Architekturze sprzyja odłożenie ego na bok i szukanie wartości w samej pracy – twierdzą Dominik Pierzchlewicz, Kuba Zajusz i Tomasz Bachórz, laureaci konkursu „Projekt Łazienki 2022”.

Wszyscy ukończyliśmy Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej. Spotkaliśmy się na studiach magisterskich, w trakcie których zaczęliśmy współpracować ze sobą przy różnych okazjach. To właśnie wtedy znajomość się zacieśniła, czego efektem jest wspólny udział w 24. edycji konkursu KOŁO – mówi Dominik Pierzchlewicz, jeden z trzech laureatów Grand Prix konkursu „Projekt Łazienki 2022”.

Tomasz Bachórz, również laureat Grand Prix konkursu „Projekt Łazienki 2022”, przyznaje, że główna nagroda ich zaskoczyła: Skupialiśmy się na tym, żeby zrobić jak najlepszy projekt, jednak ciężko nam było ocenić, jak zostanie odebrany. Obawialiśmy się, że nasz sposób projektowania i sama idea mogą zostać niezrozumiane. Wynik zaskoczył nas bardzo pozytywnie. Okazało się, że projekt został dobrze rozczytany, co znalazło potwierdzenie w uzasadnieniu werdyktu jurorów – żadne z naszych założeń projektowych nie zostało w nim pominięte. Pracując nad projektem nie nastawialiśmy się jednak na wygraną, naszym celem było zaproponowanie jak najlepszej architektury.

Według niego najważniejszą w projekcie kwestią było poszanowanie lokalizacji i kontekstu historycznego. Zaraz po niej wymienia względy ekologiczne: ograniczenie ingerencji w teren, które okazało się przyczynkiem dla formy – uniesionej ponad grunt na punktowym fundamencie, lekko odsuniętej od Oranżerii, z którą ma sąsiadować.

Równocześnie chcieliśmy, żeby nowy pawilon eksponował historyczny budynek, dlatego zaproponowaliśmy formę, która w pierwszej kolejności intryguje odbiorcę, a następnie dzięki swojej transparentności i kompozycji przenosi uwagę na budynek Oranżerii. Bryłę pawilonu stanowi przezierna, wizualnie lekka struktura wyznaczona przez dwie smukłe poziome płyty, oparte na asymetrycznej siatce słupów. Wszystkie funkcje utylitarne, przede wszystkim pomieszczenia sanitarne, zblokowaliśmy w mniejszej, zwartej formie wydzielonej funkcjonalnie i estetycznie wewnątrz – opowiada Tomasz Bachórz.

Łazienka a ekologia

O tym, jak ważne jest odpowiedzialne podejście projektantów i zrównoważony charakter nowo powstającej architektury, opowiada trzeci z laureatów Grand Prix konkursu „Projekt Łazienki 2022”, Kuba Zajusz: Problematykę ekologii poruszamy nawet w naszych prywatnych dyskusjach, na przykład na temat planowania miast. Bardzo nas cieszy, że tak medialnymi stały się hasła betonozy, ponieważ dopiero kiedy problemy przechodzą do świadomości publicznej można realnie walczyć z negatywnymi zjawiskami. Dopóki tylko architekci i urbaniści mówią o tym, jakie problemy widzą w przestrzeni, ciężko cokolwiek zmienić. Ze względu na intensywną zabudowę, stopniowe zabetonowywanie obszarów zurbanizowanych powoduje obniżanie się poziomu wód gruntowych oraz zjawisko lokalnych wysp ciepła. W przypadku wilanowskiego parku, jako nasze zadośćuczynienie za zabudowanie jego fragmentu, zaproponowaliśmy, by przestrzeń pod pawilonem przeznaczyć na retencjonowanie wody opadowej w formie sadzawki. Być może pojawiłaby się tam roślinność, która nie występuje na pozostałym obszarze parkowego założenia, a w konsekwencji także fauna – chociażby owady czy płazy. A ponieważ przy zbiornikach wody panuje zupełnie inny mikroklimat, postanowiliśmy wykorzystać to zjawisko podczas projektowania. Przestrzeń pod budynkiem miałaby większą wilgotność i niższą temperaturę. Woda spod budynku nie odparowywałaby zbyt szybko, mogłaby więc być używana podczas prac ogrodowych. Wykorzystaliśmy też różnicę temperatur pomiędzy dwoma płaszczyznami: dolną – podstawy i górną – dachu. Jest na tyle duża, że prawdopodobnie można by w łatwy sposób wykorzystać niższą temperaturę pod płytą podłogi do naturalnej wentylacji, co byłoby zabiegiem oszczędzającym energię.

Puentę do rozmowy z laureatami, którą przeprowadziła firma Geberit, stanowi wypowiedź Dominika Pierzchlewicza, który mówi o tym, czym jest w rzeczywistości praca w zespole i jakie są jej zalety: W praktyce projektowanie architektoniczne to zawsze praca zespołowa. W jej trakcie następuje zderzenie doświadczeń, przekonań i wzorców. Jak wspomnieliśmy, każdy z nas wnosi trochę inną wartość, z czego zdawaliśmy sobie sprawę od początku procesu projektowego. Wiedzieliśmy jednak, że to przełoży się na zdecydowanie lepszą jakość finalnego projektu. Warto zaznaczyć, że dyskutowaliśmy nad każdym fragmentem koncepcji wspólnie, od założeń projektowych przez rozwiązanie technologiczne, na doborze fontu do opisu kończąc. Każdy z nas naturalnie zajął się obszarem projektu, który go szczególnie pochłaniał, co było widoczne już na etapie wstępnych analiz. Ostatecznie jednak wszyscy czujemy się równie silnie związani z każdym aspektem projektu i nie czujemy, żeby za konkretny fragment ktoś był odpowiedzialny bardziej niż reszta. Dobraliśmy się w zespół projektowy, ponieważ przyświecają nam podobne wartości, zauważamy podobne problemy i mamy podobną wrażliwość projektową pomimo różnic w doświadczeniu czy konkretnych zainteresowaniach architektonicznych. Taki system organizacji pracy opisał już Walter Gropius w swoich esejach i chyba udało nam się go zastosować w praktyce, co z pewnością miało wpływ na ostateczną formę naszej propozycji konkursowej.