Poczułem się ostatnio wywołany do tablicy w kontekście ustalenia, jaki to faktycznie wkład w gospodarkę i PKB przynosi branża meblarska?

Reklama

No to zacznijmy od początku. W dyskusji krajowej pojawiło się kilka liczb i postaram się Państwu wyjaśnić i uporządkować, która liczba czego dotyczy. Od 15 lat publikuję raport Polskie Meble Outlook, a którym syntetycznie podsumowujemy rozwój branży. Jednym ze wskaźników, który w nim prezentujemy jest odniesienie wartości sprzedanej branży meblarskiej (69 mld zł w 2022 r.) do PKB (3.067,5 mld zł w 2022 r.). Wskaźnik ten jest szybko dostępny i obiektywny.

Ostatnio, to znaczy dla roku 2022 wyniósł on 2,51%, natomiast analogiczne porównanie dla Unii Europejskiej daje wynik 0,75%. Muszę tu zaznaczyć, że przytoczone liczby nie oznaczają „udziału branży w PKB”, ponieważ PKB inaczej się konstruuje. Liczba ta nadaje się do porównania tej samej branży w różnych krajach, gdy wartość dodana danej gałęzi przemysłu jest porównywalna. W przypadku PKB nie dodajemy sprzedaży wszystkich firm i instytucji, a (w jednej z metod) zliczamy wartość dodaną i jej opodatkowanie.

Czym jest PKB?

Według definicji GUS jest to końcowy rezultat działalności produkcyjnej jednostek produkcyjnych będących rezydentami. Nota bene handlowych też. PKB liczy się na trzy sposoby:

Reklama

1. metodą produkcyjną,
2. metodą rozdysponowania (wydatków),
3. metodą dochodową.

Nie mam dość miejsca w felietonie, aby opisywać te definicje, ale znajdą je Państwo na www.brstudio.eu i na stronach GUS.

Znaczenie branży metodą produkcyjną policzyć łatwo, bowiem GUS publikuje wartość dla poszczególnych działów gospodarki. Dla mebli (PKD 31), wartość dodana w 2022 r. wyniosła 20,5 mld z 69 mld zł całkowitych przychodów ze sprzedaży. Dla wyjaśnienia ‑ wartość dodana to przyrost wartości dóbr zakupionych przez jednostkę, powstały w wyniku procesu produkcji. Wartość tę nalicza się w oparciu o wartość sprzedaży, uwzględniając zmiany w zapasach, pomniejszoną o całkowite koszty zakupu materiałów, towarów i usług. Czyli na wartość dodaną (w dużym uproszczeniu) składają się: zysk, wynagrodzenia pracowników, a także składki i świadczenia pracownicze, inwestycje (amortyzacja).

W 2022 r. wartość dodana całej polskiej gospodarki wynosiła 2.732,9 mld zł. To po uwzględnieniu opodatkowania daje PKB, czyli wskazane wyżej 3.067,5 mld zł. Zatem udział branży (PKD 31 – Produkcja mebli) wynosi w tym przypadku 0,75% wartości dodanej. Przyjmując dalej, z pewnym uproszczeniem, że opodatkowanie wszystkich branż jest podobne, to 0,75% można przyjąć jako udział branży w PKB. Mówimy tu wyłącznie o przetwórstwie przemysłowym. Dodajmy, że w przypadku PKB mówi się o szacunkach, ponieważ precyzyjne określenie jest bardzo trudne. Siłą rzeczy należy zatem przyjąć szereg założeń i uproszczeń.

Był rekord, będzie gorzej

Jaki jest zatem udział sektora leśno-drzewnego, na który składa się PK02 – leśnictwo i pozyskanie drewna, PKD 16 – produkcja wyrobów z drewna i materiałów drewnopochodnych, PKD 17 – produkcja papieru, PKD 31 – produkcja mebli? Suma produkcji sektora w 2022 r. wyniosła 238,5 mld zł. Wartość dodana 74,3 mld, co daje wynik 2,72% udziału w wartości dodanej. Przyjmijmy, że podobnie jest z udziałem w PKB. Metoda produkcyjna nie uwzględnia jednak bardzo istotnej sprawy, czyli handlu, jak również eksportu czy konsumpcji końcowej.

Metoda wydatkowa. W dużym skrócie to PKB = konsumpcja finalna krajowa + export + akumulacja – import. Rachunków branżowych GUS w tym przypadku próżno szukać. Mam świadomość ułomności moich obliczeń, ale dla mebli otrzymałem dla 2022 r. wartość 83,5 mld złotych czyli 2,67% PKB. Dla całego sektora leśno-drzewnego 261,3 mld zł, czyli 8,52% PKB. Póki co to chyba pierwsze szacunki szerokiego znaczenia wyrobów z drewna i materiałów drewnopochodnych dla polskiej gospodarce.

Rok 2023 przyniósł, niestety, spadki znaczenia branży. Znaczenie mebli spadło do 2,4%, a całego sektora do 6,8%. W roku 2024 będzie jeszcze gorzej.

ZOBACZ TAKŻE: Katalizator

Powtórzmy – znaczenie wyrobów na bazie drewna w polskim PKB to 8,5% w rekordowym 2022 r. Znaczenie mebli to 2,75%. Chętnie zobaczyłbym wyliczenia ekonomistów w tym zakresie.

TEKST: Tomasz Wiktorski

Felieton ukazał się w miesięczniku BIZNES.meble.pl, nr 11/2024.