nawet się zatrzymała. Problemem staje się zamykanie trwających inwestycji, a co dopiero zaczynanie nowych.

Jedna z ostatnich inwestycji, o której informowaliśmy w tym roku na naszych łamach, dotyczyła nowej maszyny w firmie Interprint. Po tym, jak w październiku ub.r. Interprint stał się częścią grupy Toppan nastąpił kolejny krok w procesie inwestowania w technologie druku cyfrowego. Trzecia cyfrowa maszyna drukarska będzie gotowa do eksploatacji już w pierwszej połowie 2021 r.

Wszystko, co nie jest niezbędne do prowadzenia bieżącej działalności, odkładane jest obecnie w czasie. Na jak długo? Trudno przewidzieć.

Inwestycje na nowych zasadach

Zanim świat do góry nogami postawiła pandemia, delikatne trzęsienie ziemi zafundowali nam politycy. Jak informowaliśmy w styczniu 2018 r. w artykule „Jedna, wielka strefa”, w 2017 r. podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy, ówczesny wicepremier Mateusz Morawiecki, ogłosił koniec ery specjalnych stref ekonomicznych. W praktyce oznacza to, że nie znikną one z gospodarczej mapy kraju do końca 2026 r.

Natomiast jeszcze w 2018 r. została uchwalona ustawa o zasadach wspierania nowych inwestycji, zgodnie z którą cała Polska stała się strefą inwestycyjną. 30 czerwca tegoż roku weszła w życie większość przepisów Ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji, zgodnie z którą przedsiębiorcom realizującym nowe inwestycje przysługiwać ma zwolnienie od podatku dochodowego (odpowiednio PIT lub CIT).

Jak podawaliśmy w 2018 r., największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały firmy z branży motoryzacyjnej (24,1%). Branża meblarska zajęła wtedy 12. miejsce (2,29%), a wartość inwestycji, które poniosły firmy działające w tej branży to 2.571,62 mln zł.

Ewolucja, nie rewolucja

Przez lata pojęcie inwestycji w firmach z branży meblarskiej ewoluowało. Przedsiębiorcy zaczęli pojmować je już nie tylko jako budowanie nowych zakładów, magazynów, zakup nowych parków maszynowych, a nawet przejmowanie innych przedsiębiorstw. Coraz częstsze stało się inwestowanie w kadry, w edukację, ekologiczne rozwiązania, a także w badania i rozwój. Bilans inwestycji, o których informowały za pośrednictwem naszych łamów firmy, wskazuje, że priorytetowo traktowane były jednak dwie kategorie: infrastruktura i rozwój innowacyjności.

Gdy przed ponad dwoma laty pytaliśmy przedstawicieli branży o powody inwestowania, do najczęściej przez nich wymienianych należały: zwiększenie mocy produkcyjnych, wdrożenie innowacji produktowych i procesowych czy rosnące potrzeby klientów dotyczące dostępności produktów. Jak zauważył na naszych łamach w lutym 2018 r. Jacek Kędzior, partner zarządzający EY: Polska jest w grupie krajów, które są w fazie przejściowej między rozwojem napędzanym inwestycjami a rozwojem napędzanym innowacyjnością. By ocenić skalę wyzwania, warto retrospektywnie spojrzeć na minione dziesięciolecie.

Dekada rozwoju

Bardzo ważną inwestycją o której pisaliśmy w 2011 r. było otwarcie nowej maszyny lakierniczej Grupy Schattdecor. Dzięki tej odpowiedzi na istotny wzrost zamówień na folie Smartfoil, produkcja w Głuchołazach mogła się odbywać na trzech maszynach lakierniczach. W tym samym roku poinformowaliśmy, że należąca do Grupy IKEA firma Swedspan oficjalnie rozpoczęła budowę tartaku w gminie Orla, w woj. podlaskim.

Kolejny rok – 2012 – przynosi kolejną informację o firmie Schattdecor, która w maju, tym razem w Tarnowie Podgórnym, rozpoczęła produkcję na nowej maszynie drukarskiej „PMD42”. Natomiast 24 maja Swedspan uroczyście otworzył kompleks produkcyjny w gminie Orla, projekt o wartości 140 mln euro.

W 2013 r. na łamach miesięcznika „BIZNES.meble.pl” ukazała się informacja, że firma Telmex z Białegostoku przejęła z początkiem lutego MMI Sleeping w upadłości likwidacyjnej. To także rok przejęcia przez Grupę Nowy Styl kolejnej niemieckiej firmy – Rohde & Grahl, spółki produkującej i sprzedającej krzesła oraz meble biurowe, mającej spółki zależne w Niemczech i Holandii.

Po akwizycji przychody Grupy Nowy Styl na rynku niemieckim wyniosły w 2013 r. ok. 70 mln euro. Rohde & Grahl zostało tym samym szóstą marką w portfolio Grupy Nowy Styl, a drugą pozyskaną na rynku niemieckim w drodze akwizycji (ostatnie wówczas przejęcie miało miejsce w lutym 2011 r. – zakupiona wtedy została marka Grammer Office).

Również w 2013 r. w zakładzie Grupy Pfleiderer Grajewo w Wieruszowie ruszyła nowa prasa „KT 10” do produkcji płyt laminowanych, pozwalając na produkcję płyt o maksymalnym formacie 5.630 x 2.200 mm.

Fabryki, maszyny, przejęcia

Większość inwestycji, które odnotowaliśmy na naszych łamach dotyczyła powstawania zakładów produkcyjnych. I tak np. budowa fabryki Polinova Polska rozpoczęła się od wkopania kamienia węgielnego 15 maja 2014 r. Prace zakończono rok później, w maju 2015 r. Realizacja tego planu nie byłaby możliwa bez wieloletniego dynamicznego rozwoju Grupy Polipol. W tym czasie powstały 2 hale o powierzchni 50 tys. m². Po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie rozpoczęto wyposażanie nowego zakładu w maszyny i urządzenia.

Innowacje, inwestycje, rozwój są wpisane w działalność grupy Schattdecor, o czym mogli się przekonać goście zgromadzeni na uroczystościach otwarcia nowych inwestycji w zakładzie Schattdecor w Głuchołazach w połowie maja 2014 r. Zlokalizowane na obszarze obejmującym ok. 4,5 ha inwestycje objęły budowę nowej hali produkcyjno-magazynowej, rozbudowę linii produkcyjnej (montaż maszyny lakierniczej „PML7” oraz przewijarek), montaż systemów RTO i instalacji do produkcji lakieru. Łączny koszt inwestycji to ponad 100 mln zł. W ramach realizowanego projektu zatrudniono 45 nowych pracowników.

2 lipca 2014 r. przy ulicy Przędzalnianej 60 w Białymstoku firma Center-Mebel otworzyła kolejny oddział – czwartą placówkę handlową firmy. Pozostałe znajdują się w Łomży, Ełku i Olsztynie.

Natomiast 16 września w Stalowej Woli otwarty został nowy tartak IKEA Industry, firmy należącej do Grupy IKEA. Zlokalizowany na 25-hektarowej działce zakład jest największym tartakiem IKEA Industry w Polsce. Jego moce produkcyjne to 400 tys. m³ drewnianych kłód rocznie.

12 marca 2015 r. otwarta została fabryka mebli biurowych Grupy Nowy Styl w Jaśle. W oddanym do użytku zakładzie o powierzchni 24 tys. m², którego budowa rozpoczęła się w grudniu 2009 r., znalazło zatrudnienie 90 osób. Inwestycja kosztowała blisko 110 mln zł, z czego dofinansowanie z Unii Europejskiej wynosiło prawie 40 mln zł.

Pod koniec marca tego samego roku zapadły decyzje dotyczące lokalizacji i uruchomienia czwartego zakładu produkcyjnego Grupy Gala w Chełmnie, w woj. kujawsko-pomorskim. Ze względu na wielkość inwestycji rozruch zakładu zaplanowany został na trzy etapy. W pierwszej kolejności zaczęła pracę szwalnia, następnie krojownia skór i tkanin, a na końcu – tapicernia wraz z montażem, klejarnią i pakowaniem.

Informowaliśmy także, że zakład IKEA Industry w Babimoście niedaleko Zielonej Góry rozpoczął w kwietniu budowę nowej hali, w planowano rozkrój ultra cienkiej płyty HDF na wymiar.

13 kwietnia 2015 r. została otwarta trzecia fabryka Mebli Wójcik – Żuławska Fabryka Mebli. Jej powierzchnia to 18 tys. m². Znalazło w niej zatrudnienie 150 osób (we wszystkich trzech fabrykach produkujących dla Mebli Wójcik pracuje już prawie tysiąc osób).

Z kolei 24 lipca tegoż roku w Białymstoku otwarty został nowy salon meblowy Agaty, jako 17. sklep tej sieci w Polsce. W ciągu pierwszego weekendu salon odwiedziło blisko 24 tys. osób.

2015 przejdzie do historii jako rok, w którym Grupa Nowy Styl przejęła kolejną zagraniczną firmę meblarską. Pod koniec sierpnia w Zurychu członkowie Zarządu podpisali umowę o przejęciu szwajcarskiej spółki Sitag.

Jak informowaliśmy w 2015 r., do końca tego właśnie roku, Grupa Impress planowała ponad dwukrotnie zwiększyć swoje moce produkcyjne w segmencie folii finish. Miała temu służyć m.in. zaplanowana instalacja dwóch nowych linii lakierniczych w polskiej fabryce w Ełku. Natomiast w 2016 r. pisaliśmy o tym, że Grupa Impress w szybkim tempie przekształca zakład w Ełku w europejskie centrum produkcji folii finish, której produkcja odbywa się teraz na hali o powierzchni powiększonej do ok. 16 tys. m².

W grudniu 2015 r. uruchomiono tam nowoczesną linię produkcyjną do lakierowania on-line, która pracuje zarówno w oparciu o technologię ESH (utwardzanie powierzchni strumieniem elektronów), jak i z wykorzystaniem konwencjonalnych systemów lakierniczych. 14 czerwca 2016 r. w siedzibie Impress Decor Polska w Ełku otwarta została nowa linia folii finish. Wyprodukowaną przez firmę Rotodecor, we współpracy z Wifag Polytype i ESI, maszynę określono jako najnowocześniejszą do produkcji folii finish.

16 września, tego samego roku, w Wolnym Dworze otwarta została nowa fabryka firmy Feniks. Stara fabryka, w której produkcja miała miejsce od 2007 r. spłonęła w lipcu 2015 r.

Natomiast 25 listopada 2016 r. Fabryki Mebli Forte zainicjowały największą inwestycję w historii spółki, dzięki której miał powstać 1 tys. miejsc pracy. Warta 700 mln zł inwestycja wpisywała się w stworzony w Ministerstwie Rozwoju Plan na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju polskiej gospodarki. Poprzez swoją spółkę zależną Tanne, Forte miało wznieść w Suwalskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej nową halę magazynową, zakład produkcji płyt wiórowych i fabrykę mebli wraz z infrastrukturą logistyczną. Elementy inwestycji według harmonogramu miały być oddawane do użytku odpowiednio w 2017, 2018 i 2020 r.

Inwestycyjny gąszcz

W minionej dekadzie firmy coraz chętniej inwestowały w ekologiczne rozwiązania. Świadomość przedsiębiorstw rośnie, choć niewiele spośród nich ujawnia swoje działania w tym zakresie. Jak wspominaliśmy na naszych łamach, w marcu 2017 r. rozpoczęła się procedura związana z uzyskaniem zgody na realizację kolejnej ważnej inwestycji ekologicznej w Swiss Krono – budowy Bio-Elektrofiltru gazów odlotowych z suszarni linii MDF. Po uruchomieniu tego wysoko skutecznego urządzenia, wszystkie linie produkujące płyty drewnopochodne są podłączone do dwóch elektrofiltrów skutecznie redukujących emisje powstające w procesie produkcyjnym.

Z kolei 13 października 2017 r. marka Wajnert Meble świętowała otwarcie nowej, zaawansowanej technologicznie hali produkcyjnej. Nowa inwestycja zwiększyła powierzchnię produkcyjną do 60 tys. m², co umożliwiło firmie podwojenie mocy produkcyjnych. W obiekcie znalazło się też innowacyjne, rozbudowane centrum projektowo-badawcze. Głównym realizatorem projektu była wrocławska firma Atlas Ward Polska.

Tydzień później – 20 października – otwarta została nowa hala produkcyjno-magazynowa w Fabryce Mebli Szynaka w Nowym Mieście Lubawskim. Warta ponad 7 mln zł inwestycja to kolejny, ważny krok w dynamicznym rozwoju firmy.

Minęło zaledwie kilka dni, a 25 października, w Biskupcu miało miejsce symboliczne wbicie łopaty pod budowę pierwszej w Polsce fabryki płyt wiórowych firmy Egger. Fabryka Grupy Egger to największa z inwestycji w ramach poszerzonej pod koniec 2016 r. o 350 ha Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

W kwietniu 2018 r. Forte otworzyło fabrykę płyt wiórowych w Suwalskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Przewidywana wtedy docelowa produkcja dzienna miała wynieść 1,5 tys. m³ płyty. To jedna z najnowocześniejszych inwestycji w branży meblarskiej w całej Europie, zarówno jeśli chodzi o jakość produktu, jak i standardy ekologiczne. Ze względu na zastosowane nowoczesne technologie oczyszczające, takie jak np. elektrofiltry, standardy ekologiczne fabryki, dotyczące np. emisji substancji do powietrza, z dużym zapasem spełniają obecne normy ochrony środowiska.

Przed dwoma laty do budowy kolejnej hali produkcyjnej przystąpiła Grupa Meblowa Szynaka. Obiekt miał powstać w Nowym Mieście Lubawskim i być częścią zakładu MM Szynaka Interline, specjalizującego się w produkcji wysokiej jakości mebli z litego drewna. Inwestycję zainaugurowało uroczyste wkopanie pierwszej, symbolicznej łopaty, które odbyło się 12 kwietnia 2018 r.

16 listopada w sąsiedztwie zakładu produkcyjnego Żuławska, przy trasie szybkiego ruchu S7 Gdańsk-Warszawa, odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Centrum Dystrybucyjnego – nowej inwestycji firmy Meble Wójcik.

W ostatniej chwili

Wspomniane inwestycje stanowią zaledwie wierzchołek góry lądowej, a ub.r. również był pod tym względem interesujący.

28 czerwca ub.r. w Biskupcu rozpoczął działalność dziewiętnasty zakład Grupy Egger na świecie. Nowoczesna pod względem technicznym i ekologicznym fabryka płyt wiórowych, o zdolności produkcyjnej 650 tys. m³ płyt wiórowych kosztowała 440 mln euro. Dzięki fabryce powstało 400 bezpośrednich i 600 pośrednich miejsc pracy, a Egger Biskupiec zastąpił obecny import płyt wiórowych do Polski.

18 lipca ub.r. w Lidzbarku Welskim miało miejsce uroczyste wkopanie łopaty pod budowę nowej fabryki Grupy Meblowej Szynaka – zakładu Classic Sofa, specjalizującego się w produkcji mebli tapicerowanych.

Z kolei 25 listopada br. Zarząd Fabryk Mebli Forte podjął decyzję o odłożeniu na czas nieokreślony realizacji inwestycji w nową fabrykę mebli w Suwałkach. Decyzja podyktowana była wysoką niepewnością co do sytuacji makroekonomicznej w Europie oraz stale rosnącymi kosztami działalności firmy, w szczególności dotyczącymi wzrostu kosztów energii i kosztów pracy, jak również ograniczeniami dostępu do siły roboczej, które mogą mieć istotny wpływ na ekonomiczną opłacalność przedsięwzięcia.

Bieżący rok okazał się wyjątkowo trudny. Firmy musiały zrewidować zbyt optymistyczne plany sprzed miesięcy i obecnie z większą ostrożnością podchodzą do tematu inwestycji.

Pandemia jest dla nas nowym wyzwaniem życiowym i projektowym choć na ten moment trudno do końca przewidzieć jej długofalowe skutki. Z powodu kryzysu gospodarczego już dziś widzimy, że inwestorzy bardzo skrupulatnie konstruują budżety projektów i starają się oszczędzać na nowych inwestycjach/wdrożeniach – tak skomentowała rzeczywistość na łamach czerwcowo-lipcowego wydania miesięcznika „BIZNES.meble.pl” Dorota Terlecka, projektantka.

Pewnych rzeczy po prostu nie da się przewidzieć. Co prawda Sir John Templeton mawiał, że: Cztery najniebezpieczniejsze słowa w świecie inwestowania to: „tym razem jest inaczej”. Dzisiaj nie można się jednak z tym zgodzić – tym razem jest inaczej!

Poniżej przedstawiamy wybór cytatów nt. inwestycji. Są to fragmenty wywiadów, które pojawiały się na naszych łamach przez ostatnich 10 lat.

TEKST: Anna Szypulska

Artykuł został opublikowany w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 8/2020